Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tekst jedn. DzU z 2015 r., poz. 121; dalej: ustawa o sus) od nieopłaconych w terminie składek należne są odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ordynacji podatkowej. Ustawodawca przewidział jednak, że nie należy ich opłacać, gdy stanowią niewielką kwotę.
Na skutek rozbieżności w treści przepisów ustawy o sus oraz przepisów innych ustaw powstały wątpliwości, jak naliczać odsetki w przypadku wystąpienia zaległości z zapłatą składek na ubezpieczenie zdrowotne i na Fundusz Pracy.
Odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby 6,60 zł (art. 23 ust. 1a ustawy o sus). Ma to na celu wyeliminowanie konieczności dochodzenia przez ZUS niewielkich kwot odsetek, które powstają w przypadku krótkich opóźnień z zapłaceniem składek na ubezpieczenia społeczne.
W ordynacji podatkowej znajduje się podobny przepis. Chodzi o art. 54 § 1 pkt 5, który wskazuje, że odsetek za zwłokę nie nalicza się, gdy ich wysokość nie przekracza trzykrotności opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z 23 listopada 2012 r. – Prawo pocztowe za traktowanie przesyłki listowej jako poleconej. Zgodnie z uchwałą nr 4/2014 zarządu Poczty Polskiej SA z 17 stycznia 2014 r. od 1 lutego 2014 r. ta opłata wynosi 2,90 zł, a jej trzykrotność to 8,70 zł. Wcześniej była to kwota 2,20 zł, więc trzykrotnością było 6,60 zł.
Zatem przed zmianą cen przez pocztę w przypadku zaległości podatkowych i zaległości z zapłatą składek na ubezpieczenie społeczne graniczna kwota naliczania odsetek była taka sama. Obecnie jednak wystąpiła różnica wynosząca 2,10 zł. Pojawiły się przez to wątpliwości, jaki limit należy przyjąć, naliczając odsetki od zaległości w zapłacie składek na ubezpieczenie zdrowotne i składek na Fundusz Pracy. Zwróciła na to uwagę Anna Abramowska w artykule opublikowanym w „Rzeczpospolitej" 17 kwietnia 2014 r. „Chaos z karnymi procentami od spóźnionych przelewów do ZUS".
