Można żądać prawa do bycia zapomnianym także w cyfrowych archiwach prasowych

Naczelny Sąd Administracyjny (NSA) wydał kolejny ważny wyrok dla osób, które żądają usunięcia swoich danych z materiałów prasowych, znajdujących się w cyfrowych zasobach archiwalnych. Uznał, że tzw. prawo do bycia zapomnianym, przewidziane w RODO, jest autonomiczną podstawą domagania się usunięcia danych z cyfrowych publikacji.

Czy można żądać usunięcia danych z sieci? NSA o przepisach RODO

Spór dotyczył ginekologa, którego reputacja związana z praktyką w jednej z publicznych przychodni została poważnie nadszarpnięta. Lekarz został oskarżony przez pacjentkę o instrumentalne potraktowanie i molestowanie podczas konsultacji ginekologicznej. Sprawę w kilku publikacjach opisał portal internetowy. Ostatecznie jednak w postępowaniu wyjaśniającym i dyscyplinarnym przed Okręgowym Sądem Lekarskim kobieta odwołała swoje twierdzenia. Lekarz został oczyszczony z zarzutów i zaczął domagać się, aby niepochlebne artykuły na jego temat zniknęły z sieci. 

Czytaj więcej:

Kadry i Płace

Były pracownik bez prawa do bycia zapomnianym

Pracodawca ma obowiązek przechowywać...

Pro

Gdy nic to nie dało, wystąpił do prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO). Zarzucał, że prowadzący portal udostępnia bezprawnie jego imię, nazwisko, wykonywany zawód, specjalizację oraz miejsce pracy. I zażądał nakazanie usunięcia ich z artykułów i postów pod nimi.

Prezes UODO odmówił jednak wszczęcia postępowania w części dotyczącej udostępniania bez podstawy prawnej danych w treści artykułów. Urzędnicy tłumaczyli, że kwestionowane artykuły odpowiadają definicji prasy i stanowią przejaw dziennikarskiej działalności prasowej. A polski ustawodawca przewidział wyłączenie stosowania określonych przepisów RODO w stosunku do działalności dziennikarskiej.

W ocenie prezesa UODO w spornym przypadku nie można dokonać oceny legalności przetwarzania danych w oparciu o przesłanki z art. 6 ust. 1 RODO z uwagi na tzw. klauzulę prasową z art. 2 ust. 1 ustawy o ochronie danych osobowych. Przepisu tego nie stosuje się do działalności dziennikarskiej. 

Czy klauzula prasowa wyłącza prawo do bycia zapomnianym w internecie?

Zdeterminowany ginekolog nie złożył broni – zaskarżył odmowę i wygrał. Najpierw rację przyznał mu Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA) w Warszawie. Zgodził się, że do działalności dziennikarskiej, polegającej na redagowaniu, przygotowywaniu, tworzeniu lub publikowaniu materiałów prasowych, w rozumieniu prawa prasowego, nie stosuje się znacznej części obowiązków przewidzianych w RODO. Niemniej, jak podkreślił WSA, tzw. klauzula prasowa nie oznacza, że dziennikarze, pisarze i artyści nie mają obowiązku chronić osoby, których dane przetwarzają. Jedynie ochrona ta została ukształtowana inaczej. 

Czytaj więcej

Dane osobowe

Prawo do bycia zapomnianym nie zadziała na blockchainie

RODO przyznaje każdemu tzw. prawo do bycia zapomnianym, czyli żądania usunięcia swoich danych, gd...

Sąd uznał, że w spornym przypadku istnieje podstawa prawna do działania prezesa UODO i jest nią art. 17 ust.1-3 RODO, przewidujący tzw. prawo do bycia zapomnianym. A to dlatego, że jego stosowanie nie zostało wyłączone w ramach klauzuli prasowej. W konsekwencji, zdaniem WSA, urzędnicy powinni zająć się merytorycznie skargą medyka i rozstrzygnąć ją co do istoty.

Wątpliwości co do tego, że prezes UODO nie miał podstaw do uchylenia się od merytorycznej oceny przypadku lekarza nie miał też NSA.  Zauważył, że kwestia cyfrowych artykułów prasowych w kontekście regulacji RODO była przedmiotem analiz w jego orzecznictwie.

Czy można żądać usunięcia danych z niepochlebnych artykułów w sieci?

W ocenie NSA w kontekście spornej sprawy nie da się nie zauważyć, że pomiędzy prawem do ochrony danych osobowych a wolnością wypowiedzi i informacji istnieje nieuchronny konflikt. I, jak tłumaczyła sędzia NSA Ewa Kwiecińska, ten konflikt musi być pogodzony w ramach równoważenia obydwu wolności. Ponadto, ustawodawca unijny przyznał państwom członkowskim prawo do ukształtowania tzw. klauzuli prasowej i Polska z tej opcji skorzystała.