Umorzenie kończy postępowanie bez merytorycznego rozstrzygnięcia

Jeżeli z wniesionego podania wynika, że właściwy w danej sprawie jest sąd powszechny, organ, do którego skierowano to podanie, powinien zwrócić je wnoszącemu. W razie wszczęcia postępowania przez organ administracji, trzeba jednak umorzyć je jako bezprzedmiotowe.

Publikacja: 31.07.2018 05:30

Umorzenie kończy postępowanie bez merytorycznego rozstrzygnięcia

Foto: 123RF

- Po wszczęciu postępowania na żądanie strony i zawiadomieniu jej o tym organ doszedł do wniosku, że żądanie strony ma cywilnoprawny charakter, w związku z czym sprawa ta nie może zostać załatwiona merytorycznie przez wydanie decyzji administracyjnej. Czy w takim przypadku organ może ograniczyć się do zwrócenia podania stronie?

Nie.

Obowiązki organu, do którego wpłynęło podanie, w sytuacji, gdy nie jest on kompetentny do załatwienia danej sprawy, określono w art. 65-66 kodeksu postępowania administracyjnego (dalej k.p.a.). Taki organ powinien niezwłocznie przekazać podanie do właściwego organu, zawiadamiając o tym jednocześnie wnoszącego podanie (art. 65 § 1 k.p.a.). Jeżeli podanie dotyczy kilku spraw podlegających załatwieniu przez różne organy, to organ, do którego wniesiono podanie, czyni przedmiotem rozpoznania sprawy należące do jego właściwości i równocześnie zawiadamia wnoszącego podanie, że w innych sprawach powinien wnieść odrębne podanie do właściwego organu (art. 66 § 1 k.p.a.).

Tylko w sytuacji, gdy podanie wniesiono do niewłaściwego organu, a właściwego organu nie można ustalić na podstawie danych podania, albo gdy z podania wynika, że właściwy w sprawie jest sąd powszechny, organ, do którego wniesiono podanie, zwraca je wnoszącemu. Zwrot podania następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie (art. 66 § 3 k.p.a.).

W myśl art. 19 k.p.a. organy muszą przestrzegać z urzędu swojej właściwości rzeczowej i miejscowej. Wydanie decyzji przez niewłaściwy organ stanowiłoby podstawę do stwierdzenia jej nieważności (art. 156 § 1 pkt 1 k.p.a.). W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 stycznia 2015 r. (sygn. II GSK 2059/13, LEX nr 1675541) zwrócono jednak uwagę, że wszczęcie postępowania administracyjnego powoduje, że organ powinien zakończyć to postępowanie w jeden ze sposobów przewidzianych w k.p.a. (por. art. 104-105 k.p.a.), a nie zwracać podanie stronie na podstawie art. 66 § 3 k.p.a.

Nie każde żądanie zgłoszone do organu powoduje wszczęcie postępowania. Po otrzymaniu wniosku organ powinien ocenić czy żądanie dotyczy sprawy indywidualnej i czy dopuszczalne jest jej rozstrzygnięcie w formie decyzji administracyjnej. Żądanie o charakterze cywilnoprawnym skierowane do organu nie wszczyna postępowania na podstawie art. 61 § 3 k.p.a. Jednak w sytuacji, gdy w wyniku wadliwej oceny przepisów o właściwości organ wszczął postępowanie, powinien zakończyć je wydając decyzję o umorzeniu postępowania (wyrok NSA z 6 września 2007 r., sygn. I OSK 1337/06, LEX nr 382248).

W myśl art. 105 § 1 k.p.a., gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe w całości albo w części, organ wydaje decyzję o umorzeniu postępowania odpowiednio w całości albo w części. Umorzenie jest orzeczeniem formalnym, kończącym postępowanie bez merytorycznego załatwienia sprawy. Art. 105 § 1 k.p.a. ma zastosowanie w sytuacjach, gdy w świetle prawa materialnego i ustalonego stanu faktycznego brak jest sprawy administracyjnej mogącej być przedmiotem postępowania (wyrok NSA z 21 września 2010 r., sygn. II OSK 1393/09, LEX nr 611777).

Bezprzedmiotowość zachodzi wtedy, gdy sprawa, która miała być załatwiona w drodze decyzji, albo nie miała charakteru sprawy administracyjnej jeszcze przed datą wszczęcia postępowania albo utraciła taki charakter w jego toku (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 5 lipca 2013 r., sygn. II SA/Kr 461/13, LEX nr 1343019). ?

—Anna Puszkarska, radca prawny

Podstawa prawna: art. 19, art. 65-66, art. 105 § 1 ustawy z 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego) (tekst jedn. DzU z 2017 r., poz. 1257 ze zm.

- Po wszczęciu postępowania na żądanie strony i zawiadomieniu jej o tym organ doszedł do wniosku, że żądanie strony ma cywilnoprawny charakter, w związku z czym sprawa ta nie może zostać załatwiona merytorycznie przez wydanie decyzji administracyjnej. Czy w takim przypadku organ może ograniczyć się do zwrócenia podania stronie?

Nie.

Pozostało 91% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Dane osobowe
Wyciek danych klientów znanej platformy. Jest doniesienie do prokuratury
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Sądy i trybunały
Prokurator krajowy zdecydował: będzie śledztwo ws. sędziego Nawackiego