Postępowanie administracyjne: kiedy strona możne żądać wyłączenia biegłego

Organ powinien – na żądanie biegłego, strony lub z urzędu – wyłączyć biegłego od udziału w postępowaniu, jeżeli zostaną uprawdopodobnione okoliczności mogące wywołać wątpliwość co do bezstronności biegłego. Wyłączenie następuje w drodze postanowienia, na które nie przysługuje zażalenie.

Publikacja: 05.03.2019 04:50

Postępowanie administracyjne: kiedy strona możne żądać wyłączenia biegłego

Foto: 123RF

- Strona domaga się wyłączenia biegłego, z którym była dawniej w bliskich relacjach towarzyskich, ale obecnie jest w konflikcie. Czy do wyłączenia wystarcza uprawdopodobnienie, że biegły może być stronniczy w jej sprawie?

Tak.

W art. 84 § 1 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.) przewidziano, że gdy w sprawie wymagane są wiadomości specjalne, organ może zwrócić się do biegłego lub biegłych o wydanie opinii. W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 9 stycznia 2019 r. (sygn. I GSK 3363/18, LEX nr 2622851) zwrócono uwagę, że organ ma swobodę w korzystaniu z tego środka dowodowego, ale granice korzystania z tej swobody wyznacza zasada prawdy obiektywnej. Organ powinien wykorzystać omawiany środek w sprawie o zawiłym stanie faktycznym, który można wyjaśnić dopiero, gdy dysponuje się specjalnymi wiadomościami. Rozstrzygnięcie sprawy wymaga wiadomości specjalnych, jeżeli przy jej rozpoznaniu wyłoni się zagadnienie mające znaczenie, którego wyjaśnienie przekracza zakres wiadomości i doświadczenia życiowego osób mających wykształcenie ogólne i nie jest możliwe bez posiadania wiadomości specjalnych.

Czytaj także: Gdy organ prowadzący postępowanie administracyjne korzysta z pomocy prawnej

Organ prowadzący postępowanie nie może wkraczać w merytoryczną treść opinii biegłego. Jego obowiązkiem jest jednak ocena tego dowodu, to jest sprawdzenie czy stanowisko biegłego nie pozostaje w sprzeczności z innymi ustaleniami uzyskanymi w toku postępowania (por. np. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie z 18 grudnia 2018 r., sygn. II SA/Rz 135/18, LEX nr 2611509).

W art. 84 § 2 k.p.a. zastrzeżono, że biegły podlega wyłączeniu na zasadach i w trybie określonym w art. 24 k.p.a. Oznacza to m.in., że nie może brać udziału w sprawie w charakterze biegłego osoba, która wcześniej występowała w niej jako inny uczestnik postępowania – organ, świadek, strona czy jej reprezentant. Takie okoliczności powodują wyłączenie z mocy prawa (por. art. 24 § 1-2 k.p.a.).

Na żądanie biegłego, strony albo z urzędu trzeba również wyłączyć biegłego od udziału w postępowaniu, jeżeli zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczności niepowodujących wyłączenia z mocy prawa, ale mogących wywołać wątpliwość co do bezstronności biegłego (por. art. 24 § 3 k.p.a.). Zgodnie z wyjaśnieniami zawartymi w wyroku NSA z 11 maja 2018 r. (sygn. I OSK 1589/16, LEX nr 2504613) przedmiotem oceny bezstronności biegłego mogą być zarówno okoliczności faktyczne, jak i prawne, pojedyncze fakty lub zdarzenia bądź sytuacje istniejące przez dłuższy okres, których wystąpienie uzasadnia wątpliwości co do bezstronności biegłego. Chodzi tu o okoliczności, które „mogą wywołać wątpliwość co do bezstronności biegłego".

Nie ma natomiast potrzeby wykazywania, że biegły rzeczywiście jest stronniczy w danej sprawie. Właściwie można podnieść każdą okoliczność mającą związek ze stosunkiem biegłego do sprawy, w której prowadzone jest postępowanie administracyjne z jego udziałem. Inną kwestią jest natomiast, czy będzie to skuteczne jako przyczyna wyłączenia, gdyż wyłączenie wiąże się z wiarygodnością zgłoszonych wątpliwości co do bezstronności konkretnego biegłego. Postanowienie w przedmiocie wyłączenia, wydane na podstawie art. 24 § 3 w zw. z art. 84 § 2 k.p.a. może zostać zaskarżone tylko w odwołaniu od decyzji (por. np. wyrok WSA w Krakowie z 28 marca 2018 r., sygn. II SA/Kr 139/18, LEX nr 2469029).

Anna Puszkarska, radca prawny

podstawa prawna: art. 84 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego. (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 2096 ze zm.)

Zawody prawnicze
Korneluk uchyla polecenie Święczkowskiego ws. owoców zatrutego drzewa
Zdrowie
Mec. Daniłowicz: Zły stan zdrowia myśliwych nie jest przyczyną wypadków na polowaniach
Nieruchomości
Odszkodowanie dla Agnes Trawny za ziemię na Mazurach. Będzie apelacja
Sądy i trybunały
Wymiana prezesów sądów na Śląsku i w Zagłębiu. Nie wszędzie Bodnar dostał zgodę
Sądy i trybunały
Rośnie lawina skarg kasacyjnych do Naczelnego Sądu Administracyjnego