Grzywna rzadko orzekana, bo oskarżeni ukrywają majątki

Niespełna 2 proc. grzywien orzekanych przez polskie sądy to kary powyżej 5 tys. zł.

Publikacja: 13.01.2014 08:40

Grzywna rzadko orzekana, bo oskarżeni ukrywają majątki

Foto: www.sxc.hu

Polskie sądy rzadko stosują grzywny. W 2012 r. w stosunku do 408 tys. skazanych orzeczono je jako jedyną karę ponad 91 tys. razy, a jako karę dodatkową 109 tys. razy. Co więcej, w pierwszym wypadku zaledwie 1,8 proc. grzywien wynosiło ponad 5 tys. zł; w drugim jeszcze mniej, bo ?1,5 proc.

Dlaczego sądy tak niechętnie po nie sięgają? Bo, zdaniem ekspertów, niewiele wiedzą o finansach oskarżonych. A ci często, w obawie o stan konta, zaniżają lub wręcz marginalizują swoje dochody.

Nie pytają fiskusa

Karniści uważają, że to nie zamożność społeczeństwa decyduje o małej popularności grzywny.

– Sędziowie nie mają dokładnej informacji o sytuacji majątkowej skazywanego. Nie znają również jego warunków życia, stosunków osobistych, co mogłoby dać obraz do przygotowania prognozy kryminologicznej – uważa prof. Andrzej Zoll.

– To nie tylko problem sądów, ale także prokuratur –dodaje Jacek Kołaczewski, kryminolog. Jego zdaniem jedne i drugie o informacje na temat finansów podsądnych powinny się zwracać do urzędów skarbowych. A robią to sporadycznie.

– To nie sądy są winne temu, że wysokich grzywien jest niewiele – broni sędziów Barbara Piwnik. Przypomina, że kodeks karny przewiduje sytuacje, w których grzywien się po prostu nie orzeka, bo jest to niecelowe, gdyż wiadomo, że oskarżony i tak nie zapłaci z tego powodu, że nie ma pieniędzy.

Może więc sędziowie powinni sami badać sytuację materialną oskarżonych i weryfikować informacje podawane przez nich?

– Badają, ale od tego jest postępowanie przygotowawcze. To na tym etapie zbiera się szczegółowe informacje o podsądnym – odpowiada sędzia Piwnik.

Art. 58 kodeksu karnego rzeczywiście stanowi, że nie orzeka się grzywny, jeśli dochody sprawcy, jego stosunki majątkowe lub możliwości zarobkowe uzasadniają przekonanie, że grzywny nie uiści i nie będzie jej można ściągnąć w drodze egzekucji.

– Tylko najpierw trzeba ustalić, że tak jest faktycznie – kwituje Kołaczewski.

Na szarym końcu

Z danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że dziś wyroki skazujące na grzywnę jako jedyną karę zapadają zaledwie w jednej piątej spraw. W Belgii jest to ponad 90 proc.

Polskie sądy nie tylko niechętnie orzekają grzywny, ale nawet gdy to robią, wymierzają niewielkie kwoty. Przykład? Tylko w 4 proc. spraw wysokość grzywny przekroczyła przeciętne miesięczne wynagrodzenie, czyli 3,5 tys. zł, a tylko w 1,5 proc. – 5 tys. zł.

Ile zatem najczęściej wynoszą kary?

Najwięcej grzywien samoistnych (23,4 tys.) to kary od 500 do 800 zł; w karach dodatkowych (29 tys.) to kwoty od 300 do 500 zł.

W gruntownie zmienionym kodeksie karnym (ma wejść w życie w 2015 r.) zasady karania grzywnami będą inne. Sądy będą częściej weryfikowały sytuację finansową podsądnych.

Dodatkowe zachęty

Pojawią się też promocje. Jeśli ktoś zapłaci w terminie, będzie mógł szybciej liczyć na zatarcie skazania. Dziś w wypadku ograniczenia wolności i grzywny są to trzy lata, będzie sześć miesięcy. To znakomicie przyspieszy egzekucję. W dodatku może też być zachętą dla tych, którzy dziś, dobrowolnie poddając się karze albo idąc na tzw. ugodę z prokuratorem, wybierają karę z warunkowym zawieszeniem. A taka ulegnie zatarciu dopiero po okresie próby.

masz pytanie, wyślij e-mail do autorki a.lukaszewicz@rp.pl

Polskie sądy rzadko stosują grzywny. W 2012 r. w stosunku do 408 tys. skazanych orzeczono je jako jedyną karę ponad 91 tys. razy, a jako karę dodatkową 109 tys. razy. Co więcej, w pierwszym wypadku zaledwie 1,8 proc. grzywien wynosiło ponad 5 tys. zł; w drugim jeszcze mniej, bo ?1,5 proc.

Dlaczego sądy tak niechętnie po nie sięgają? Bo, zdaniem ekspertów, niewiele wiedzą o finansach oskarżonych. A ci często, w obawie o stan konta, zaniżają lub wręcz marginalizują swoje dochody.

Pozostało 85% artykułu
Konsumenci
Pozew grupowy oszukanych na pompy ciepła. Sąd wydał zabezpieczenie
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Sądy i trybunały
Dr Tomasz Zalasiński: W Trybunale Konstytucyjnym gorzej już nie będzie
Konsumenci
TSUE wydał ważny wyrok dla frankowiczów. To pokłosie sprawy Getin Banku
Nieruchomości
Właściciele starych budynków mogą mieć problem. Wygasają ważne przepisy
Materiał Promocyjny
Bank Pekao wchodzi w świat gamingu ze swoją planszą w Fortnite
Prawo rodzinne
Przy rozwodzie z żoną trzeba się też rozstać z częścią krów