Reklama

RPO: podatnicy nie mogą ponosić negatywnych skutków kryzysu konstytucyjnego

Obywatele, którzy byli adresatami niekonstytucyjnych regulacji prawnych, nie mogą ponosić negatywnych skutków kryzysu konstytucyjnego i sporów o moc prawną orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego - uważa rzecznik praw obywatelskich, który interweniuje w sprawie tzw. ofiar ulgi meldunkowej u ministra finansów.

Publikacja: 16.11.2025 11:26

Minister finansów i gospodarki Andrzej Domański, rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek

Minister finansów i gospodarki Andrzej Domański, rzecznik praw obywatelskich Marcin Wiącek

Foto: PAP/Rafał Guz/Szymon Pulcyn

Chodzi o słynną ulgę meldunkową, czyli zwolnienie z PIT dla sprzedawców mieszkania bądź domu, którzy przed transakcją byli przez rok w nim zameldowani. Warunkiem preferencji było złożenie w urzędzie skarbowym oświadczenia o zameldowaniu. Ten warunek to pułapka dla podatnika – stwierdził Trybunał Konstytucyjny. I uznał przepis za niezgodny z Konstytucją RP (sygn. SK 64/20, wyrok opisywaliśmy w „Rzeczpospolitej” z 9 lipca).

Orzeczenie nie rozwiązało jednak problemów poszkodowanych podatników. Fiskus odmawia bowiem wznawiania postępowań podatkowych, powołując się na nieopublikowanie korzystnego dla nich wyroku TK w Dzienniku Ustaw.

Czytaj więcej

Podatnicy nabici w ulgę. Fiskus nie chce oddawać podatku mimo orzeczenia TK

RPO: obowiązkiem władzy publicznej jest naprawienie skutków niekonstytucyjności, która miała miejsce

Sprawę tę w najnowszym wystąpieniu do ministra finansów poruszył rzecznik praw obywatelskich. Marcin Wiącek wskazuje, że wyrok zapadł w nieprawidłowo obsadzonym składzie, dlatego zmuszony był wycofać się z postępowania. Niemniej jednak, jak podkreśla, od strony merytorycznej wyrok i jego uzasadnienie zasługują na aprobatę. "Słusznie wskazano, że ustawodawca naruszył Konstytucję, nie zapewniając podatnikom realnej możliwości skorzystania z ulgi meldunkowej" – pisze RPO. 

W wystąpieniu rzecznik podaje przykład małżeństwa seniorów, wobec których fiskus przez cztery lata prowadził egzekucję z emerytury, co zmusiło ich do zaciągnięcia pożyczki. Ponieśli ciężar w kwocie ok. 112 tys. zł (podatek, koszty egzekucyjne oraz odsetki od zaległości) i do dziś regulują zobowiązanie z tytułu pożyczki. "Obrazuje to rozmiar niesłusznie pobranego podatku, jak i skalę niesprawiedliwości wynikającej z przepisów. Jest również dowodem, że błędy obciążyły w największym stopniu obywateli, którzy nie powinni ponosić konsekwencji wadliwego prawa" – podkreśla Marcin Wiącek. 

Reklama
Reklama

Jednocześnie RPO zwraca uwagę na kwestię ograniczonej możliwości weryfikowania w postępowaniu wznowieniowym decyzji ostatecznych po wydaniu orzeczenia TK, jeżeli dojdzie do upływu terminu przedawnienia zobowiązania. Nawet jeżeli doszłoby do wznowienia postępowania z uwagi na wyrok TK, organ może wydać decyzję odmawiającą uchylenia dotychczasowego rozstrzygnięcia z uwagi na przedawnienie. Jak zauważa Wiącek, możliwość wzruszenia ostatecznej decyzji podatkowej jest więc uwarunkowana okolicznościami niezależnymi od podatnika.

W wystąpieniu do ministra finansów rzecznik podkreśla, że niezależnie od kwestii znaczenia prawnego wyroków TK obowiązkiem władzy publicznej jest naprawienie skutków niekonstytucyjności, która miała miejsce. "Obywatele, którzy byli adresatami niekonstytucyjnych regulacji prawnych, nie mogą ponosić negatywnych skutków kryzysu konstytucyjnego i sporów o moc prawną orzeczeń TK" – wskazuje RPO. 

Czytaj więcej

Pułapka przy uldze meldunkowej. Jest wyrok Trybunału Konstytucyjnego
Sądy i trybunały
On orzeka w NSA, ona w SN. Polskie prawo zabrania im ślubu
W sądzie i w urzędzie
Ryba weźmie bez papieru. Noworoczna rewolucja dla wędkarzy
Prawo w Polsce
Refundacja środków z Funduszu Sprawiedliwości. Żurek chce wyjść z impasu
Praca, Emerytury i renty
Kiedy wypłaty 800 plus w styczniu 2026? Zmiany w terminach przelewów
Materiał Promocyjny
Polska jest dla nas strategicznym rynkiem
W sądzie i w urzędzie
Rząd przyjął projekt ustawy o statusie osoby najbliższej w związku. Co zawiera?
Materiał Promocyjny
Bankowe konsorcjum z Bankiem Pekao doda gazu polskiej energetyce
Reklama
Reklama
REKLAMA: automatycznie wyświetlimy artykuł za 15 sekund.
Reklama