Pomoc prawna: Świadek słuchany na odległość

Obrót prawny z zagranicą sprowadza się do współpracy sądów i prokuratur różnych państw w konkretnych postępowaniach karnych. Obejmuje pomoc prawną, przejęcie i przekazanie ścigania karnego, ekstradycję i europejski nakaz aresztowania.

Jak wynika ze sprawozdania z działalności Prokuratury Generalnej za 2010 r., tych ostatnich dostajemy z roku na rok więcej. Przodują w nich Niemcy (153), Austria (19) i Włochy (15). Coraz więcej jest też próśb o przeprowadzenie określonych czynności, takich jak przesłuchania, konfrontacje czy przekazanie informacji o stanie konta.

Płyną wnioski

W 2010 r. do polskiej prokuratury wpłynęły 3294 wnioski pochodzące od zagranicznych organów sądowych. W tym czasie wykonano ich 3029. Średni czas wykonania wniosku o pomoc prawną skierowanego do Polski wynosi trzy miesiące.

Najczęściej polscy prokuratorzy dostawali wnioski z Niemiec (1344), Szwajcarii (433), Ukrainy (220), Czech (183) oraz Białorusi (172). W trzech wypadkach strona wzywająca występowała o przeprowadzenie czynności w formie wideokonferencji. – Takie prośby są coraz częstsze – mówi prokurator Krzysztof Karsznicki z Prokuratury Generalnej.

Również wysyłamy

Polscy śledczy nie tylko otrzymują z zagranicy wnioski o pomoc prawną, ale także sami je wysyłają. Ze sprawozdania Prokuratury Generalnej wynika, że w 2010 r. wystosowali łącznie 3794 wnioski o udzielenie pomocy prawnej.

Najczęściej polscy prokuratorzy występowali do Niemiec (1373 wnioski), Wielkiej Brytanii (292), Ukrainy (288), Czech (154) oraz Włoch (134).

W sprawie ekstradycji najczęstsze kontakty (wnioski wysłane i otrzymane) Polska miała z Białorusią (dziesięć spraw – 16,7 proc.), Ukrainą (dziewięć spraw – 15 proc.), Norwegią (siedem spraw – 11,6 proc.) oraz USA (sześć spraw – 10 proc.).

Pomoc prawna obejmuje również prośby o wydanie osoby. W ubiegłym roku Polska skierowała 26 takich wniosków – najwięcej do Białorusi, Ukrainy i Rosji. Z naszego kraju z kolei wydano dziesięć osób – Białorusi, Ukrainie, Norwegii, Włochom i USA.

Najczęstszy motyw wniosków ekstradycyjnych, kiedy Polska była stroną wezwaną do wydania, stanowiło przestępstwo oszustwa. Drugie miejsce zajmował udział w zorganizowanej grupie lub związku przestępczym.

Obrót prawny z zagranicą to także europejski nakaz aresztowania. W Polsce organami uprawnionymi do wydawania nakazów są właściwe sądy okręgowe. W minionym roku prokuratorzy okręgowi złożyli łącznie 2668 wniosków o wydanie ENA.

– Wprowadzenie tego nakazu całkowicie odmieniło procedurę wydawania osób ściganych lub skazanych w celu przeprowadzenia przeciwko nim postępowania karnego lub wykonania orzeczonej kary, a także innych środków skutkujących pozbawieniem wolności – wskazuje prokurator Krzysztof Karsznicki.