Ołtarz Wita Stwosza jest starszy, niż uważano?

Specjaliści twierdzą, że ołtarz Wita Stwosza w Bazylice Mariackiej w Krakowie może być starszy, niż dotąd sądzili naukowcy.

Aktualizacja: 18.09.2019 13:33 Publikacja: 18.09.2019 13:26

Ołtarz Wita Stwosza jest starszy, niż uważano?

Foto: Wikimedia Commons, Attribution-ShareAlike 2.0 Generic (CC BY-SA 2.0), Henryart

Jak informuje TVN24, podczas prac badawczo-konserwatorskich ołtarza Wita Stwosza w Bazylice Mariackiej w Krakowie odsłonięto i odczytano datę 1486 roku, która znajduje się na boku jednej z figur - apostoła św. Jakuba, podtrzymującego zasypiającą Maryję. Jest to data wcześniejsza o trzy lata niż przyjęty w literaturze specjalistycznej moment poświęcenia ołtarza. Dotąd nie była ona znana badaczom zajmującym się sztuką średniowieczną.

Figura Św. Jakuba podtrzymującego zasypiającą Maryję jest najważniejszą, centralną rzeźbą ołtarza Wita Stwosza. Data odkryta została podczas usuwania przemalowań z rzeźby, na boku szaty apostoła. Charakter cyfr typowy jest dla gotyku. Pokrywa się to z budową technologiczną rzeźb, w związku z czym, nie ma wątpliwości co do tego, że data, znajdująca się na granicy złocenia oraz podkładów złocenia, jest autentyczna. - Kto zamieścił datę? Nie wiemy. Na pewno ktoś z zespołu pracującego przy tworzeniu ołtarza. Ciekawostką jest to, że jest to 1486 rok – trzy lata przed oficjalną datą przyjętą w literaturze jako data jego poświęcenia – powiedział kierownik prac badawczo-konserwatorskich dr hab. Jarosław Adamowicz.

Zdaniem ekspertów odkrycie to otwiera dyskusję i nowe możliwości dalszych badań, głównie historycznych. Dzięki odkryciu będzie można przeanalizować, co mogło być przyczyną tego, że ołtarz poświęcony został trzy lata później niż wykonano najważniejszą z figur. Jak zaznacza Adamowicz, nie ma pewności, czy szafa ołtarza była już ukończona w 1486 roku, czy prace nad innymi jego elementami nie trwały dłużej, do 1489 roku. Dotąd nie istniały żadne napisy na ołtarzu w postaci daty, sygnatury, inskrypcji czy gmerku. 

- Jest to wielkie zaskoczenie, ponieważ w żadnej literaturze nie było mowy o inskrypcjach na ołtarzu pochodzących z końca średniowiecza. Data ta świadczy o tym, że główne postacie w dziele Wita Stwosza były ukończone już w roku 1486. Dla pracujących przy konserwacji jest to dreszcz emocji, bo to znaczy, że mają bezpośredni kontakt z dziełem mistrza i jego warsztatu - powiedział proboszcz Bazyliki Mariackiej ks. dr Dariusz Raś cytowany przez TVN24. Jak podkreślił proboszcz, ekipa konserwatorska, która odkryła niemal niewidoczną datę, jest niebywale profesjonalna i zrobiła to podczas gdy nie znalazł jej nikt podczas wcześniejszych konserwacji ołtarza. 

W roku 2015 rozpoczęły się prace konserwatorskie Ołtarza Wita Stwosza, który składa się z szafy głównej z figurami ustawionej na podstawie, skrzydeł ruchomych i nieruchomych ozdobionych płaskorzeźbami oraz zwieńczenia. Konstrukcja ołtarza wykonana jest z drewna dębowego, tła dla płaskorzeźb i rzeźb z drewna modrzewiowego, a płaskorzeźby, rzeźby i detale architektoniczne z drewna lipowego – złoconego i polichromowanego. 

Prace konserwatorskie przy ołtarzu potrwają do końca 2021 roku. Obecnie ekipa pracuje nad najważniejszymi, umieszczonymi w centralnej części scenach: Zaśnięcia oraz Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. 

W Bazylice, przed ołtarzem ustawiona jest specjalna platforma, dzięki której działaniom konserwatorów mogą przyglądać się turyści.

Jak informuje TVN24, podczas prac badawczo-konserwatorskich ołtarza Wita Stwosza w Bazylice Mariackiej w Krakowie odsłonięto i odczytano datę 1486 roku, która znajduje się na boku jednej z figur - apostoła św. Jakuba, podtrzymującego zasypiającą Maryję. Jest to data wcześniejsza o trzy lata niż przyjęty w literaturze specjalistycznej moment poświęcenia ołtarza. Dotąd nie była ona znana badaczom zajmującym się sztuką średniowieczną.

Figura Św. Jakuba podtrzymującego zasypiającą Maryję jest najważniejszą, centralną rzeźbą ołtarza Wita Stwosza. Data odkryta została podczas usuwania przemalowań z rzeźby, na boku szaty apostoła. Charakter cyfr typowy jest dla gotyku. Pokrywa się to z budową technologiczną rzeźb, w związku z czym, nie ma wątpliwości co do tego, że data, znajdująca się na granicy złocenia oraz podkładów złocenia, jest autentyczna. - Kto zamieścił datę? Nie wiemy. Na pewno ktoś z zespołu pracującego przy tworzeniu ołtarza. Ciekawostką jest to, że jest to 1486 rok – trzy lata przed oficjalną datą przyjętą w literaturze jako data jego poświęcenia – powiedział kierownik prac badawczo-konserwatorskich dr hab. Jarosław Adamowicz.

2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Sztuka
Omenaa Mensah i polskie artystki tworzą nowy rozdział Biennale na Malcie
Rzeźba
Rzeźby, które przeczą prawom grawitacji. Wystawa w Centrum Olimpijskim PKOl
Rzeźba
Trzy skradzione XVI-wieczne alabastrowe rzeźby powróciły do kościoła św. Marii Magdaleny we Wrocławiu
Rzeźba
Nagroda Europa Nostra 2023 za konserwację Ołtarza Wita Stwosza
Rzeźba
Tony Cragg, światowy wizjoner rzeźby, na dwóch wystawach w Polsce