Wytyczne działania samorządu radców prawnych w latach 2013 – 2016

W celu sprostania aktualnym wyzwaniom, X Krajowy Zjazd Radców Prawnych skierował do wszystkich organów samorządu oraz do wszystkich swoich członków przesłanie, które wytycza na rozpoczynającą się kadencję cele i środki ich osiągnięcia.

Status zawodowy

Krajowy Zjazd Radców Prawnych z zadowoleniem przyjął zmiany ustawowe rozszerzające uprawnienia zawodowe radców prawnych na obrony w sprawach karnych i sprawach karno-skarbowych. Jednocześnie opowiedział się za konsekwentną ochroną tych obecnych regulacji ustawowych, które umożliwiają radcom prawnym świadczenie pomocy prawnej także na podstawie stosunku pracy (stosunku służbowego) jako jednej z form wykonywania zawodu.

Ponadto Zjazd zobowiązał rady okręgowych izb radców prawnych do doskonalenia modelu świadczenia pomocy prawnej z urzędu, w szczególności poprzez tworzenie mechanizmów przydzielania spraw zgodnie z zainteresowaniami i specjalnością (zawodowym doświadczeniem) radców prawnych. Zalecił także kontynuowanie w okręgowych izbach działań związanych z udzielaniem przez radców prawnych nieodpłatnej pomocy prawnej na rzecz osób ubogich.

Tajemnica zawodowa

Jednocześnie Zjazd zobowiązał Krajową Radę Radców Prawnych do podejmowania działań zmierzających do zainicjowania prac legislacyjnych mających na celu umocnienie prawa radcy prawnego do zachowania tajemnicy zawodowej we wszystkich rodzajach postępowania: karnym, karno-skarbowym, cywilnym, administracyjnym, a także przed Prezesem Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Postulował przyjęcie zasady, że tajemnicą zawodową objęta jest wszelka komunikacja między radcą prawnym a klientem.

Doskonalenie zawodowe

Ponadto zobowiązał KRRP i okręgowe izby radców prawnych do zachowania dotychczasowego systemu szkoleń. - Podstawowe znaczenie powinny mieć szkolenia organizowane na szczeblu okręgowych izb, a ich uzupełnieniem powinny być szkolenia organizowane centralnie przez Krajową Radę Radców Prawnych - postulowali delegaci.

W związku z powyższym Zjazd zalecił:

– rozbudowanie systemu szkoleń poprzez upowszechnianie ich nowych form (np. szkolenia  e-learningowe), z uwzględnieniem oczekiwań członków samorządu w tym zakresie,

– systematyczne prowadzenie szkoleń z zakresu zasad etyki radcy prawnego, w celu propagowania właściwych reguł zachowania w coraz liczniejszej grupie zawodowej radców prawnych,

– stworzenie ogólnodostępnego dla radców prawnych i aplikantów radcowskich (w formie elektronicznej – na stronie internetowej Krajowej Rady Radców Prawnych) zbioru opinii i stanowisk, sformułowanych w sprawach wykonywania zawodu oraz etyki radcy prawnego przez Krajową Radę Radów Prawnych, Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych oraz właściwe komisje Krajowej Rady Radców Prawnych i okręgowych izb radców prawnych.

Aplikacja radcowska

X Krajowy Zjazd Radców Prawnych uznał aplikację radcowską za preferowaną drogę dojścia do zawodu radcy prawnego. Zobowiązał KRRP i okręgowe izby radców prawnych do konsekwentnej realizacji ustalonych w minionej kadencji zasad prowadzenia aplikacji nastawionych na zdobywanie praktycznych umiejętności zawodowych (nauczanie „prawa w działaniu", a nie „prawa w książkach").

Zalecił przy tym:

– stosowanie nowoczesnych form prowadzenia zajęć z aplikantami, w szczególności dalsze rozszerzenie form ćwiczeniowych (warsztatowych),

– dbanie o właściwe wykonywanie funkcji przez patronów oraz odpowiednią częstotliwość kontaktów aplikanta z patronem.

Wskazał także na potrzebę opracowania i wdrożenia projektu współpracy pomiędzy samorządem a organizacjami społecznymi, polegającej na udzielaniu, pod nadzorem radcy prawnego, porad prawnych przez aplikantów radcowskich II (drugiego) i III (trzeciego) roku aplikacji.

Nadzór nad prawidłowym wykonywaniem zawodu

W kwestii wykonywania zawodu Zjazd zobowiązał:

- rady okręgowych izb radców prawnych oraz rzeczników dyscyplinarnych, do zwracania uwagi na wszelkie przejawy nienależytego wykonywania zawodu, popełniania czynów sprzecznych ze ślubowaniem radcowskim lub Kodeksem Etyki Radcy Prawnego przez radców prawnych i aplikantów radcowskich.

- rzeczników dyscyplinarnych i sądy dyscyplinarne do sprawnego rozpoznawania spraw dyscyplinarnych.

Nowy Kodeks Etyki Radcy Prawnego

W sprawie zaś nowego kodeksu etyki Zjazd zobowiązał Krajową Radę Radców Prawnych do:

- opracowania projektu nowego Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w oparciu o projekt Kodeksu Etyki Radcy Prawnego załączony do uchwały Nr 197/VIII/2013 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 6 września 2013 r. w sprawie przedłożenia projektu Kodeksu Etyki Radcy Prawnego pod obrady X Krajowego Zjazdu Radców Prawnych oraz w oparciu o propozycje poprawek do tego projektu zgłoszone w czasie X Krajowego Zjazdu Radców Prawnych;

- zwołania Nadzwyczajnego Zjazdu w celu uchwalenia nowego Kodeksu Etyki Radcy Prawnego w terminie umożliwiającym jego wejście w życie od dnia 1 lipca 2015 r.

Organizacja samorządu

Delegaci X-go Zjazdu wskazali na potrzebę zainicjowania debaty wewnątrzsamorządowej nad potrzebą zmiany w zakresie ustawowego określenia organu wykonawczego. Ustawa o radcach prawnych stanowi, że organem wykonawczym rady okręgowej izby radców prawnych jest Prezydium tej Rady, zaś organem wykonawczym Krajowej Rady Radców Prawnych jest Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych. Ich zdaniem należy rozważyć czy nieustanne zwiększanie zadań samorządu, nie wymaga ustanowienia jako jednoosobowego organu wykonawczego tych organów samorządu, Dziekana Rady i Prezesa Krajowej Rady Radców Prawnych. - Zaletą takiego rozwiązania jest możliwość szybszej reakcji na wyzwania dnia codziennego - podkreślają.

Zasady wyborów do KRRP

Potrzebę debaty Zjazd widzi także w zakresie sposobu wyborów członków Krajowej Rady Radców Prawnych. W jego ocenie obecny sposób wyboru członków Krajowej Rady Radców Prawnych ogranicza demokrację bezpośrednią na rzecz demokracji pośredniej – wyboru poprzez delegatów. - W celu umocnienia demokracji bezpośredniej przy wyborach do Krajowej Rady Radców Prawnych można by było rozważać wybór wszystkich członków Krajowej Rady Radców Prawnych w Izbach, które stanowiłyby okręgi wyborcze - uważają delegaci.

Udział samorządu w procesie kształtowania prawa

Zjazd wskazał również na konieczność aktywnego udziału samorządu w procesie kształtowania prawa, zwłaszcza w tym zakresie, który jest związany z warunkami wykonywania zawodu, w tym z systemem wynagradzania za świadczoną pomoc prawną oraz z systemem pomocy dla ubogich.

Specjalizacja zawodowa

Wskazał także na potrzebę podjęcia prac i badań nad możliwością uzyskiwania przez radców prawnych specjalizacji.

Integracja środowiska

Ponadto Zjazd zobowiązał rady okręgowych izb radców prawnych do przyjęcia zintegrowanego systemu komunikowania.

Pomoc dla młodych radców prawnych

Jednocześnie wskazał na potrzebę opracowania i wdrożenia samorządowego projektu pomocy dla radców prawnych, podejmujących pracę w zawodzie bezpośrednio po egzaminie radcowskim – „Jak założyć i prowadzić Kancelarię Radcy Prawnego".

W przekonaniu Zjazdu wdrożenie takiego projektu stanowiłoby realizację jednego z zadań samorządu i stanowiłoby czynnik integracyjny nowo przyjętych członków z samorządem.