Postępowanie sądowe powinno być dwuinstancyjne: Jak można się poskarżyć na decyzję notariusza

Osoba, której notariusz odmówił podpisania aktu notarialnego, może się poskarżyć sądowi tylko w jednej instancji. Nie przysługuje jej odwołanie. Narusza to konstytucję

Publikacja: 03.07.2012 09:05

Postępowanie sądowe powinno być dwuinstancyjne: Jak można się poskarżyć na decyzję notariusza

Foto: Fotorzepa/Bartek Sadowski

Spółka z o.o. chciała kupić grunt. Razem ze sprzedającym jej przedstawiciel zjawił się u notariusza. Notariusz przygotował projekt aktu, następnie go odczytał, a obie strony akt podpisały. Wtedy notariusz odmówił złożenia  swojego podpisu.

Spółka wniosła zażalenie do Sądu Okręgowego w Krakowie, twierdząc, że zgodnie z prawem o notariacie, notariusz ma prawo odmówić podpisania aktu notarialnego tylko, gdy czynność jest bezprawna, w tym zaś wypadku nie mogło być o tym mowy.

Sąd oddalił jednak zażalenie, powołując się jedynie na zasadę unitus actus, czyli jedności czasowej zawarcia aktu.

Spółka odwołała się do drugiej instancji. Okazało się jednak, że przepisy nie przewidują tego rodzaju odwołania i sąd odmówił jego rozpoznania. Postanowiła więc wnieść skargę do Trybunału Konstytucyjnego.

Według niej art. 83 § 1 ustawy – Prawo o notariacie jest niekonstytucyjny w takim zakresie, w jakim nie przewiduje możliwości zaskarżenia orzeczenia sądu okręgowego wydanego na skutek zażalenia na odmowę dokonania czynności notarialnej. Konkretnie uregulowanie to narusza konstytucyjną zasadę prawa do sądu, a także prawo do zaskarżania orzeczeń wydanych w pierwszej instancji i do dwuinstancyjności postępowania.

Postępowanie przed notariuszem – argumentowała spółka – nie może być uznane za pierwszoinstancyjne postępowanie sądowe w rozumieniu art. 45 ust. 1 konstytucji. Jeżeli zaś ustawodawca zdecydował się poddać odmowę dokonania czynności notarialnej kontroli sądowej, to musi ona spełniać wymagania, jakie stawia się rozpoznaniu sprawy w co najmniej dwuinstancyjnym postępowaniu.

Na tym jednak nie koniec zarzutów pod adresem tego przepisu. Zdaniem spółki przepis narusza zasadę przyzwoitej legislacji. Jest bowiem nieprecyzyjny i niejasny. To ma także swoje odbicie w orzecznictwie Sądu Najwyższego.

Według niej prawo o notariacie powinno zawierać wyraźnie postanowienie o dopuszczalności zaskarżenia orzeczenia wydanego przez sąd okręgowy na skutek zażalenia na odmowę dokonania czynności notarialnej,  a także precyzyjnie określać właściwy środek odwoławczy od takiego orzeczenia.

Spółka z o.o. chciała kupić grunt. Razem ze sprzedającym jej przedstawiciel zjawił się u notariusza. Notariusz przygotował projekt aktu, następnie go odczytał, a obie strony akt podpisały. Wtedy notariusz odmówił złożenia  swojego podpisu.

Spółka wniosła zażalenie do Sądu Okręgowego w Krakowie, twierdząc, że zgodnie z prawem o notariacie, notariusz ma prawo odmówić podpisania aktu notarialnego tylko, gdy czynność jest bezprawna, w tym zaś wypadku nie mogło być o tym mowy.

Matura i egzamin ósmoklasisty
Egzamin 8-klasisty: język polski. Odpowiedzi eksperta WSiP
Prawo rodzinne
Rozwód tam, gdzie ślub. Szybciej, bliżej domu i niedrogo
Nieruchomości
Czy dziecko może dostać grunt obciążony służebnością? Wyrok SN
Prawo w Polsce
Jak zmienić miejsce głosowania w wyborach prezydenckich 2025?
Prawo drogowe
Ważny wyrok dla kierowców i rowerzystów. Chodzi o pierwszeństwo