Jan Widacki: Mocy anten nie należało sumować

Naczelny Sąd Administracyjny wydał kolejny wyrok w sprawie oceny zasadności sumowania mocy poszczególnych anten sektorowych w ramach jednej stacji bazowej telefonii komórkowej (wyrok NSA z 12 października 2021 r, sygn. II OSK 2124/18).

Stanowisko sądów

Sądy administracyjne wydały już kilka podobnych rozstrzygnięć, które dotyczyły wykładni przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 9 listopada 2010 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Przepisy te były wielokrotnie analizowane pod kątem ustalenia, czy i w jakich sytuacjach oddziaływanie poszczególnych anten sektorowych winno być sumowane. Przytoczony wyrok z 12 października 2021 r. wpisuje się w ugruntowaną linię orzeczniczą sądów administracyjnych (m.in. wyrok NSA z 5 lutego 2020 r., sygn. II OSK 760/18, wyrok NSA z 12 stycznia 2021 r., sygn. III OSK 3455/21, czy też wyrok WSA w Poznaniu z 10 czerwca 2021 r., sygn. akt IV SA/Po 74/21). Z dotychczasowych rozstrzygnięć sądów wynika, że badając, czy dane przedsięwzięcie może znacząco oddziaływać na środowisko, w przypadku stacji bazowych telefonii komórkowych należy badać oddziaływanie oddzielnie dla każdej pojedynczej anteny, nie zaś sumować moc oddziaływania wszystkich anten w ramach inwestycji.

Czytaj więcej

Dane osobowe

TSUE: państwo nie może dowolnie zatrzymać danych o tym, kto, z kim i kiedy

O​gólne i masowe przechowywanie danych o ruchu i lokalizacji użytkowników telefonii komórkowej czy internetu jest dozwolone tylko w przypadku poważnego zagrożenia bezpieczeństwa narodowego - przypomniał w czwartek działający przy Trybunale Sprawiedliwości UE rzecznik generalny Campos Sánchez-Bordona.

Zaczęło się od odmowy

Jeśli chodzi o wyrok NSA z 12 października ubiegłego roku, to zapadł on w sprawie jednego z przedsiębiorców telekomunikacyjnych, który wystąpił z wnioskiem o ustalenie lokalizacji inwestycji celu publicznego dla budowy stacji bazowej telefonii komórkowej. Odmówiono mu ustalenia lokalizacji ze względu na brak decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla realizacji przedsięwzięcia mogącego znacząco lub potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Uznano, że decyzja taka była w sprawie wymagana zgodnie z przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z 9 listopada 2010 r. (...), bo inwestycja może znacząco oddziaływać na środowisko, gdyż przepisy te kwalifikują przedsięwzięcie jako mogące znacząco oddziaływać na środowisko, kiedy moc promieniowana izotropowo wyznaczona dla pojedynczej anteny przekracza określone wartości.

Tymczasem zakwalifikowanie inwestycji jako mogącej znacząco oddziaływać na środowisko w przedmiotowej sprawie nastąpiło na podstawie zsumowanej mocy wszystkich anten sektorowych stacji bazowych telefonii komórkowych. Do argumentacji takiej przychylił się wojewódzki sąd administracyjny, wskazując m.in., że inne rozumowanie stanowiłoby możliwość obejścia prawa dla inwestorów.

Takie rozstrzygnięcie zostało przez przedsiębiorcę zaskarżone do Naczelnego Sądu Administracyjnego, który jasno wskazał, że wyznacznikiem dla kwalifikacji inwestycji, jako mogącej znacząco oddziaływać na środowisko, zawsze i wyłącznie jest równoważna moc promieniowana izotropowo wyznaczona dla pojedynczej anteny. Dlatego też NSA uznał za konieczne uchylenie zarówno wyroku WSA, jak i poprzedzających go decyzji wójta gminy i Samorządowego Kolegium Odwoławczego.

NSA podkreślił w swoim wyroku, że przepisy rozporządzenia Rady Ministrów z 9 listopada 2010 r. (...) wyraźnie mówią o weryfikacji oddziaływania dla pojedynczej anteny. Takie zamierzenie ustawodawcy nie było przypadkowe, gdyż w przepisach wyraźnie wskazuje się, że równoważną moc promieniowaną izotropowo wyznacza się dla pojedynczej anteny także w przypadku, gdy na terenie tego samego zakładu lub obiektu znajduje się już realizowana lub zrealizowana inna instalacja radiokomunikacyjna, radionawigacyjna lub radiolokacyjna.

Literalna treść przepisów

Stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego – bezpodstawnie bazujące na argumencie, że odmienna interpretacja przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 9 listopada 2010 r. (...) stanowiłaby możliwość obejścia prawa dla inwestorów – jawnie ignoruje literalną treść przepisów wraz z wyraźnym zastrzeżeniem ustawodawcy, że nawet w przypadku gdy w pobliżu znajdują się inne obiekty – badana jest moc pojedynczej anteny.

Uzupełniając rozważania NSA, wskazać należy, że w opisywanej sprawie stanowisko organów administracyjnych oraz WSA jest błędne także i z innych powodów:

- ustawodawca w powołanych przepisach posłużył się terminem „mocy równoważnej promieniowanej izotropowo", co z technicznego punktu widzenia możliwe jest do zweryfikowania jedynie w przypadku pojedynczej anteny;

- celem rozporządzenia Rady Ministrów z 9 listopada 2010 r. (...) – wbrew stanowisku WSA – nie jest weryfikacja, w jaki sposób inwestycja wpłynie na środowisko. Rozporządzenie dotyczy bowiem jedynie weryfikacji na etapie wstępnym. Rzeczywiste oddziaływanie stacji bazowych telefonii komórkowych weryfikowane jest na podstawie innych przepisów (tj. rozporządzenia ministra zdrowia z 17 grudnia 2019 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych) i to te przepisy pozwalają na weryfikację, czy dana inwestycja przekracza dopuszczalne normy co do emitowania pola elektromagnetycznego, jak i te przepisy dają możliwość sumowania promieniowania z wszystkich anten na warunkach w nich wskazanych.

Czego zabrakło w wyroku

W wyroku NSA z 12 października 2021 r. brak było zatem podstaw do sumowania mocy anten sektorowych skierowanych na ten sam azymut.

Trzeba odnieść się też do stanowiska NSA dotyczącego wykładni przepisu rozporządzenia Rady Ministrów z 9 listopada 2010 r. (...) mówiącego o sumowaniu charakterystycznych parametrów, w przypadku gdy na danym obiekcie (zakładzie) realizowana lub zrealizowana już wcześniej została podobna inwestycja. Uzasadnienie wyroku NSA sugeruje niejako, iż w takim przypadku powinno nastąpić sumowanie mocy anten z podobnych inwestycji. Z poglądem takim nie można się zgodzić. Również w takim przypadku równoważna moc promieniowana izotropowo winna być wyznaczona dla pojedynczej anteny i nie może ona podlegać sumowaniu. Mierzenie takiej mocy technicznie jest możliwe tylko dla pojedynczej anteny.

Dodatkowo należy pamiętać, że § 3 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 9 listopada 2010 r. (...) ma zastosowanie do 107 różnych przedsięwzięć określonych w ust. 1 tego paragrafu, ale jedynie w przypadku pkt 8 dotyczącego instalacji radiokomunikacyjnych, radionawigacyjnych i radiolokacyjnych ustawodawca wyraźnie podkreślił, że moc badana jest dla pojedynczej anteny „także w przypadku, gdy na terenie tego samego zakładu lub obiektu znajduje się realizowana lub zrealizowana inna instalacja radiokomunikacyjna, radionawigacyjna lub radiolokacyjna".

Przepis ten nie wpływa zarówno na stosowanie § 2 ust. 1 pkt 7, jak i § 3 ust. 1 pkt 8 rozporządzenia, na co zwrócił już uwagę Naczelny Sąd Administracyjny w orzeczeniu z 12 stycznia 2021 r. (sygn. III OSK 3455/21). Kryteria wskazane w rozporządzeniu Rady Ministrów z 9 listopada 2010 r. (...) – jak wskazuje NSA – nie są normatywami środowiskowymi lub technicznymi, a jedynie teoretycznymi przesłankami, których spełnienie powoduje konieczność uzyskania decyzji środowiskowej. Badane jest tylko to, czy w osiach wiązek głównych pojedynczych anten i w określonych odległościach znajdują się miejsca dostępne dla ludzi. Jeżeli takich miejsc nie ma, to kryteria rozporządzenia Rady Ministrów z 9 listopada 2010 r. (...) nie są spełnione niezależnie od tego, czy przedsięwzięcie jest zlokalizowane w otoczeniu innych anten.

Stanowisko NSA w orzeczeniu z 12 października 2021 r., a dotyczące wykładni § 3 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Rady Ministrów z 9 listopada 2010 r. (...) nastąpiło bez dokładnego zbadania problemu, co zapewne wynikało z tego, iż zastosowania tego przepisu w ogóle nie wymagał stan faktyczny sprawy, zgodnie z którym przedmiotowa inwestycja była jedyną realizowaną na danym obiekcie.

Wyrok NSA z 12 października 2021 r. potwierdza dotychczasową linię orzeczniczą, wedle której w przypadku weryfikacji kryteriów oddziaływania na środowisko przedsięwzięcia stanowiącego stację bazową telefonii komórkowej w obowiązujących przepisach brak jest podstaw do sumowania mocy pojedynczych anten sektorowych.