Jak bez podatku przekazać całą schedę jednemu spadkobiercy

[i][b]Troje dzieci i matka odziedziczyli po zmarłym ojcu mieszkanie, każde w 1/4. Czy dzieci zapłacą podatek, jeśli zrzekną się swoich części na rzecz matki bez żądania spłaty?[/b] [/i]

Spadku nie można się zrzec na czyjąś rzecz, nawet na rzecz innego spadkobiercy. Zrzeczenie się dziedziczenia jest możliwe tylko w drodze umowy z przyszłym spadkodawcą. Umowa taka powinna być zawarta w formie aktu notarialnego (art. 1048 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/1900_89/DU1964Nr%2016poz%20%2093.asp]kodeksu cywilnego[/link]), a jej dodatkowym skutkiem – jeśli nie postanowiono inaczej – jest pozbawienie schedy również zstępnych zrzekającego się, czyli jego dzieci i wnuki.

Po śmierci spadkodawcy spadkobierca może natomiast odrzucić spadek (art. 1012-1024 k.c). Oświadczenie o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku musi być złożone przed sądem lub przed notariuszem w ciągu sześciu miesięcy od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swego powołania. Po tym terminie odrzucenie spadku nie jest możliwe.

Spadkobierca, który odrzuci spadek zostaje wyłączony od dziedziczenia, tak jakby nie dożył otwarcia spadku. Jeśli jednak ma dzieci, to im w pierwszej kolejności przypadnie odrzucony udział. Wynika to z art. 931 § 2 k.c. Przepis ten stosuje się odpowiednio do dalszych zstępnych. Nie wiemy jednak, czy na takim rozwiązaniu zależy czytelnikowi, zwłaszcza, że zstępni odrzucającego i tak musieliby wypełnić pewne obowiązki wobec fiskusa po nabyciu spadku.

[b] Już od kilku lat małżonek, dzieci oraz dalsi zstępni zmarłego spadkodawcy (a także inne osoby wymienione w art. 4a ust. 1 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2009/DU2009Nr%2093poz%20768.asp]ustawy o podatku od spadków i darowizn[/link]) nie muszą płacić podatku od spadku.[/b] Dotyczy to jednak tylko spadków nabytych po 1 stycznia 2007 r., przy czym decyduje tu data śmierci spadkodawcy, a nie np. data uprawomocnienia się sądowego postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Spadki nabyte do końca 2006 r., nawet jeśli ich nabycie zostało potwierdzone później, opodatkowane są według skali z ustawy o podatku od spadków i darowizn. Więcej na ten temat w artykule [link=http://www.rp.pl/artykul/81958,82002_Stare-spadki-ze-starymi-ulgami.html]„Stare spadki ze starymi ulgami”[/link].

Zwolnienie z podatku dla spadków nabytych po 1 stycznia 2007 nie jest automatyczne. Spadkobiercy mogą z niego skorzystać, jeśli zgłoszą nabycie spadku w ciągu 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku lub od dnia zarejestrowania aktu poświadczenia dziedziczenia u notariusza. Każdy spadkobierca składa oddzielne zgłoszenie nabycia spadku na formularzu SD-Z2.

[b] Jeśli dzieci chcą przekazać swoje udziały w spadku matce, mogą to zrobić w drodze darowizny lub działu spadku z jednoczesnym nieodpłatnym zniesieniem współwłasności.[/b]

Darowizna udziałów od własnych dzieci będzie zwolniona z podatku, ale konieczność sporządzenia aż trzech aktów notarialnych może pociągać za sobą znaczne koszty.

[b]Dział spadku można przeprowadzić u notariusza lub w sądzie.[/b] Pierwsze rozwiązanie jest szybsze, drugie – tańsze. Ważne, by wszyscy spadkobiercy byli zgodni co do tego, jak podzielić schedę. O tym, jak przeprowadzić dział spadku pisaliśmy w artykule [link=http://www.rp.pl/artykul/447728,447825-Jak-podzielic-spadek---w-naturze-i-ze-splatami.html]„Jak podzielić spadek - w naturze i ze spłatami”[/link].

Nieodpłatne zniesienie współwłasności nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych ani po stronie zbywającego, ani po stronie nabywającego.

Co do zasady może natomiast powstać obowiązek zapłaty podatku podatku od spadków i darowizn. Jednak [b]osobie, która w wyniku nieodpłatnego zniesienia współwłasności nabędzie majątek od osoby z I grupy podatkowej (czyli od członka najbliżej rodziny, np. dziecka) przysługuje zwolnienie[/b] na podstawie art. 4 ust. 1 pkt 15 [link=http://akty-prawne.rp.pl/Dokumenty/Ustawy/2009/DU2009Nr%2093poz%20768.asp]ustawy o podatku od spadków i darowizn[/link].