Sam komornik nie może tego zrobić. To wnioski z piątkowej rozprawy Sądu Najwyższego (sygnatura akt: III CZP 47/12).
Rozpatrywał on pytanie prawne szczecińskiego Sądu Okręgowego: czy art. 98 § 1 kodeksu postępowania cywilnego może stanowić podstawę zasądzenia od wierzyciela na rzecz dłużnika kosztów egzekucji, gdy komornik ją umorzy z powodu uchylenia podstawy egzekucji (klauzuli wykonalności wyroku, nakazu zapłaty).
Dwie zasady
Art. 98 k.p.c. ustanawia jako generalną zasadę postępowania cywilnego, że strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić wygrywającemu koszty niezbędne do obrony (koszty procesu). W postępowaniu egzekucyjnym obowiązuje jednak inna zasada, wyrażona w art. 770 k.p.c., że dłużnik powinien zwrócić wierzycielowi koszty niezbędne do przeprowadzenia egzekucji. Komornik po prostu egzekwuje i dług, i koszty. Wprawdzie ustawa o komornikach (art. 49 ust. 4) daje komornikowi możliwość obciążenia kosztami wierzyciela, jeżeli dojdzie do niecelowego wszczęcia egzekucji, ale w praktyce rzadko to się zdarza, ponieważ komornicy musieliby dokonywać oceny prawnej samej podstawy egzekucji (wyroku, nakazu), a do tego nie są powołani.
Według Jarosława Świeczkowskiego, komornika z Pomorza, komornik zwykle nie ma wiedzy, z jakich powodów odpadła podstawa egzekucji (klauzula została uchylona).Zwykle chodzi o nieprawidłowości w zawiadomieniu pozwanego, np. zostało wysłane pod zły adres, ale może to być też spłata długu, nieraz już w trakcie egzekucji. Może być i tak, że częściowo egzekucja była uzasadniona, a częściowo nie, natomiast komornik nie ma prawa żądać części kosztów od wierzyciela, a części od dłużnika.
Trzeba się odwołać
W tej sprawie komornik oddalił wniosek Marka S. o przyznanie mu od wierzyciela 1200 zł wydatków, jakie poniósł na adwokata (tzw. zastępstwo procesowe), który go wspierał w tej egzekucji, zresztą skutecznie. Rozpatrując skargę Marka S., sąd rejonowy przyznał mu tę kwotę. Z kolei sąd okręgowy powziął wątpliwości, czy przepisy k.p.c. dają w ogóle podstawę do obciążenia wierzyciela wydatkami dłużnika.
