Szybkie zastrzeżenie numeru PESEL może uchronić przed kredytem

Za pomocą nowej ustawy rząd chce dać obywatelom narzędzia do walki z tymi, którzy zaciągają na nas pożyczki czy kupują nieruchomości. Jednak bez świadomości zagrożenia, przepisy niewiele pomogą.

Publikacja: 22.05.2023 13:26

Szybkie zastrzeżenie numeru PESEL może uchronić przed kredytem

Foto: Adobe Stock

Możliwość zastrzeżenia PESEL-u przewiduje przyjęty przez rząd projekt ustawy ograniczającej niektóre skutki kradzieży tożsamości, który opisywaliśmy już na łamach „Rzeczpospolitej”. W myśl nowych przepisów, jeśli w trakcie obowiązywania takiego zastrzeżenia padniemy ofiarą oszustwa, to nie będziemy musieli spłacać zaciągniętych na nasze nazwisko zobowiązań finansowych.

– Zastrzeżenie można złożyć oraz cofnąć w czasie rzeczywistym – mówi Przemysław Chiluta z Ministerstwa Cyfryzacji. – Ochrona działa jednak tylko na umowy zawarte w czasie, gdy numer PESEL był zastrzeżony. Jeśli nie jest, to bank zawiera ją w dobrej wierze, weryfikuje PESEL i nie widzi, żeby był on zastrzeżony, więc umowa jest wiążąca – dodaje.

Czytaj więcej

Nie tak łatwo będzie ukraść tożsamość

Czujność po stronie notariusza 

Gdy mamy więc podejrzenia, że ktoś mógł wykraść nasze dane, należy dokonać zastrzeżenia jak najszybciej. Będzie to możliwe nie tylko w każdym urzędzie gminy, ale także przez aplikację i stronę mObywatel. – Można to też zrobić prewencyjnie, aby zabezpieczyć się przed potencjalną kradzieżą danych w przyszłości – wskazuje Przemysław Chiluta. – Gdy sami chcemy zawrzeć umowę, np. kredytu, możemy cofnąć to zastrzeżenie na pewien czas, a po podpisaniu jej – znów przywrócić zastrzeżenie – podpowiada.

W jakich jeszcze sytuacjach takie rozwiązanie okazałoby się dla nas pomocne? Adwokat Bartosz Grube przypomina, że obowiązek zweryfikowania czy numer PESEL nie został zastrzeżony, na bankach i SKOKach spoczywał będzie przy zawieraniu umów kredytowych, pożyczek, umów leasingu, ale również tych o prowadzenie rachunków bankowych. Przy procederze wykorzystywania skradzionej tożsamości często są one bowiem zakładane są na cudze dane, celem przelewania środków finansowych pochodzących z oszustw internetowych. Ekspert zwraca uwagę, że w myśl ustawy, podobny obowiązek – przy wykonywaniu czynności dotyczących zbycia nieruchomości – spoczywałby też na notariuszach.

– Chociaż proceder posługiwania się przerobionym pełnomocnictwem zbywającego nieruchomość nie jest już dziś tak powszechny, jak zjawisko oszustw w Internecie, to z pewnością jest to propozycja zmian, która stanowić będzie dodatkowe zabezpieczenia dla obywateli – wskazuje Bartosz Grube.

Czytaj więcej

Obywatel łatwiej sprawdzi, kto miał dostęp do jego PESEL

Czasem może być za późno 

Jednak zdaniem adwokata kluczowa okaże się świadomość obywateli na temat tego, w jakich sytuacjach warto zastrzec PESEL. – Samo zjawisko kradzieży tożsamości, w bardzo wielu przypadkach opiera się na stosowaniu zabiegów socjotechnicznych, które prowadzą do kradzieży środków z rachunku bankowego ofiary, przy jednoczesnym zaciągnięciu kredytów na jej dane, w ramach możliwości, jakie daje bankowość elektroniczna – argumentuje. I ocenia, że większość osób dopiero po fakcie orientuje się, że padła ofiarą takiej kradzieży. Zaś zastrzeżenie PESEL-u, kiedy pieniądze już zniknęły z naszego konta, niewiele da.

Obowiązek weryfikacji PESEL-u spocznie też na dostawcach usług telekomunikacyjnych przy wydawaniu duplikatu kart SIM, co zapobiegnie tzw. SIM-swappingowi, czyli zjawisku ich dublowania. Dzięki temu w praktyce nie będą mogły być one używane przez oszustów do autoryzowania transakcji w naszym imieniu.

Etap legislacyjny: trafi do Sejmu

Czytaj więcej

PESEL będzie można zastrzec w aplikacji mObywatel
Dane osobowe
Nie tak łatwo będzie ukraść tożsamość
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy