Zakony żeńskie: coraz mniej powołań

Aż o 70 proc. spadła w III RP liczba powołań do zakonów żeńskich. To efekt nie tylko zmian kulturowych

Publikacja: 01.02.2012 03:48

Zakony żeńskie: coraz mniej powołań

Foto: ROL

W cieniu dyskusji o spadku powołań kapłańskich zaszło głębsze zjawisko: coraz mniej kobiet wybiera życie zakonne. Jeśli spadek będzie następował w takim tempie jak w ostatniej dekadzie, w Polsce może stać się to co w krajach zachodnich, gdzie klasztory są zamykane.

Od 1990 roku liczba zakonnic w zgromadzeniach tzw. czynnych zmniejszyła się w Polsce z niemal 24 tys. do 19,6 tys. Starsze zakonnice umierają, a młodych kandydatek brakuje. 20 lat temu było niemal 1200 nowicjuszek, czyli kobiet, które w różnych zgromadzeniach rozpoczynały szkołę życia zakonnego. W 2010 r. było ich 355.

Podobny spadek widać wśród postulantek, które są we wstępnym okresie życia zakonnego (prenowicjat). Dane za 2011 rok są dopiero kompletowane, ale - jak udało się nam dowiedzieć - liczby są podobne. Spadek, widoczny od lat 90. ubiegłego wieku, gwałtownie przyspieszył po roku 2000.

Trudno o decyzję na całe życie

- Spadek może budzić przerażenie - przyznaje matka Jolanta Olech, urszulanka, sekretarka generalna Konferencji Przełożonych Wyższych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych w Polsce.

Mniejszy spadek liczby zakonnic jest w zakonach klauzurowych. W 2011 roku było ich (1311), zaledwie o kilkadziesiąt mniej niż 20 lat temu (1345), ale w tym czasie o około 50 proc. zmniejszyła się liczba nowicjuszek i o 60 proc. postulantek.

Jakie są powody tak poważnego spadku powołań do żeńskich zgromadzeń zakonnych?

- Współczesna kultura nie zachęca do tego, aby poświęcać życie innemu celowi niż realizacji własnych planów i ambicji. Aby - poprzez Kościół - poświęcić życie Bogu i innym ludziom - zauważa matka Jolanta Olech.

Matka Weronika Sowulewska, przewodnicząca Konferencji Przełożonych Żeńskich Klasztorów Kontemplacyjnych, zwraca uwagę na głęboki niż demograficzny, na to, że jedynacy, stając przed wyborem "opieka nad rodzicami czy zakon", wybierają to pierwsze.

- Młodzi ludzie szukają wartości, szukają świadków Chrystusa, tęsknią za radykalizmem życia, ale trudniej im podejmować decyzje na całe życie - mówi matka Sowulewska.

Matka Olech wśród przyczyn spadku powołań wymienia także rosnący antyklerykalizm, podważanie zaufania do Kościoła, rosnące wymagania wobec zakonnic, ale - co ważniejsze - problemy z tożsamością współczesnych kobiet.

- Spadek powołań jest dla nas także przesłaniem. Musimy pomyśleć, czy i my nie mamy udziału w tym, co się dzieje - mówi matka Jolanta Olech. - Co jest w nas, w naszych wspólnotach, że nie jesteśmy czytelne dla świata, że nie zachęcamy innych do pójścia naszą drogą.

Dużo zakazów, mało zaufania

Anna jest jedną z około 60 zakonnic po ślubach wieczystych, które rocznie opuszczają zgromadzenia zakonne (w 2011 roku - 55). W jej przekonaniu istnieje kryzys życia konsekrowanego, którego reguły nie przystają do współczesnej mentalności kobiet.

- W żeńskich zakonach wszystko jest obwarowane zakazami i nakazami. Brakuje zaufania, że jako dorosła kobieta odpowiadam za siebie i kontakt z Bogiem. Nie ma dialogu i miejsca na samodzielność myślenia - mówi była zakonnica. - Rzadko który zakon wykorzystuje zdolności, potencjał zakonnic.

Spośród niemal 19,6 tys. zakonnic 3200 jest katechetkami, 1600 pracuje z chorymi i niepełnosprawnymi. Zgromadzenia żeńskie prowadzą w sumie 1156 dzieł, m.in. żłobki, przedszkola, ośrodki opiekuńcze i resocjalizacyjne, placówki edukacyjne, domy samotnej matki, schroniska dla bezdomnych, placówki edukacyjne, domy rekolekcyjne, wydawnictwa.

W cieniu dyskusji o spadku powołań kapłańskich zaszło głębsze zjawisko: coraz mniej kobiet wybiera życie zakonne. Jeśli spadek będzie następował w takim tempie jak w ostatniej dekadzie, w Polsce może stać się to co w krajach zachodnich, gdzie klasztory są zamykane.

Od 1990 roku liczba zakonnic w zgromadzeniach tzw. czynnych zmniejszyła się w Polsce z niemal 24 tys. do 19,6 tys. Starsze zakonnice umierają, a młodych kandydatek brakuje. 20 lat temu było niemal 1200 nowicjuszek, czyli kobiet, które w różnych zgromadzeniach rozpoczynały szkołę życia zakonnego. W 2010 r. było ich 355.

Pozostało 83% artykułu
Kościół
KEP: Edukacja zdrowotna? "Nie można akceptować deprawujących zapisów"
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Kościół
Kapelan Solidarności wyrzucony z kapłaństwa. Był oskarżony o pedofilię
Kościół
Polski biskup rezygnuje z urzędu. Prosi o modlitwę w intencji wyboru następcy
Kościół
Podcast. Grzech w parafii na Podkarpaciu
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
"Rzecz w tym"
Ofiara, sprawca, hierarchowie. Czy biskupi przemyscy dopuścili się zaniedbań w sprawie pedofilii?