Około 210 mln zł rocznie – tyle ma zyskać budżet dzięki usprawnieniu procedur egzekucyjnych. Równocześnie proces dochodzenia różnych należnych państwu danin ma się skrócić o 14 proc. Dziś wynosi średnio 555 dni, czyli około półtora roku.

Poprawa skuteczności procedur egzekucyjnych jest jednym z priorytetów w polityce fiskalnej rządu. Zapisano to w przyjętym w ubiegłym tygodniu wieloletnim planie finansowym państwa na lata 2019–2022. To ten sam dokument, który zawierał pierwotnie propozycję osławionego testu przedsiębiorcy. To ostatnie pojęcie w końcu usunięto z dokumentu, ale fragment o usprawnieniu egzekucji pozostał bez zmian.

Czytaj także: Od 2019 roku wiele zmian w postępowaniu egzekucyjnym

Narzędziem tych zmian mają być dwie nowele do ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Jeden projekt trafił już do Sejmu, a w przypadku drugiego zakończyły się już nawet konsultacje publiczne.

Do większej dobrowolności w spłacie ma zachęcić nowy system opłat manipulacyjnych i egzekucyjnych. Te pierwsze nie będą już naliczane procentowo od egzekwowanej należności. Wyniosą 40 zł, a w przypadku wszczęcia egzekucji administracyjnej – 100 zł. Opłaty manipulacyjne nie będą pobierane w ponownie wszczętym postępowaniu egzekucyjnym. Z kolei na opłaty egzekucyjne zostanie nałożony maksymalny pułap: 10 proc. wyegzekwowanych należności, ale nie więcej niż 40 tys. zł.

Zmiany, które mają wejść w życie w sierpniu 2021 r., będą realizacją wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 28 czerwca 2016 r. (sygn. akt SK 31/14). Sędziowie napiętnowali wówczas wysokie opłaty związane z egzekucją, zwłaszcza w przypadku dobrowolnego zaspokojenia wierzyciela. Nazwali je rodzajem „kary finansowej, nakładanej za zachowanie pożądane i zgodne z prawem".

Wcześniej, bo jeszcze w 2019 r., ma dojść do innych zmian w ustawie egzekucyjnej. Zakładają one m.in. uproszczenie procedury. Ma to nastąpić poprzez eliminację dublowania czynności procesowych wierzyciela i organu egzekucyjnego w niektórych przypadkach dotyczących wspólnego majątku małżonków.

Nowe przepisy mają też rozwiązać problemy pojawiające się w przypadku zbiegu egzekucji administracyjnej i egzekucji sądowej należności alimentacyjnych lub innych świadczeń powtarzających się. Postępowanie w takich przypadkach ma przejąć sądowy organ egzekucyjny, który prowadzi postępowanie egzekucyjne jednej z takich należności.

Nowinką ma być też sprzedaż zajętej przez organ egzekucyjny nieruchomości, dokonywana przez zobowiązanego. Wymagana będzie oczywiście zgoda tego organu, ale to zobowiązany zdecyduje, kto będzie nabywcą. Ma to służyć – co zauważono w uzasadnieniu – uzyskaniu najlepszej ceny za taką nieruchomość.