Wdrożenie ustawodawstwa FATCA ma zapobiegać wykorzystywaniu zagranicznych instytucji finansowych do ukrywania dochodów i tworzenia struktur agresywnego planowania podatkowego przez amerykańskich podatników. Z dniem 1 grudnia 2016 r. upływa termin na zidentyfikowanie wśród klientów instytucji finansowych działających w Polsce osób będących podatnikami w USA. Obowiązek złożenia oświadczeń FATCA wynikający z umowy międzynarodowej zawartej między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki oraz z wykonującej tę umowę polskiej ustawy, dotyczy niektórych klientów banków, spółdzielczych kas oszczędnościowo – kredytowe, towarzystw funduszy inwestycyjnych, domów maklerskich i zakładów ubezpieczeń. Uchwalona przez Kongres USA w marcu 2010 r. FATCA (wraz z rozporządzeniem wykonawczym) nakłada od 1 lipca 2014 r. na zagraniczne instytucje finansowe obowiązki w zakresie zidentyfikowania wśród swoich klientów amerykańskich posiadaczy rachunków finansowych oraz przekazywania do amerykańskich władz podatkowych -Internal Revenue Service – IRS, wybranych informacji na ich temat, jak również informacji na temat salda i dochodów uzyskiwanych za pośrednictwem rachunków finansowych. Uznaje się, że u podstaw wprowadzenia FATCA leży walka podjęta przez amerykańskie władze ze zjawiskiem uchylania się od opodatkowania, mająca na celu pozyskanie przez IRS informacji na temat nieujawnionych aktywów finansowych posiadanych przez amerykańskich podatników poza granicami USA.
Ponadto FATCA zobowiązuje zagraniczne instytucje finansowe do poboru 30% podatku od płatności o źródle w USA przekazywanych do klientów, którzy uniemożliwiają swoją identyfikację (np. odmawiają dostarczenia wymaganych dokumentów). Wykonywanie powyższych czynności na rzecz IRS ma mieć charakter sformalizowany poprzez zawarcie przez instytucję finansową umowy z IRS.
Przedstawione warunki okazały się trudne do sprostania dla instytucji finansowych położonych w państwach, w których ustawodawstwo wewnętrzne przewiduje ograniczenia prawne w zakresie gromadzenia, przetwarzania oraz przekazywania danych o posiadaczach rachunków- w przypadku Polski chodzi między innymi o ochronę danych osobowych oraz tajemnicą bankową
Podstawę prawną stanowią:
- Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Stanów Zjednoczonych Ameryki w sprawie poprawy wypełniania międzynarodowych obowiązków podatkowych oraz wdrożenia ustawodawstwa FATCA, oraz towarzyszące Uzgodnienia Końcowe, podpisane w Warszawie dnia 7 października 2014 r. (Dz. U. z 2015 r. poz. 1647).