Bez uchwały nie można pobierać opłat

Od 1 stycznia 2016 r. gminy nadal mogą pobierać daniny: miejscową, targową i uzdrowiskową, ale nie mają już takiego obowiązku. Ale jeśli się na to zdecydują, to nie mogą wprowadzić opłat w sposób dorozumiany, np. ustalając ich stawki.

Aktualizacja: 02.01.2016 20:52 Publikacja: 02.01.2016 07:58

Bez uchwały nie można pobierać opłat

Foto: www.sxc.hu

1 stycznia 2016 r. wchodzą w życie istotne zmiany dotyczące opłat stanowiących dochód gminy i uregulowanych w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. Wynikają one z uchwalonej 25 czerwca 2015 r. ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw. Jej przepisy prowadziły rozwiązanie, zgodnie z którym wprowadzenie opłat: targowej, miejscowej i uzdrowiskowej, jest uzależnione od decyzji rady gminy.

Decyduje rada

– Dotychczasowe przepisy dotyczące ustawowego obowiązku pobierania opłat miejscowej, uzdrowiskowej i targowej wygasają 31 grudnia 2015 r. – przypomina Bogusław Staszewski, prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Szczecinie. Rozwiązanie, które ustawodawca zastosował wobec opłat targowej, miejscowej i uzdrowiskowej, jest analogiczne do obowiązującego (od 1 stycznia 2008 r.) w art. 18a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych regulującego opłatę od posiadania psów.

Oznacza to, że wprowadzenie tych opłat – podobnie jak opłaty od posiadania psów – wymaga podjęcia uchwały (uchwał), których treść będzie kategorycznie przesądzać o tym, że opłaty te będą na terenie gminy i w danym roku pobierane.

Jednocześnie z konstrukcji obowiązujących od 1 stycznia 2016 r. przepisów regulujących opłaty miejscową, targową, podobnie jak z konstrukcji art. 18a dotyczącego opłaty od posiadania psów, jasno wynika, że opłaty targowa, miejscowa i uzdrowiskowa nie mogą zostać wprowadzone w sposób dorozumiany. Oznacza to, że np. samo uchwalenie stawek tych opłat na 2016 r., których wysokość nie może przekroczyć kwot określonych w obwieszczeniu ministra finansów z 5 sierpnia 2015 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych w 2016 r. (MP z 2015, poz. 735), nie daje radzie gminy prawa do poboru tych opłat.

Ważne orzecznictwo

Stanowisko takie potwierdzają liczne orzeczenia regionalnych izb obrachunkowych.

Przykładowo można wskazać uchwałę Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie z 17 listopada 2015 r., stwierdzającej nieważność uchwały rady miasta Kobyłka w sprawie opłaty targowej na 2016 r. W uchwale tej rada określiła zasady ustalania, poboru, termin płatności oraz wysokość stawek opłaty targowej obowiązujących od 1 stycznia 2016 r. Zapomniała jednak zamieścić w treści uchwały zapisu wprowadzającego tę opłatę na terenie gminy. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego RIO w Warszawie stwierdziło, że uchwała rady miasta Kobyłka jest niezgodna z treścią art. 15 ust. 1 ustawy o opłatach lokalnych w brzmieniu nadanym art. 9 pkt 10 ustawy z 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym, który wejdzie w życie 1 stycznia 2016 r. (uchwała kolegium RIO w Warszawie nr 25.231.2015).

– Z przepisów tych wynika, że zapłata opłaty targowej z dniem 1 stycznia 2016 r. przestanie być obowiązkiem wynikającym z ustawy. Co oznacza, że pobór przez gminę opłaty targowej w 2016 r. będzie wymagał podjęcia przez radę uchwały w sprawie jej wprowadzenia – tłumaczy Wojciech Tarnowski, prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Warszawie.

Podkreśla on, że Rada Miasta Kobyłka nie wyraziła woli w tym zakresie, wprowadziła natomiast stawki opłaty. Podczas gdy znowelizowane przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2016 r. jednoznacznie stanowią, że rada w pierwszej kolejności podejmuje decyzję o wprowadzeniu opłaty targowej.

Podobne stanowisko wyraziła Regionalna Izba Obrachunkowa w Olsztynie w rozstrzygnięciu nadzorczym z 16 listopada 2015 r. stwierdzającym nieważność uchwały rady gminy Janowo w sprawie opłaty targowej.

– Od 1 stycznia 2016 r. opłata targowa będzie miała charakter fakultatywny. To, czy w danej gminie będzie pobierana, zależy od woli organu stanowiącego tej gminy – czytamy w uzasadnieniu. A to w ocenie Izby oznacza, że rada gminy zobowiązana jest do jednoznacznego wyrażenia swojej woli w tym zakresie poprzez wprowadzenie opłaty targowej na swoim terenie w drodze uchwały. Nie może czynić tego w sposób dorozumiany jedynie poprzez ustalenie dziennych stawek opłaty targowej. Oznacza to, że chcąc wprowadzić opłatę targową na terenie gminy Janowo, rada, jako organ stanowiący, zobowiązana jest do zawarcia takiego zapisu w uchwale, a dopiero potem do określenia wysokości dziennych stawek, terminów jej płatności czy sposobu jej poboru (uchwała RIO w Olsztynie nr 0102-393/15).

Milcząca rezygnacja

Z obowiązującego od 1 stycznia 2016 r. brzmienia art. 15 ust. 1 (opłata targowa), art. 17 ust. 1 i 1a (opłata miejscowa i uzdrowiskowa) i art. przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wynika, że rada gminy nie musi podejmować żądnej uchwały, jeżeli chce, aby od 1 stycznia 2016 r. opłaty te nie były na jej terenie pobierane.

Takie stanowisko potwierdza Regionalna Izba Obrachunkowa w Rzeszowie w orzeczeniu z 1 grudnia 2015 r. Stwierdziła w nim nieważność uchwały Rady Miasta Tarnobrzeg uchylającej uchwałę w sprawie opłaty od posiadania psów (nr XXIV/5447/ 2015).

– Z przepisu art. 18a ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wynika, że rada gminy może wprowadzić opłatę od posiadania psów i w drodze uchwały określić zasady ustalania i poboru oraz terminy płatności i wysokość stawek – wskazuje Zbigniew Wójcik, prezes RIO w Rzeszowie. I dodaje, że jeżeli wolą rady Tarnobrzega jest rezygnacja z poboru tej opłaty w 2016 r., to niepodjęcie uchwały o jej wprowadzeniu na 2016 r. jest potwierdzeniem, że opłata od posiadania psów nie będzie pobierana.

podstawa prawna: ustawa z 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (tekst jedn. DzU z 2014 r., poz. 849 ze zm.)

podstawa prawna: ustawa o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw (DzU z 28 lipca 2015 r., poz. 1045)

1 stycznia 2016 r. wchodzą w życie istotne zmiany dotyczące opłat stanowiących dochód gminy i uregulowanych w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych. Wynikają one z uchwalonej 25 czerwca 2015 r. ustawy o zmianie ustawy o samorządzie gminnym oraz niektórych innych ustaw. Jej przepisy prowadziły rozwiązanie, zgodnie z którym wprowadzenie opłat: targowej, miejscowej i uzdrowiskowej, jest uzależnione od decyzji rady gminy.

Decyduje rada

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Prawo dla Ciebie
TSUE nakłada karę na Polskę. Nie pomogły argumenty o uchodźcach z Ukrainy
Praca, Emerytury i renty
Niepokojące zjawisko w Polsce: renciści coraz młodsi
Prawo karne
CBA zatrzymało znanego adwokata. Za rządów PiS reprezentował Polskę
Aplikacje i egzaminy
Postulski: Nigdy nie zrezygnowałem z bycia dyrektorem KSSiP