Będzie nowa ustawa o komornikach?

Posłanka Lidia Staroń w swojej interpelacji do Ministra Sprawiedliwości poruszyła problem przewlekłości postępowań egzekucyjnych. Przywołuje ona szacunki według których do wyegzekwowania pozostają wierzytelności na kwotę ok. 47 mld zł, zaś w 2011 r. wyegzekwowano zaledwie 7 mld zł. „Skuteczność egzekucji jest zatem kilkunastoprocentowa" – wskazuje posłanka, która dla kontrastu podaje, iż średnie dochody komorników w 2010 r. po potrąceniu kosztów uzyskania przychodów to ponad 39 000 zł, zaś w 2009 r. 54 komorników osiągnęło dochody przekraczające 1 mln zł, zaś dochód jednego komornika przekroczył 10 mln zł.

Zdaniem Lidii Staroń taka sytuacja ma bezpośredni związek z dotychczas obowiązującym systemem powoływania na stanowisko komornika, tj. ustalaniem liczby komorników działających w rewirze. Dlatego proponuje ona „uwolnienie" zawodu komornika poprzez zniesienie ustalania liczby etatów w drodze aktów administracyjnych ministra sprawiedliwości. Posłanka przypomina, iż w krajach Europy Zachodniej zasadą jest, że na 20-25 tys. obywateli przypada jeden etat komorniczy. A tymczasem W Polsce jeden komornik obsługuje w przybliżeniu ok. 38 tys. osób. „Przy takiej proporcji trudno oczekiwać, że egzekucje będą się toczyły sprawnie i efektywnie" – konkluduje Staroń, która uważa, że liczbę komorników działających na obszarze właściwości danego sądu powinno weryfikować zapotrzebowanie samych zainteresowanych, tj. wierzycieli.

Na własny rachunek

Posłanka argumentuje, iż zawód komornika nosi obecnie znamiona działalności prowadzonej na własny rachunek, i dlatego powinien podlegać podobnym zasadom, jak ma to miejsce w przypadku osób wykonujących wolne zawody prawnicze, np. notariuszy. Osoba ubiegająca się o powołanie na stanowisko notariusza składa do ministra sprawiedliwości wniosek, zaś minister wyznacza notariuszowi siedzibę jego kancelarii, przy czym zgodnie z przytoczonym przepisem minister nie może odmówić powołania osoby, jeżeli ta spełnia wymogi, o których mowa w ustawie. „Nie ma żadnych racji, dla których powoływanie komorników miałoby się odbywać na innych zasadach" – uważa Lidia Staroń.

Ponadto posłanka postuluje zniesienie obowiązującej zasady, iż egzekucję z nieruchomości prowadzi komornik działający przy sądzie, w którego okręgu nieruchomość jest położona. „Rozwiązanie to jest reliktem poprzednio obowiązujących regulacji i nieuzasadnionym ograniczeniem prawa wierzyciela do wyboru komornika" – pisze Staroń, która wskazuje, iż egzekucja z nieruchomości pociąga za sobą szczególnie wysokie koszty. „Szczególnie w tym zakresie istnieje potrzeba zapewnienia realnej konkurencji między komornikami, co mogłoby się znacznie przyczynić do zmniejszenia kosztów prowadzenia tych egzekucji" – przekonuje.

Zaawansowane prace

W odpowiedzi na propozycje posłanki resort sprawiedliwości przypomina, iż na mocy ustawy o komornikach sądowych i egzekucji z 2007 r. minister sprawiedliwości zyskał kompetencje do tworzenia nowych stanowisk komorników sądowych (do dnia wejścia w życie tej ustawy, w ciągu 10 lat, liczba komorników sądowych zwiększyła się jedynie o 70 osób). Z danych podanych przez Grzegorza Wałejko – podsekretarza stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości – wynika, iż w kolejnych latach obowiązywania nowych przepisów utworzono łącznie ponad 500 nowych stanowisk komorniczych.

Wałejko w odpowiedzi na interpelację Lidii Staroń ujawnił, że minister sprawiedliwości zainicjował prace zmierzające do usprawnienia egzekucji sądowej: powołano właściwy zespół problemowy, którego prace są już w znacznym stopniu zaawansowane.

Ponadto resort rozważa rozpoczęcie prac nad nową ustawą komorniczą.

„W założeniach akt ten obejmowałby wyłącznie problemy ustrojowe i organizacyjne zawodu komornika sądowego, a poza jego granicami znalazłyby się normy, które obecnie pozostają w strukturze ustawy, a w istocie stanowią materię właściwą dla Kodeksu postępowania cywilnego. Rozważenia wymaga również kompleksowe ujęcie problemu opłat egzekucyjnych w oddzielnym akcie prawnym" – informuje wiceminister sprawiedliwości, który dodaje, iż w ramach prac nad zmianami dotyczącymi funkcjonowania zawodu komornika sądowego z całą pewnością rozważona zostanie przedstawiona przez posłankę propozycja odejścia od tworzenia przez ministra sprawiedliwości wolnych stanowisk komorniczych. „Jej konsekwencją byłoby ukształtowanie drogi dojścia do zawodu komornika sądowego w sposób zbliżony do rozwiązań ustawy z dnia 14 lutego 1991 r. Prawo o notariacie" – ujawnia Grzegorz Wałejko.

Przedmiotem rozważań Ministerstwa Sprawiedliwości, w ramach prac nad ustawa komorniczą, będzie również propozycja umożliwienia wierzycielom wyboru komornika – także w przypadkach prowadzenia egzekucji z nieruchomości.

Zdaniem Wałejko takie rozwiązanie pozwoliłoby wierzycielom na powierzanie ich spraw egzekucyjnych tym komornikom, których uznają za rzetelnych i skutecznych. Jak jednak zauważa, egzekucja z nieruchomości prowadzona jest pod nadzorem sądu rejonowego, na terenie którego właściwości miejscowej jest położona. Ten sąd dokonuje kontroli najistotniejszych czynności postępowania, takich jak opis i oszacowanie nieruchomości, a następnie nadzoruje licytację, udziela przybicia i dokonuje przysądzenia własności nieruchomości. Stąd też – zdaniem wiceministra – w przypadku najistotniejszego ze składników majątkowych dłużników, zazwyczaj tożsamego z ich miejscem zamieszkania, warto zastanowić się, czy obecny model, wynikający z art. 8 ust. 5 u.k.s.e., nie zasługuje na jego utrzymanie. „Wydaje się bowiem, że powierzenie prowadzenia egzekucji z nieruchomości komornikowi spoza rewiru, z siedzibą często odległą od miejsca położenia nieruchomości, może utrudniać zarówno nadzór judykacyjny nad jego czynnościami, jak i nadzór administracyjny, powierzony przecież prezesowi sądu rejonowego, przy którym komornik działa" – zauważa wiceminister.

Aplikacje/Egzaminy Prawnicze Komornicy Notariusze

Pozostało 90% artykułu