Przekaż część PIT potrzebującym

Początek roku to tradycyjnie okres rozliczeń z fiskusem. Podatnicy mają jeszcze trochę czasu, bo termin rozliczenia PIT za ubiegły rok upływa dopiero w środę 30 kwietnia. Gromadząc niezbędne dokumenty, przeglądając przepisy o ulgach i rozliczeniach, warto pamiętać o przywileju, który pozwala podzielić się częścią należnej fiskusowi daniny z najbardziej potrzebującymi. Instytucja 1 proc. – bo o niej właśnie mowa – funkcjonuje w polskim systemie podatkowym od ponad dekady. Nadal jednak nie każdy korzysta z prawa decydowania, gdzie trafi 1 proc. PIT. Tymczasem procedura jest bardzo prosta.

Sprawdź ?odbiorcę

Zasady przekazywania 1 proc. PIT reguluje kompleksowo art. 45c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Z przepisu jasno wynika, kto może być beneficjentem takiego wsparcia, kto może je przekazać i w jaki sposób pieniądze z tego tytułu trafią do potrzebujących.

Prawo do ubiegania się o część podatku przysługuje tzw. organizacjom pożytku publicznego. Zasady ich funkcjonowania określa ustawa z 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Działalność pożytku publicznego to wedle ustawy działalność społecznie użyteczna i prowadzona przez organizacje pozarządowe w sferze zadań publicznych określonych w ustawie. Sfera działań organizacji pożytku publicznego jest bardzo szeroka. Obejmuje m.in. takie zadania, jak pomoc społeczna, w tym pomoc rodzinom i osobom w trudnej sytuacji życiowej oraz wyrównywanie szans, działalność charytatywna, ochrona i promocja zdrowia, kultura, turystyka.

480 mln zł w ramach 1 proc. Polacy przekazali w swoich rozliczenieniach podatkowych za 2012 r.

Aby jednak zbierać pieniądze z 1 proc. PIT, nie wystarczy sam status organizacji pożytku publicznego. Taką możliwość mają tylko te organizacje, które zostały wpisane na specjalną listę. Prowadzi ją minister pracy i polityki społecznej. Lista ma formę elektroniczną i od 15 grudnia 2013 r. jest udostępniana na stronie internetowej Biuletynu Informacji Publicznej pod adresem www.mpips.gov.pl.

Warto pamiętać, że lista organizacji pożytku publicznego uprawnionych do zbierania pieniędzy przekazywanych w ramach 1 proc. nie jest stała i może ulegać zmianie.

To, czy dana organizacja znajdzie się na liście, zależy od spełnienia określonych warunków. Zgodnie z ustawą o działalności pożytku publicznego i wolontariacie w wykazie uwzględnia się organizacje pożytku publicznego, które w terminie zamieściły na stronie internetowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego sprawozdanie merytoryczne ze swojej działalności oraz sprawozdanie finansowe w roku, za który składane jest zeznanie podatkowe. Na listę trafią te organizacje, o których w Krajowym Rejestrze Sądowym nie ma informacji o otwarciu likwidacji lub ogłoszeniu upadłości.

Przed podjęciem decyzji, komu przekazać 1 proc. PIT, warto sprawdzić, czy dana fundacja znajduje się na aktualnej liście. Może się bowiem okazać, że przez niedopełnienie obowiązków organizacja, którą podatnik wspierał swoim 1 proc. w zeznaniu za 2012 r., wypadła z listy uprawnionych do zbierania pieniędzy podatników z rozliczeń za rok 2013. Mogły na nią także trafić nowe organizacje. Zdarza się także, że dane ze starych ulotek czy tablic reklamowych straciły już aktualność.

To bardzo proste

Po wybraniu i sprawdzeniu, czy potencjalny beneficjent 1 proc. znajduje się na liście uprawnionych za dany rok, można przystąpić do realizacji swojego uprawnienia. Jest to bardzo proste. Wymaga od podatnika jedynie wpisania danych do dodatkowej rubryki w wypełnianym formularzu zeznania rocznego.

Podatnik nie musi już sam wpłacać pieniędzy na konto organizacji pożytku publicznego. Od pewnego czasu techniczną stroną przekazywania pieniędzy z 1 proc. zajmuje się bowiem fiskus.

Wszystko wynika ?z zeznania

Możliwość zdecydowania o 1 proc. podatku wynikającego z zeznania rocznego to prawo, a nie obowiązek podatnika. Wykorzystanie go wymaga więc pewnego zaangażowania. Bez jego inicjatywy fiskus nie kiwnie palcem i sam z siebie nie podzieli się podatkiem. Oczywiście 1 proc. podatku nie jest żadną ulgą podatkową, a skorzystanie z tej opcji nie oznacza, że zapłacimy mniej. Nie warto jednak z niej rezygnować. Instytucja 1 proc. pozwala samodzielnie zdecydować, na co zostanie spożytkowana część tego, co i tak musielibyśmy oddać fiskusowi. Nawet kilkuzłotowe wsparcie szczytnego celu będzie dla obu zainteresowanych stron bardzo satysfakcjonujące.

Żeby oddać część należnej budżetowi daniny na szczytny cel, konieczny jest wniosek. Mogłoby to sugerować, że podatnik musi przygotować dodatkowy dokument i pofatygować się z nim na pocztę czy do urzędu skarbowego. Nic bardziej mylnego.

Złożenie wniosku realizowane jest poprzez wypełnienie samego formularza zeznania rocznego. Pod tym pojęciem rozumie się bowiem wskazanie w zeznaniu podatkowym organizacji pożytku publicznego poprzez podanie numeru jej wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego oraz wyliczonej kwoty odpowiadającej 1 proc. podatku wynikającego z rozliczenia. Inaczej mówiąc, do skorzystania z uprawnienia wystarczy wypełnienie stosownej części w formularzu zeznania podatkowego zatytułowanej „Wniosek o przekazanie 1 proc. podatku należnego na rzecz organizacji pożytku publicznego (OPP)".

Pamiętajmy, że o 1 proc. można zdecydować nie tylko w zeznaniu pierwotnym, ale także w jego korekcie. Obecnie możliwość przekazania 1 proc. mają nie tylko podatnicy pracujący na etacie, ale także prowadzący działalność, a nawet czy ci, którzy muszą się rozliczyć ze sprzedaży mieszkania czy gry na giełdzie. Miejsce na wniosek o przekazanie 1 proc. znajduje się we wszystkich najpopularniejszych formularzach zeznań rocznych (patrz ramka).

W jednym z najpopularniejszych wśród Polaków druków: PIT-37, przeznaczonym m.in. dla osób na etacie, odliczenie 1 proc. dokonuje się w części I i J. Część I to wniosek o przekazanie pieniędzy. W poz. 131 podatnik wpisuje numer KRS wybranej przez niego organizacji pożytku publicznego. Pozycja kolejna – 132 – przeznaczona jest na ujawnienie kwoty, jaka ma trafić na konto wybranej organizacji. Pamiętajmy, że nie może ona przekroczyć 1 proc. podatku należnego wynikającego z rozliczenia rocznego (ewentualnie jego korekty). Kwota z tytułu 1 proc. podlega zaokrągleniu do pełnych dziesiątek groszy w dół.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki a.tarka@rp.pl

Decyzja w rękach podatnika

Wykorzystanie prawa do zadysponowania 1 proc. daniny gwarantuje:

PIT-36 ?– przeznaczony głównie dla przedsiębiorców opodatkowanych według skali;

PIT-36L ?– przeznaczony dla przedsiębiorców, którzy wybrali 19-proc. liniową stawkę podatku;

PIT-37 ?– zarezerwowany głównie dla etatowców;

PIT-38 ?– przeznaczony do rozliczenia zysków z giełdy i udziałów z określonych spółek;

PIT-39 ?– do rozliczenia odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych nabytych ?lub wybudowanych po 31 grudnia 2008 r.;