Działalność nieewidencjonowana: pobór zaliczki na PIT przy usługach na podstawie umowy zlecenia lub o dzieło

Przepisy prawa przedsiębiorców i ustawy o PIT budzą wątpliwości w zakresie obowiązku poboru zaliczki na podatek dochodowy, gdy osoba wykonująca działalność nieewidencjonowaną świadczy usługi na podstawie umowy zlecenie lub o dzieło.

Publikacja: 11.06.2018 07:00

Działalność nieewidencjonowana: pobór zaliczki na PIT przy usługach na podstawie umowy zlecenia lub o dzieło

Foto: Adobe Stock

Ustawa z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, która weszła w zycie 30 kwietnia br., wprowadziła rozwiązanie umożliwiające wykonywanie tzw. działalności nieewidencjonowanej. W sytuacji, gdy osoba wykonująca taką działalność świadczy na rzecz przedsiębiorcy usługi na podstawie umowy zlecenie czy umowy o dzieło, mogą jednak powstać wątpliwości co do obowiązku poboru zaliczek na PIT przez zleceniodawcę Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców, nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną:

- której przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50 proc. kwoty minimalnego wynagrodzenia i

- która w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej.

Oznacza to zatem, że jeżeli w roku 2018 przychód należny z tego typu działalności wykonywanej przez osobę fizyczną nie przekroczy miesięcznie 1050 zł, to przy zachowaniu pozostałych warunków, tj. m.in. braku wykonywania działalności gospodarczej w okresie ostatnich 60 miesięcy, działalność tej osoby może zostać zaliczona do tzw. działalności nieewidencjonowanej. Zgodnie z art. 20 ust. 1ba ustawy o PIT przychody z takiej działalności zalicza się do tzw. przychodów z innych źródeł.

Obowiązki płatnika

I właśnie w tym miejscu może powstać wątpliwość, czy przedsiębiorca, na rzecz którego osoba fizyczna wykonuje czynności zaliczane do działalności nieewidencjonowanej, powinien wykonywać obowiązki płatnika. Zgodnie bowiem z art. 41 ust. 1 ustawy o PIT na płatnikach (osobach fizycznych prowadzących działalność gospodarczą, osobach prawnych i ich jednostkach oraz jednostkach organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej) ciąży obowiązek poboru zaliczek na podatek dochodowy z tytułu wypłat na rzecz osób fizycznych m.in. z działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 ustawy o PIT (m.in. umowa zlecenie i umowa o dzieło).

Przykład

Pan Aleksander świadczy usługi na podstawie umowy zlecenie na rzecz spółki z o.o. ABC, która jest płatnikiem podatku dochodowego. Spółka jest obowiązana do poboru zaliczki na podatek dochodowy z tytułu wynagrodzenia wypłacanego panu Aleksandrowi.

Można złożyć oświadczenie...

Trzeba jednak zauważyć, że stosownie do art. 41 ust. 2 ustawy o PIT wskazani płatnicy nie są obowiązani do poboru zaliczek od należności z tytułów, o których mowa w art. 13 pkt 2 i 8 ustawy o PIT (m.in. umowy zlecenie i o dzieło), jeżeli zleceniobiorca złoży oświadczenie, że wykonywane przez niego usługi wchodzą w zakres prowadzonej działalności gospodarczej (kwalifikowanej do przychodów z działalności gospodarczej, wskazanych w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT).

Przykład

Jeżeli zleceniobiorca (pan Aleksander) złoży płatnikowi (spółce ABC) oświadczenie, że osiągane przez niego przychody w związku ze świadczoną na rzecz spółki usługą wchodzą w zakres powadzonej przez tego zleceniobiorcę działalności gospodarczej, to spółka nie jest obowiązana do poboru zaliczek na podatek dochodowy z tytułu tej umowy.

...ale nie zawsze

Przepisy nie przewidują jednak jakichkolwiek rozwiązań właściwych dla osób wykonujących tzw. działalność nieewidencjonowaną, jeżeli osoby te wykonywałyby w ramach tej działalności usługi na rzecz podmiotów wskazanych w art. 41 ust. 1 ustawy o PIT. Przepisy ustawy – Prawo przedsiębiorców w zakresie tzw. działalności nieewidencjonowanej miały na celu usankcjonowanie drobnej, zazwyczaj okazjonalnej aktywności gospodarczej osób fizycznych dla celów jej opodatkowania poza regułami działalności gospodarczej. Przepisy te, bazując jedynie na kryterium przychodowym, nie precyzują jednak, że działalność nieewidencjonowana może być prowadzona wyłącznie w stosunku do konsumentów. W konsekwencji, osoba świadcząca w formie zlecenia czy dzieła usługi w ramach tzw. działalności nieewidencjonowanej na rzecz podmiotu uznawanego zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o PIT za płatnika podatku dochodowego nie może złożyć przedsiębiorcy oświadczenia, że czynności te wchodzą w zakres prowadzonej działalności gospodarczej, ponieważ takiej działalności w istocie nie prowadzi. Oznacza to, że w takim przypadku zleceniobiorca ma (jako płatnik) obowiązek poboru zaliczki na podatek dochodowy z tytułu wypłaty świadczeń na rzecz osoby świadczącej usługę. Z drugiej jednak strony, przychody osiągane przez osoby fizyczne z działalności nieewidencjonowanej (wskazanej w art. 5 ust. 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców) są według ustawy o PIT zaliczane do przychodów z innych źródeł. Prowadzi to do wniosku o braku obowiązku poboru zaliczki na podatek dochodowy przez podmiot wypłacający świadczenie. W efekcie, przy powierzeniu osobie fizycznej prozaicznych czynności (np. umycia okien w budynku firmy) powstaje nierozstrzygalne w sposób jednoznaczny pytanie o sposób zakwalifikowania przychodów osiąganych przez osobę świadcząca taką usługę i co do realizacji przez zleceniodawcę obowiązków płatnika, jeżeli świadcząca usługę osoba fizyczną wskaże, że jej czynności wykonywane są w ramach tzw. działalności nieewidencjonowanej. ?

Autor jest doradcą podatkowym

Podstawa prawna:art. 5 ust. 1 ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (DzU z 2018 r. poz. 646), art. 13 pkt 8 , art. 20 ust. 1ba oraz art. 41 ust. 1 i 2 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. DzU z 2018 r. poz. 200 ze zm.)

PIT

Ustawa z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, która weszła w zycie 30 kwietnia br., wprowadziła rozwiązanie umożliwiające wykonywanie tzw. działalności nieewidencjonowanej. W sytuacji, gdy osoba wykonująca taką działalność świadczy na rzecz przedsiębiorcy usługi na podstawie umowy zlecenie czy umowy o dzieło, mogą jednak powstać wątpliwości co do obowiązku poboru zaliczek na PIT przez zleceniodawcę Stosownie do art. 5 ust. 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców, nie stanowi działalności gospodarczej działalność wykonywana przez osobę fizyczną:

Pozostało 90% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP