Praktyki retencji danych, czyli rutynowe zatrzymywanie przez operatorów informacji o tym, kto, z kim i kiedy łączył się w telefonach komórkowych, wyszły na jaw m.in. w sprawie Grahama Dwyera, skazanego w 2015 r. na dożywocie za zabójstwo opiekunki do dzieci Elaine O'Hary. Śledczy odkryli, że pani O'Hara miała konto w serwisie internetowym poświęconym fetyszom dla dorosłych, za pośrednictwem którego od 2007 roku kontaktowała się z Dwyerem. Metadane telefonu odegrały ważną rolę w skazaniu Dwyera za morderstwo. Pozwoliły zlokalizować jego telefon blisko miejsca zabójstwa Elaine O'Hary, co w połączeniu z treścią wysyłanych wiadomości tekstowych, doprowadziło do uznania go winnym śmierci O'Hary. Ława przysięgłych stwierdziła, że Dwyer zabił kobietę dla własnej satysfakcji seksualnej, po sadystycznym związku.
Dwyer podważa wyrok twierdząc, że korzystanie z danych z jego telefonu narusza jego prawa, w tym prawo do prywatności. Sprawa trafiła do Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu, który postanowił przed wydaniem orzeczenia zasięgnąć opinii rzecznika generalnego. Przy okazji poprosił o opinię w kilku innych, podobnych sprawach prowadzonych przez sądy francuskie i niemieckie. Wszystkie sprawy są rozpatrywane łącznie (C-793/19 SpaceNet i C-794/19 Telekom Deutschland, C-140/20 Commissioner of the Garda Síochána i in. oraz C-339/20 VD i C-397/20 SR).
Ale to już było
Manuel Campos Sánchez-Bordona przypomniał, że TSUE już wypowiadał się w sprawie retencji danych, m.in. w wyrokach z 8 kwietnia 2014 r. (C-293/12 i C-594/12 Digital Rights Ireland i in.) oraz z 6 października 2020 r. w sprawie Privacy International (sprawa C-623/17) i La Quadrature du Net i in. (sprawy połączone C-511/18, C-512/18 i C-520/18). Jak się okazało, orzeczenia te nie rozwiały wątpliwości sądów krajowych w państwach Unii.
Oprócz rozpatrywanej przez sąd najwyższy Irlandii sprawy Dwyera (C-140/20), do 6 października 2020 r. w TSUE zostały zarejestrowane dwa inne wnioski o wydanie orzeczenia w trybie prejudycjalnym, w których Federalny sąd administracyjny w Niemczech wyraził wątpliwości co do utrwalonego orzecznictwa dotyczącego wyjątków od obowiązku zapewnienia poufności komunikacji i danych użytkowników. Sąd ten bada odwołania wniesione przez Federalną Agencję ds. Sieci przeciwko rozstrzygnięciom uwzględniającym żądania dwóch spółek świadczących usługi dostępu do Internetu zawarte w skargach, w których spółki te kwestionowały ustanowiony w prawie niemieckim obowiązek przechowywania danych o ruchu telekomunikacyjnym ich klientów począwszy od 1 lipca 2017 r. (sprawy połączone C-793/19 i C-794/19).
Po zapoznaniu się z odpowiedziami udzielonymi przez Trybunał Sprawiedliwości w wyrokach z 6 października 2020 r. sądy niemiecki i irlandzki podtrzymały swoje wnioski o wydanie przez TSUE orzeczeń w trybie prejudycjalnym.
