Latem na stronie internetowej domu aukcyjnego w stanie Iowa w USA wystawione zostały listy polskich królów (np. Zygmunta III Wazy, Stanisława Augusta Poniatowskiego) oraz Tadeusza Kościuszki. Wyjątkową kolekcją zainteresowała się Fundacja Kościuszkowska. Jej szef Marek Skulimowski starał się wyciszać informacje na jej temat, licząc, że bezcenne dokumenty zostaną sprzedane jak najtaniej.
Udało się to w przypadku kilku listów królewskich (każdy został sprzedany za ok. tysiąc dolarów). Kupiła je Krystyna Piórkowska, badaczka zbrodni katyńskiej (autorka książki „Anglojęzyczni świadkowie Katynia. Najnowsze badania”). Niestety, najciekawsza pozycja – sygnowana przez Tadeusza Kościuszkę nominacja Aleksandra Ziębińskiego na generała (datowana na 15.06.1794 r.) – została zakupiona przez innego kolekcjonera za 17,5 tys. dolarów.
Skąd tak cenne dokumenty znalazły się w USA? Dom aukcyjny informuje, że pochodzą z kolekcji dr. Michaela Albery (1893–1973), który miał polskie korzenie. Ukończył on Uniwersytet Berliński oraz Uniwersytet w Lozannie. Przez wiele lat był profesorem ekonomii w Boston College, a już na emeryturze asystentem ministra skarbu Kostaryki. Kolekcję odziedziczyła jego córka Ursula Anna Smith (1922–2018), która przez 30 lat uczyła języka francuskiego na Iowa State University w Ames. Po jej śmierci majątek rodzinny jest wyprzedawany.
Fundacja Kościuszkowska razem z Piórkowską zdecydowali o przekazaniu listów do Biblioteki Narodowej w Warszawie. Znajdą się tam w październiku.
Do Biblioteki Narodowej trafią: przywilej króla Augusta II dany Leonardowi Szwykowskiemu, staroście oniskiemu (Warszawa, 3.03.1720 r.); list przedsejmikowy króla Augusta II do Łukasza Antoniego Aleksandrowicza, chorążego powiatu lidzkiego (Warszawa 23.07.1722 r.); przywilej króla Augusta II dla Adalberta Stanisława Chrościńskiego, sekretarza królewskiego (Kraków 4.10.1697 r.); konsens króla Augusta II dany Hrehoremu Józefowi Kotowiczowi, chorążemu grodzieńskiemu, na cesję nadanych mu polskich dóbr Ostrówek i Słojka w leśnictwie sokólskim; przywilej króla Augusta II dla Hrehorego Józefa Kotowicza na wieś Ostrówkę po śmierci Jana Kotowicza, podstarościego grodzieńskiego; list Fryderyka Augusta, księcia warszawskiego, w sprawie zwolnienia ze służby pułkownika 7. regimentu piechoty Skórzewskiego i zastąpienia go na dowództwie pułkownikiem Zielińskim (27.05.1808 r.); list w języku francuskim króla Augusta III do marszałka wielkiego koronnego Franciszka Bielińskiego (Lipsk 29.10.1743 r.).
