Ocena wieku zwierząt wyłącznie po zębach

NSA orzekł tak po rozpatrzeniu sprawy oceny kompetencji weterynarza do dalszego pełnienia obowiązków przy ocenie stanu zdrowia zwierząt, przeznaczonych do uboju.

Powiatowy Lekarz Weterynarii w Jarocinie w 2011 roku wyznaczył weterynarza do wykonywania czynności badania przedubojowego i poubojowego, oceny mięsa i nadzoru nad przestrzeganiem przepisów o ochronie zwierząt w trakcie uboju. Wyznaczony lekarz miał również sprawować nadzór nad rozbiorem, przechowywaniem mięsa i wystawieniem wymaganych świadectw. Ponadto miał pobierać próbki do badań oraz badać laboratoryjnie mięso na obecność włośni.

PLW po kilku miesiącach postanowił jednak uchylić własna decyzję pozwalającą pełnić mężczyźnie dalsze obowiązki dozorcy uboju. Organ wskazał, iż na podstawie danych zawartych w dziennikach badania poubojowego zakładu mięsnego oraz danych znajdujących się w systemie IRZ ARiMR, stwierdzono nienależyte wykonywanie badania wieku sztuk bydła. Z wyjaśnień wynikało, że ustalenie wieku zwierząt opierało się tak naprawdę tylko na ocenie ich uzębienia.

Zdaniem PLW wyznaczony weterynarz nie weryfikował (do czego był zobowiązany) przeprowadzonego badania z danymi zawartymi w dokumentach dotyczących pochodzenia zwierzęcia tj. paszportach, zawierających chociażby datę urodzenia. Dalsze czynności kontrolne nie ujawniły również, aby mężczyzna miał jakiekolwiek zastrzeżenia do prawdziwości paszportów, gdyż książka badania przedubojowego nie zawierała żadnych wpisów. W konsekwencji, wystawione dokumenty zawierały sprzeczne dane dotyczące wieku bydła z informacjami widniejącymi w paszporcie, przy czym wiek szacowany na podstawie badania uzębienia zawsze był wyższy niż ten wynikający z dokumentów pochodzenia zwierzęcia.

Zdaniem Powiatowego Lekarza Weterynarii zawyżanie wieku bydła doprowadziło do przerzucenia na Skarb Państwa części kosztów wykonania badań laboratoryjnych spoczywających na właścicielu bydła.

Podobnie ocenił sprawę Wojewódzki Lekarz Weterynarii, który po rozpatrzeniu odwołania był zdania iż podstawą rozwiązania umowy i uchylenia decyzji administracyjnej PLW były stwierdzone nieprawidłowości w zakresie określenia wieku zwierząt, a co za tym idzie nie prowadzenie wymaganych badań dotyczących tych zwierząt przez zobowiązany do tego podmiot.

WLW ujawnił iż na przestrzeni sporego odcinka czasu, na kilka tysięcy sztuk bydła młodego miesięcznie - u setek osobników wiek został zawyżony. Przy czym należy zauważyć, że od lipca 2011 roku został podniesiony wiek bydła, od którego były pobierane próbki do badań w kierunku BSE z wieku powyżej trzydziestego miesiąca życia na wiek bydła powyżej siedemdziesiątego drugiego miesiąca życia.

Zdaniem organu wykazane przykładowo różnice w wieku bydła, pomiędzy wiekiem wynikającym z paszportów bydła, a wiekiem stwierdzonym podczas badania poubojowego, powinny być odnotowane w dziennikach badania przedubojowego, co jednak nie miało miejsca.

Mężczyzna poskarżył się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu. Stwierdził, że poubojowe badania wieku bydła nie należą do zakresu badań, które są niezbędne do zapewnienia ochrony zdrowia ludności, a mają na celu jedynie zapewnienie pełnej identyfikacji zwierząt. Dodał, iż ewentualne braki w dokumentacji w zakresie konfrontacji dotyczącej wieku badanych zwierząt zawartych w ich paszportach, a stwierdzonych na podstawie badań uzębienia, w ogóle nie mają wpływu na zapewnienie ochrony zdrowia i życia ludzi.

WSA oddalił skargę weterynarza. Orzekł, iż ten zobowiązał się do wykonywania czynności określonych w załączniku do swojej umowy nadzorczej. Tam wskazano, że do zakresu czynności powierzonych należy wykonywanie zadań wynikających z aktualnych przepisów, wykonywanie badań przed i poubojowych oraz prowadzenie zapisów z przeprowadzonego badania przed- i poubojowego w dziennikach urzędowego badania. Sąd dodał, iż mężczyznę obowiązywała również Instrukcja Głównego Lekarza Weterynarii wprowadzająca co prawda zasadę, że określenie wieku przeprowadza się na podstawie towarzyszących zwierzętom dokumentów identyfikacyjnych oraz stanu uzębienia na podstawie schematu wiekowego rozwoju zębów bydła.

Jednak jeśli w trakcie kontroli wiekowej nastąpi podejrzenie różnic pomiędzy wiekiem określonym w dokumencie identyfikacyjnym zwierzęcia a badaniem uzębienia, to lekarz weterynarii kwalifikuje zwierzę według danych wskazujących na jego starszy wiek i odnotowuje informację o rozbieżności w uwagach w dzienniku badania przedubojowego – co w przedmiotowej sprawie nie miało miejsca.