Kiedy nie można odtworzyć akt stanu cywilnego w drodze administracyjnej - wyrok WSA

Kierownik urzędu stanu cywilnego nie jest w tej sprawie właściwym organem.

Publikacja: 28.06.2019 07:43

Kiedy nie można odtworzyć akt stanu cywilnego w drodze administracyjnej - wyrok WSA

Foto: Fotorzepa, Rafał Guz

Aleksandra S. (dane zmienione) zwróciła się do kierownika urzędu stanu cywilnego o odtworzenie treści sporządzonych w Polsce aktów urodzenia jej rodziców.

Czytaj też: Akty Stanu Cywilnego: dane przodków nie trafiły do internetu

Rodzina, mająca zabudowania mieszkalne i gospodarskie oraz grunty we wsi Ż., w 1945 r. została przesiedlona na Ukrainę. Odpis aktów urodzenia jest niezbędny do wykazania następstwa prawnego po rodzicach w staraniach o utracone nieruchomości – napisała we wniosku.

Odtworzenie w trybie administracyjnym aktów stanu cywilnego jest możliwe wyłącznie pod warunkiem, że jest to akt, który został w przeszłości sporządzony w polskiej księdze stanu cywilnego, ale się nie zachował. Ustawa – prawo o aktach stanu cywilnego przewiduje także, że zachowują moc akty sporządzone w trybie świeckiej rejestracji stanu cywilnego na obszarach, które do 1 września 1939 r. wchodziły w skład państwa polskiego.

Z informacji Aleksandry S. wynikało, że do 1947 r. zapisów aktów urodzenia, małżeństwa oraz zgonów we wsi Ż. dokonywał miejscowy pop. Księgi metrykalne były przechowywane na plebanii. Po 1947 r. miały zostać przekazane do urzędu stanu cywilnego, jednak plebania w Ż. częściowo spłonęła, a wraz z nią część ksiąg metrykalnych. W posiadaniu USC znalazła się tylko ich pozostała część. Toteż Aleksandra S. załączyła kilka innych dokumentów, przetłumaczonych z języka ukraińskiego i rosyjskiego. Kierownik USC uznał jednak, że nie dają one podstaw do odtworzenia treści aktów urodzenia, m.in. z powodu rozbieżności dotyczących imion matki i ojca Aleksandry S. Nie ma też żadnych dowodów, że takie akty zostały kiedykolwiek faktycznie sporządzone w Polsce. Wojewoda podkarpacki utrzymał te postanowienia w mocy.

Wszystkie uchylił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie. W trzech wydanych dotychczas wyrokach sąd uznał, że postanowienia miały poważne wady. Przede wszystkim wytwarzały błędne przekonanie, że istnieje możliwość skutecznego odtworzenia wspomnianych aktów urodzenia na drodze administracyjnej. Dlatego przewlekano postępowanie, podczas którego wielokrotnie domagano się przedłożenia kolejnych dokumentów wraz z ich tłumaczeniami, zamiast od razu wydać decyzję o odmowie odtworzenia aktu stanu cywilnego z uwagi na właściwość sądu powszechnego.

Odtworzyć akt stanu cywilnego w drodze administracyjnej można bowiem tylko wtedy, gdy nie ma żadnych wątpliwości ani co do tego, że został sporządzony, ani co do jego treści. Tymczasem zgromadzony materiał dowodowy nie potwierdził faktu sporządzenia aktów urodzenia rodziców wnioskodawczyni. Bez znaczenia są też tłumaczenia dokumentów wystawione przez organy Ukrainy – ocenił WSA.

Nie wiadomo także, czy księga metrykalna Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego może być uznana za akt stanu cywilnego. Ustawa przewiduje jedynie, że zachowują moc księgi do rejestracji urodzeń, małżeństw i zgonów, prowadzone do 1 stycznia 1946 r. przez Polski Narodowy Kościół Katolicki oraz przez Polski Kościół Starokatolicki. Wszelkie wątpliwości co do samego sporządzenia aktu stanu cywilnego, ewentualnie brak na to dowodów, powodują, że nie może go odtworzyć kierownik USC, lecz wyłącznie sąd powszechny – stwierdził WSA.

Może to mieć szersze znaczenie. Wciąż bowiem wiele osób zabiega z różnych powodów o potwierdzenie polskiego pochodzenia, bez wiedzy o tym, jaką wybrać drogę: administracyjną czy sądową.

Sygn. akt: II SA/Rz 68/19

Aleksandra S. (dane zmienione) zwróciła się do kierownika urzędu stanu cywilnego o odtworzenie treści sporządzonych w Polsce aktów urodzenia jej rodziców.

Czytaj też: Akty Stanu Cywilnego: dane przodków nie trafiły do internetu

Pozostało 93% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Czym jeździć
Technologia, której nie zobaczysz. Ale możesz ją poczuć
Tu i Teraz
Skoda Kodiaq - nowy wymiar przestrzeni
Edukacja i wychowanie
Jedna lekcja religii w szkołach, dwie w przedszkolach i grupy międzyszkolne. Jest projekt zmian
Prawo dla Ciebie
Nowy obowiązek dla właścicieli psów i kotów. Znamy szacowany koszt
Edukacja i wychowanie
Ferie zimowe 2025 później niż zazwyczaj. Oto terminy dla wszystkich województw