Mimo, że tworzył na zamówienie włoskich rodów arystokratycznych, a jego dzieła zdobiły ich pałace, był czas, gdy Piero della Francesca popadł w zapomnienie. Dopiero początek XX wieku przywrócił należne mu miejsce w historii sztuki.
Urodził się w Sansepolcro w 1416 roku (zmarł w 1492 roku), Był synem szewca i kuśnierza. Kształcił się we Florencji osiągając znakomite wyniki w nauce perspektywy i geometrii wykreślnej, stając się równocześnie autorem licznych pism z tego zakresu np. „Pięć równych kształtów”, „O boskiej proporcji”. Zajmował się także polityką i zarządzaniem. Matematyczne zdolności stały się później atutem przy powstawaniu malarskich dzieł.
Piero della Francesca zaczął tworzyć jako dekorator flag i sztandarów. Namalowany około 1465 roku fresk „Zmartwychwstanie” znajdujący się w jego rodzinnym miasteczku, jest przykładem mistrzostwa skrótu perspektywicznego – dzieło daje złudzenie trójwymiarowości. Znakomitym dziełem tego artysty jest namalowany w 1472 roku obraz „Madonna z Dzieciątkiem w otoczeniu świętych” (251x172 cm.) znajdujący się w Pinakotece Brera w Mediolanie. Aż do końca XIX wieku nikt nie przypisywał mu autorstwa tego arcydzieła – wielokrotnie „poprawianego” przez innych twórców. Jego artystyczną pełnię objawiło dopiero zdjęcie po latach warstwy werniksu.
Ten obraz powstał na zamówienie księcia Urbino – Montefeltro pragnącego w ten sposób upamiętnić narodziny swojego syna. Jest jedynym klęczącym przed Dzieciątkiem. Pozostali sportretowani to: Matka Boska, Jan Chrzciciel, św. Hieronim, św. Bernardyn ze Sieny, Jan Ewangelista, Franciszek z Asyżu, św. Piotr z Werony. Otoczenie Dzieciątka pełne jest powagi i współczucia – jakby to była Pieta raczej niż obraz ukazujący radość narodzin. Ale i wykręcone ciało malutkiego Jezusa przywodzi na myśl późniejsze cierpienie. Ołtarz na tym obrazie ma ścisłą harmonijną konstrukcję geometryczną – precyzyjnie symetryczną – dając poczucie idealnego porządku. Nic nie znalazło się na tym obrazie przypadkiem…
Premiera pierwszego odcinka włoskiego cyklu dokumentalnego „Arcydzieła bez tajemnic” opowiadającego o obrazie Piero della Franceski 1 września o godz. 9.40 w TVP Kultura.
