To pierwszy tak obszerny raport na temat stanu finansów Kościoła katolickiego. Zaprezentowano go w siedzibie Konferencji Episkopatu Polski. Wynika z niego, że roczne przychody parafii wynoszą – w zależności od ich wielkości i rejonu Polski – od 30 tys. zł do 300 – 400 tys. zł, dochody duchownych od 800 do ok. 5500 zł, średnio od 1500 do 2500 zł. Wartość działalności charytatywnej i społecznej Kościoła szacowana jest na miliardy złotych. Natomiast państwo wspomaga Kościół w zakresie działalności na rzecz społeczeństwa ok. 500 mln zł rocznie.
– Rocznie tylko Caritas udziela pomocy społeczeństwu o wartości ok. 500 mln zł, czyli tyle, ile państwo wydaje na dofinansowanie niektórych działań Kościoła – mówi Marcin Przeciszewski, szef KAI. W jego ocenie spadek ofiarności wiernych z powodu kryzysu gospodarczego bądź zmniejszenie uczestnictwa w praktykach religijnych może spowodować niewydolność obecnego systemu finansowania Kościoła.
Z raportu KAI wynika, że system finansowania Kościoła w Polsce tworzą trzy filary: ofiary wiernych (to podstawa utrzymania), działalność gospodarcza instytucji kościelnych i dofinansowanie działań Kościoła ze środków publicznych. W ostatnim roku finansowe wsparcie działań Kościoła z budżetu wyniosło ok. 493 mln zł, z czego 89 mln stanowił Fundusz Kościelny, z którego jest finansowane ubezpieczenie duchownych, a które chce rozwiązać rząd.
Pozostałe środki to: dotacje dla kościelnych uczelni wyższych (ponad 222 mln), ordynariat WP (ponad 20 mln), opłacenie kapelanów: szpitalnych (3 mln), więziennych (2,5 mln), Straży Granicznej (prawie 850 tys.), Straży Pożarnej (prawie 750 tys.), policji (440 tys.), BOR (150 tys.), oraz dotacje z UE (rocznie ok. 122 mln), na zabytki kościelne (ok. 27 mln), Caritas (5,5 mln). Nie wliczano w to pensji duchownych – katechetów zatrudnionych w szkołach.
Kościół chciałby zachować te trzy filary finansowania. Czy tak będzie, zależy od tego, jak państwo odpowie na pytanie postawione przez kard. Kazimierza Nycza, przewodniczącego rady ekonomicznej KEP: – Czy to, co robi Kościół, jest ważne dla państwa, dla samorządu i dla ich zadań, w zakresie których z Kościołem współpracują? Odpowiedź jest oczywista, służymy bowiem i pomagamy tym samym ludziom – mówił metropolita warszawski.