[b]Sąd Najwyższy w postanowieniu z 14 maja 2009 r. wyjaśnił, że nie dotyczy to sytuacji, w której przedmiotem postępowania są roszczenia o innym charakterze, mające oparcie w prawie rzeczowym (sygn. I CSK 427/08)[/b].
To bardzo istotny werdykt, choć z pozoru dotyczący kwestii tylko proceduralnej. Jest on ważny dla tych, którzy wszczęli przeciwko przedsiębiorcy sprawę np. o wydanie nieruchomości czy ustanowienie drogi koniecznej, a ten w trakcie postępowania upadł. Tak było w sprawie wytoczonej przez Skarb Państwa – prezydenta m.st. Warszawy przeciwko Wytwórni Wódek Koneser o wydanie nieruchomości znajdującej się w jej posiadaniu. Wytwórnia zareagowała na to skierowaniem sprawy o stwierdzenie nabycia przez nią tej nieruchomości przez zasiedzenie. Sprawa o wydanie została zawieszona do rozstrzygnięcia wniosku o stwierdzenie zasiedzenia. Jednakże wniosek ten został oddalony, tak więc sprawa o wydanie nieruchomości powinna być kontynuowana. Jednak w toku sprawy o zasiedzenie ogłoszono upadłość wytwórni obejmującą likwidację majątku tej firmy.
Sąd prowadzący sprawę o wydanie, powołując się na art. 182[sup]1[/sup] § 1 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=4844CE014AC731E71CA0EBBB41E4A14B?id=70930]kodeksu postępowania cywilnego[/link], umorzył postępowanie. Zapisano w nim, że jeśli ogłoszono upadłość obejmującą likwidację majątku pozwanego, a postępowanie dotyczy masy upadłości, sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania i że nie stosuje się w tym wypadku art. 108 § 1 k.p.c., który nakazuje, by w związku z orzeczeniem kończącym sprawę rozliczone zostały koszty obciążające strony.
Zażalenie Skarbu Państwa na postanowienie o umorzeniu postępowania zostało oddalone. Skarb w skardze kasacyjnej zarzucił przede wszystkim naruszenie art. 182[sup]1[/sup] § 1 k.p.c. przez błędną interpretację. Twierdził, że nie ma podstaw do umorzenia. Syndyk masy upadłości przekonywał, że jest inaczej, bo właściwym trybem obrony interesów skarbu jest zgłoszenie w postępowaniu upadłościowym wniosku o wyłączenie z masy upadłości mienia nienależącego do majątku upadłego (art. 70 i art. 74 [link=http://www.rp.pl/aktyprawne/akty/akt.spr;jsessionid=88F1977EBF373FBA5DBE745859705230?id=169085]prawa upadłościowego i naprawczego[/link]).
SN uchylił postanowienie sądu II instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania. – Art. 182[sup]1[/sup] k.p.c. został niezbyt udatnie sformułowany– zaznaczył sędzia Antoni Górski. Stąd kłopoty interpretacyjne i niejednolita praktyka sądów. Wykładnia językowa § 1 art. 182[sup]1[/sup] k.p.c. mogłaby wskazywać, że sąd musi umorzyć wszystkie postępowania dotyczące masy upadłości. Taka interpretacja jednak kłóci się z ujęciem systemowym. Trzeba też uwzględnić to – mówił sędzia – że właściciel gruntu wnosi sprawę do sądu, opłaca ją, czeka na rozstrzygnięcie i nie można go obarczać tym, że posiadacz nieruchomości upadł. Jeśli tak spojrzeć, trzeba poszukiwać innego rozwiązania tej kwestii.
