Raport NIK o błędach w ocenianiu matur. Eksperci: problem znany, ale skala porażająca

Z przedstawionego w tym tygodniu raportu Najwyższej Izby Kontroli wynika, że co piąty egzaminator pomylił się przy sprawdzaniu matur. Badając tę kwestię, NIK wzięła pod lupę działalność Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Poznaniu w latach 2021–2024. Lawinowo wzrosła nie tylko liczba wniosków o wgląd do prac, ale też tych o weryfikację ich wyników; w poznańskim OKE 40 proc. tych drugich kończyło się koniecznością zmiany świadectwa dojrzałości na korzyść samych zainteresowanych. W całym kraju dotyczyło to 25 proc. takich przypadków. Dla wielu maturzystów zaniżenie oceny mogło oznaczać straconą szansę na studia – unaoczniono w raporcie.

Ekspertów wnioski płynące z kontroli nie dziwią, choć przyznają, że szokować może ich skala. Dr Jeannette Słaby, dyrektorka Szkoły Podstawowej nr 3 im. Jana Brzechwy w Goleniowie i egzaminatorka–weryfikatorka w poznańskiej OKE mówi jasno: system wymaga pilnej naprawy.

Czytaj więcej

Edukacja i wychowanie

Egzaminatorzy oblali maturę. Bulwersujący raport NIK

Co piąty egzaminator pomylił się przy sprawdzaniu matur, wynik co czwartej matury został skuteczn...

– Moim zdaniem nie można dziś powiedzieć, że egzaminatorzy „oblali egzamin”. Problem jest znacznie głębszy i bardziej złożony. W przeszłości były próby usprawnienia systemu – przyznano egzaminatorom podwyżki – ale bez zmiany podejścia do tej pracy, zmieni się niewiele – mówi.

Raport NIK o błędach przy ocenianiu matur. „Wielu nauczycieli rezygnuje, bo to cztery weekendy wyjęte z życia”

Dyrektorka zwraca uwagę również na to, o czym alarmowała NIK: na egzaminatorach ciąży odpowiedzialność za przyszłość uczniów, ale tym nieprzygotowanym trudno działać. A szkolenia dla nich organizowane dr Słaby uważa za zbyt krótkie.

– W praktyce trwają zaledwie kilka godzin w piątek, a już w weekend rozpoczynamy pracę – siedząc przez kilkanaście godzin dziennie w szkolnych ławkach, obok siebie. W takich warunkach o błędy nietrudno – unaocznia.

Zdaniem ekspertki to właśnie w ludzi należy zainwestować przede wszystkim.

– Sama, jeszcze jako egzaminatorka, wielokrotnie słyszałam od nauczycieli pytanie: „Po co ci to?”. Wielu z nich rezygnuje z udziału w ocenianiu matur, bo w praktyce oznacza to cztery weekendy w maju i czerwcu wyjęte z życia. A przecież ta praca powinna wiązać się z większą gratyfikacją i prestiżem – tak, aby egzaminatorzy nie przychodzili tylko „odrobić pańszczyzny” – wyjaśnia.

Czytaj więcej

Komentarze

Egzaminacyjna fuszerka za 105 mln zł decyduje o przyszłości młodych ludzi

Raport NIK pokazuje, że nawet co czwarta praca maturalna w Polsce może być oceniona błędnie. A z...

Tylko 10 proc. matur do sprawdzenia przez weryfikatora, uczniowie chcą wglądu do swoich prac

Ekspertka przypomina, że jako weryfikatorka ma obowiązek sprawdzenia 10 proc. prac ocenionych przez każdego egzaminatora z jej zespołu.

– Oczywiście z każdą osobą omawiam później ewentualne nieścisłości, ale ta próbka to za mało, by realnie przeciwdziałać błędom. Dlatego obowiązuje system wzajemnego sprawdzania wszystkich prac w obrębie zespołu. On jednak opiera się głównie na zaufaniu oraz przekonaniu o rzetelności kolegów i koleżanek – unaocznia dyrektorka.

I przyznaje, że nauczyciele sami zachęcają uczniów do składania wniosków o wgląd do ocenianych prac maturalnych – a nieufność tych drugich do instytucji publicznych rośnie. Podobną diagnozę dotyczącą kulawego systemu stawia Paweł Lęcki, trójmiejski polonista i aktywista edukacyjny.

– A trzeba pamiętać, że raport NIK powstał na podstawie informacji dotyczących prac uczniów, którzy wnioskowali o wgląd do nich. Znaczna większość tego nie robi, bo nie czuje takiej potrzeby albo uzyskany przez nich wynik ich satysfakcjonuje – komentuje.

I zauważa, że w takiej sytuacji trudno jasno wyrokować, ile jeszcze błędów czy niejasności może kryć się w ocenianych arkuszach.

Czytaj więcej

Dobra osobiste

Proces maturzystki z komisją egzaminacyjną o zaniżenie ocen

W Krakowie ruszył proces, który okręgowej komisji egzaminacyjnej wytoczyła maturzystka, zarzucają...

Uczniowie nie ufają instytucjom publicznym?

Z raportu NIK wynika jednak, że zmorą egzaminowania są błędy obliczeniowe. Dr Słaby – jako weryfikatorka czuwająca nad prawidłowością oceny prac z języka polskiego – zauważa, że tych technicznych w jej dziedzinie popełnia się już znacznie mniej.

Paweł Lęcki przyznaje jednak, że już z tegorocznych matur zna przypadek, w którym praca z tego przedmiotu przez jedną z okręgowych komisji została oceniona bardzo nisko, a przez sześciu niezależnych ekspertów, z którymi uczeń konsultował się po wglądzie do pracy, znacznie lepiej. Innej uczennicy – po złożeniu odwołania, które pomógł jej napisać – przyznano aż 11 proc. więcej.