Ile od otrzymanej nieruchomości zabierze ci fiskus

Spadki i darowizny nabyte po 1 stycznia 2007 r. są zwolnione z podatku, ale ulga dotyczy tylko najbliższych członków rodziny, czyli małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, brata, siostry, ojczyma albo macochy. Oznacza to, że ze zwolnienia podatkowego nie skorzysta zięć, synowa ani teściowie donatora czy spadkodawcy.

Skorzystać ze zwolnienia można po spełnieniu kilku warunków. Przede wszystkim spadkobierca lub obdarowany muszą zgłosić nabycie własności nieruchomości lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w ciągu miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego. Data powstania tego obowiązku zależy od sposobu nabycia nieruchomości. Przy dziedziczeniu termin biegnie od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku. Przy darowiźnie liczy się od daty podpisania aktu notarialnego.

Spadek należy zgłosić na urzędowym formularzu SD-Z1 w urzędzie skarbowym obejmującym swym zasięgiem miejscowość, w której położona jest nabyta nieruchomość. Jeżeli znajduje się na obszarze działania dwóch lub więcej urzędów skarbowych, zgłoszenie składa się w tym, na terenie którego ostatnio zamieszkiwał spadkodawca. Obdarowany nieruchomością nie musi składać zgłoszenia sam, zrobi to za niego notariusz.

Jeżeli przedmiotem darowizny są pieniądze, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie pięciu lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza 9637 zł, trzeba nie tylko zgłosić darowiznę, ale też udokumentować otrzymanie pieniędzy. Dowodem może być przekaz pocztowy lub przelew pieniędzy na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową.

Za niezgłoszenie darowizny od najbliższych fiskus ma prawo obciążyć obdarowanego 20-proc. podatkiem. Darowizny i spadki dla obcych osób i dalekiej rodziny trzeba rozliczyć z urzędem skarbowym. Podatek oblicza się według skali, a jego wysokość jest uzależniona od stopnia bliskości między obdarowanym a darczyńcą czy też spadkobiercą a spadkodawcą oraz od wartości rynkowej nieruchomości. Podstawą opodatkowania nieruchomości jest bowiem jej wartość po potrąceniu długów i ciężarów, ustalona według stanu w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Wartość nieruchomości podatnik musi określić sam. Powinna odpowiadać wartości rynkowej ustalonej na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie podobnymi nieruchomościami, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Oznacza to, że jeśli ktoś nabył spadek w styczniu 2007 r., a obowiązek podatkowy powstał w listopadzie tego roku, to powinien podać wartość nieruchomości z października.Trzeba jednak pamiętać o uldze mieszkaniowej w podatku od spadków i darowizn, przysługującej niezależnie od przynależności do grupy podatkowej. Mają do niej prawo osoby, które przez co najmniej pięć lat będą nie tylko mieszkać, ale też zameldują się na pobyt stały w odziedziczonym lub podarowanym domu bądź mieszkaniu. Ważne też, by nie być w tym czasie właścicielem czy najemcą innego lokalu. Ulga obejmuje do 110 mkw. powierzchni domu lub mieszkania. Od nadwyżki trzeba zapłacić podatek.

Niestety, z ulgi nie mogą skorzystać obdarowani pieniędzmi przez dalszą rodzinę, którzy przeznaczą je na cel mieszkaniowy. Po sprzedaży odziedziczonej lub podarowanej nieruchomości trzeba zapłacić podatek dochodowy. Ale można go uniknąć.

Po pierwsze podatku nie zapłaci ten, kto sprzeda nieruchomość po upływie pięciu lat od dnia jej nabycia, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Osoby, które nabyły spadek lub darowiznę w 2007 r. będą mogły sprzedać nieruchomość bez podatku dopiero w styczniu 2013 r.

Po drugie zwolniona od daniny będzie osoba, która zamelduje się w otrzymanym lokalu lub domu na co najmniej rok, a dopiero potem go sprzeda. Tu uwaga: obowiązek zameldowania dotyczy obojga małżonków.

Trzecim sposobem na uniknięcie podatku jest darowizna pieniędzy zamiast mieszkania, ale ma ona sens tylko w kręgu osób zwolnionych od podatku z tytułu darowizny.