Aby zwolnienie przewidziane w art. 7 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych mogło znaleźć zastosowanie, infrastruktura kolejowa musi spełniać co najmniej jeden z tych warunków. Oznacza to, że próbując wskazać, czy dany obiekt korzysta z omawianego zwolnienia, należy w pierwszej kolejności ustalić, czy stanowi infrastrukturę kolejową w rozumieniu przepisów o transporcie kolejowym, a następnie przeanalizować spełnienie ww. warunków.
Prywatny właściciel
W praktyce problematycznym zagadnieniem okazało się to, czy pojęcie infrastruktury prywatnej mieści się w pojęciu infrastruktury kolejowej. Ponieważ ustawodawca nie uzależnia już możliwości skorzystania ze zwolnienia od posiadania statusu zarządcy infrastruktury kolejowej, w gronie zainteresowanych zastosowaniem zwolnienia z podatku znalazło się więcej podmiotów niż do tej pory.
Zgodnie z definicją zawartą w art. 4 pkt 1c ustawy o transporcie kolejowym, infrastruktura prywatna oznacza infrastrukturę kolejową wykorzystywaną wyłącznie do realizacji własnych potrzeb jej właściciela lub jej zarządcy innych niż przewóz osób. A contrario, analiza tego pojęcia wskazuje, że infrastruktura prywatna nie jest udostępniana przewoźnikom kolejowym ani nie jest (i nie może) być wykorzystywana do przewozu osób. Co do zasady oznacza to brak możliwości skorzystania ze zwolnienia z art. 7 ust. 1 ustawy o opłatach i podatkach lokalnych. Na marginesie można jednak wskazać, że jeżeli infrastruktura prywatna może tworzyć linie kolejowe o szerokości torów większej niż 1435 mm i w danym konkretnym przypadku podlegającym kwalifikacji podatkowej będzie je tworzyła, to wówczas mógłby zostać spełniony warunek zwolnienia z podatku wskazany w art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. c ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Oznaczałoby to, że grunty wchodzące w skład takiej infrastruktury kolejowej, tworzącej linie kolejowe o szerokości torów większej niż 1435 mm mogłyby korzystać ze zwolnienia z podatku od nieruchomości. Wymaga to jednak dodatkowej analizy prawnej dokonanej na gruncie ustawy o transporcie kolejowym, przeprowadzonej w kontekście możliwości tworzenia linii kolejowych o szerokości torów większej niż 1435 mm przez infrastrukturę prywatną, a także w kontekście konkretnego stanu faktycznego.
Problemy z nastawnią
Wątpliwości podatników może także wzbudzać kwestia budowli mających pomocniczy charakter wobec infrastruktury kolejowej. Przykładem takiego obiektu jest nastawnia, czyli posterunek techniczny nastawczy mieszczący urządzenia do zdalnego sterowania ruchem kolejowym, wyposażony w urządzenia nastawcze, blokowe i łączności, z którego ustawia się drogi przebiegu pociągów, przestawia zwrotnice oraz nadaje sygnały (za pomocą semaforów, tarcz manewrowych i innych sygnalizatorów). Chociaż budynek ten służy do obsługi przewozu i jest elementem infrastruktury kolejowej, to jednak z natury rzeczy nie jest udostępniany przewoźnikom kolejowym. Wobec tego, mając na uwadze literalną wykładnię przepisu art. 7 ust. 1 pkt 1 lit. a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, należy uznać, że nie dochodzi do udostępniania nastawni przewoźnikowi kolejowemu, a tym samym nie powinno znaleźć zastosowania zwolnienie, o którym mowa w tym przepisie. Podążając jednak tym tokiem rozumowania, należałoby uznać, że cała infrastruktura kolejowa o charakterze pomocniczym nigdy nie mogłaby korzystać ze zwolnienia, co wydaje się sprzeczne z ogólnym wydźwiękiem nowelizacji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, która zasadniczo prowadziła do rozszerzenia zakresu zwolnienia określonego w art. 7 ust. 1 pkt 1 tej ustawy.
—Dominika Róg-Górecka jest młodszą konsultantką podatkową w ECDDP Sp. z o.o. www.ecddp.com
