Polska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością A sp. z o.o. zarejestrowana dla celów VAT w Polsce świadczy usługi transportu towarów na terenie Polski (tj. usługi, do których stosuje się generalną zasadę miejsca świadczenia usług) na rzecz spółki B GmbH, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością prawa niemieckiego z siedzibą Dreźnie, zarejestrowaną w Niemczech dla celów niemieckiego VAT oraz transakcji wewnątrzwspólnotowych. W rzeczywistości jednak jedynym udziałowcem i prezesem zarządu B GmbH jest polski obywatel mieszkający na stałe w Polsce. Stamtąd też (czyli z Polski) podejmuje decyzje dotyczące działalności operacyjnej B GmbH. W rejestrowej siedzibie w Dreźnie mieści się jedynie puste biuro z biurkiem i krzesłami, nie jest tam przechowywana dokumentacja nabywcy. Ponadto, pomimo rejestracji poza Polską, działalność nabywcy jest ukierunkowana na sprzedaż na rzecz podmiotów z Polski, tj. usługi nabywane przez B GmbH (transport towarów na terenie Polski) odsprzedawane są polskim nabywcom.
W takim przypadku polskie organy podatkowe mogą uznać, że fakt nie tylko rzeczywistego zarządzania B GmbH z terytorium Polski, ale również nastawienie oferty sprzedażowej B GmbH na rzecz klientów z Polski prowadzi do wniosku, że B GmbH posiada na terenie Polski stałe miejsce prowadzenia działalności. Miejscem świadczenia usług jest zatem miejsce położenia tego stałego miejsca prowadzenia działalności zgodnie z art. 28b ust. 2 ustawy o VAT.
Regulacje unijne
Zgodnie z art. 10 rozporządzenia wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z 15 marca 2011 r. ustanawiającego środki wykonawcze do dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej miejscem siedziby działalności gospodarczej podatnika jest miejsce, w którym wykonywane są funkcje naczelnego zarządu przedsiębiorstwa. Ponadto, w celu ustalenia miejsca siedziby działalności gospodarczej podatnika uwzględnia się miejsce, w którym zapadają istotne decyzje dotyczące ogólnego zarządzania przedsiębiorstwem, adres zarejestrowanej siedziby przedsiębiorstwa i miejsce posiedzeń zarządu przedsiębiorstwa. W przypadku, gdy te kryteria nie pozwalają z całkowitą pewnością określić miejsca siedziby działalności gospodarczej podatnika, decydującym kryterium jest miejsce, w którym zapadają istotne decyzje dotyczące ogólnego zarządzania przedsiębiorstwem.
Na co zwrócić uwagę
Niewątpliwie, fakt istnienia w miejscu siedziby rejestrowej także siedziby działalności gospodarczej w rozumieniu ww. przepisu musi w każdym konkretnym przypadku podlegać wnikliwej analizie. Powinna ona uwzględniać, rzecz jasna, indywidualne kryteria uzależnione w szczególności od charakteru prowadzonej działalności. W świetle przywołanych wcześniej orzeczeń, za brakiem posiadania siedziby działalności gospodarczej mogą przemawiać przykładowo:
- posiadanie w miejscu siedziby rejestrowej wyłącznie adresu pocztowego (skrzynki pocztowej) lub nieużywanego, pustego biura przy ewentualnej równoczesnej rejestracji dla celów VAT w tym samym kraju;
- brak przebywania w miejscu siedziby rejestrowej osób kierujących danym podmiotem nawet w sposób okazjonalny;
