Czynności pełnomocnika pociągają za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku

odmówił jednemu ze skarżących przywrócenia terminu do wniesienia skargi kasacyjnej. Chodziło o wyrok w sprawie unieważnienia decyzji o skierowaniu na badania lekarskie.

Początkowo wszystko szło dobrze. Skarżący skorzystał z pouczenia o przysługujących mu prawach. Złożył wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku (w razie oddalenia skargi jest to konieczne do wniesienia skargi kasacyjnej). Z sukcesem wystąpił też o przyznanie mu prawa pomocy. Został zwolniony od kosztów sądowych i dostał adwokata z urzędu.

Brak podstaw

Izba adwokacka szybko uporała się z wyznaczeniem pełnomocnika. Gdy adwokat zapoznał się ze sprawą, uznał jednak, że wnoszenie skargi kasacyjnej nie ma sensu. Poinformował o tym sąd i swojego mocodawcę w oficjalnej opinii.

Skarżący zażądał zmiany adwokata. Tłumaczył, że opinię o braku podstaw do sporządzenia skargi kasacyjnej otrzymał po terminie na jej złożenie. Uważał też, że jego pierwszy pełnomocnik „raczej nie posiadł wiedzy na temat jego sprawy". Nowy pełnomocnik wystąpił o przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej.

Nic to jednak nie dało. Naczelny Sąd Administracyjny ostatecznie potwierdził stanowisko niekorzystne dla obywatela. Podkreślił, że sam fakt odmowy sporządzenia kasacji nie jest okolicznością uzasadniającą przywrócenie terminu do wniesienia skargi kasacyjnej.

Sąd zwrócił uwagę na przymus adwokacki, który wyłącza możliwość sporządzenia skargi kasacyjnej przez stronę. Mogą to uczynić jedynie profesjonalni pełnomocnicy wymienieni w ustawie (m.in. adwokat i radca prawny). Wprowadzenie tego wymagania ma gwarantować skardze kasacyjnej odpowiedni poziom merytoryczny i formalny. Od adwokata czy radcy prawnego można bowiem oczekiwać i egzekwować znajomość przepisów procedury obowiązującej w postępowaniu sądowym. To także bariera dla osób, które – z braku znajomości prawa – kierują się głównie subiektywnym poczuciem krzywdy.

Jak zauważył w pisemnym uzasadnieniu postanowienia sędzia NSA Paweł Jan Tarno, pełnomocnik ustanowiony dla strony na zasadzie prawa pomocy powinien ocenić – stosownie do swojej wiedzy – czy wniesienie kasacji nie byłoby oczywiście bezzasadne. Jeżeli tak, to powinien odmówić jej sporządzenia.

Rezygnacja z prawa

Sąd uznał, że opinia taka stanowi skonsumowanie przyznanego stronie prawa pomocy. Przypomniał także, że wszelkie czynności pełnomocnika, których dokonał w granicach umocowania, pociągają za sobą skutki bezpośrednio dla reprezentowanego.

Jeśli pełnomocnik odmawia sporządzenia skargi kasacyjnej, bo uważa jej wniesienie za bezzasadne, o czym informuje stronę, przedstawiając jej stosowną opinię, to należy to uznać za rezygnację strony z wniesienia skargi kasacyjnej. Postanowienie jest prawomocne.

(sygnatura akt: I OZ 356/10)