Wynagrodzenie za rury bez służebności przesyłu

Własność górą

Wątpliwości prawne rodziła końcówka art. 305² § 2 k.c. Mówi on, że właściciel nieruchomości może żądać odpowiedniego wynagrodzenia w zamian za ustanowienie służebności przesyłu.

– Na pierwszy rzut oka żądanie wynagrodzenia bez ustanowienia służebności może się wydawać niedopuszczalne. Przemawiają za tym dość przekonujące argumenty – wskazał sędzia SN Wojciech Katner. – Ustawodawca po to wprowadził służebność, by trwale ustabilizować stosunki prawne między przedsiębiorcami a właścicielami gruntów. Można więc twierdzić, że jest to jedyna prawna droga korzystania przez przedsiębiorstwa przesyłowe z cudzych nieruchomości, eliminująca spory i przypadkowość w ich rozstrzyganiu. Bardziej przekonujące jest jednak stanowisko odmienne – zauważył SN. – Opiera się ono na założeniu, że nie można właściciela nieruchomości ograniczać w jego uprawnieniach, gwarantowanych w konstytucji. Mają więc racje powodowie, domagając się wynagrodzenia. Z tym zastrzeżeniem, że żądanie takie może dotyczyć okresu do złożenia pozwu – podkreślił.

Opinia dla „Rz"

prof. Bartosz Rakoczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika

Bardziej trafia mi do przekonania pierwsze stanowisko, że można żądać wynagrodzenia, tylko jednocześnie regulując stan prawny instalacji na działce. Wspiera je stara zasada, że chcącemu nie dzieje się krzywda. Dla kogoś, kto nie korzysta ze swych uprawnień, nie powinno się wymyślać jakichś specjalnych rozwiązań, które zresztą problemu nie likwidują. Zasądzenie wynagrodzenia np. do października nie wyklucza przecież sporu o wynagrodzenie za listopad, grudzień, a także następne miesiące. Własność jest dostatecznie chroniona, służebność przesyłu gwarantuje ekwiwalentne wynagrodzenie, poza tym konstytucja chroni nie tylko własność. W art. 1 wskazuje, że Rzeczpospolita to dobro wspólne wszystkich obywateli.