Mąż wystąpił o wymeldowanie swojej małżonki. Ta twierdzi, że wprawdzie od trzech lat nie mieszka w ich wspólnym mieszkaniu, ale nie opuściła go dobrowolnie (została do tego zmuszona przez męża). Nie zamierza wracać do ich wspólnego lokalu, ponieważ są w trakcie sprawy rozwodowej. Czy można wymeldować z mieszkania osobę, która nie opuściła go dobrowolnie?
W tym konkretnym przypadku dopuszczalne jest wymeldowanie żony, która faktycznie nie zamieszkuje w lokalu. Taki stan trwa od trzech lat. A osoba, która opuściła lokal (chociaż niedobrowolnie) nie zamierza ponownie do niego wrócić. Zgodnie ?z art. 15 ust. 2 ustawy z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (dalej: u.e.l.) organ gminy wydaje na wniosek właściciela lub innego podmiotu dysponującego tytułem prawnym do lokalu lub ?z urzędu decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad trzy miesiące ?i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się.
W orzecznictwie sądów administracyjnych wykształcił się pogląd, że przesłanka opuszczenia dotychczasowego miejsca pobytu stałego do podjęcia decyzji o wymeldowaniu jest co do zasady spełniona wtedy, gdy opuszczenie ma charakter trwały i dobrowolny (por. np. wyrok NSA z 14 stycznia 2011 r., II OSK 2006/2009). Analiza najnowszych wyroków wskazuje jednak, że sądy liberalniej oceniają obowiązek spełniania tych przesłanek. Wyrazem tego stanowiska jest m.in. orzeczenie NSA z 14 stycznia 2014 r. (II OSK 1885/2012), w którym sąd stwierdził, że przesłanka opuszczenia dotychczasowego miejsca pobytu stałego dla podjęcia decyzji ?o wymeldowaniu jest co do zasady spełniona wtedy, gdy opuszczenie ?ma charakter trwały i dobrowolny, niemniej jednak z art. 15 ust. 2 u.e.l. ?nie wynika wprost, aby w każdym wypadku ustalenie dobrowolności opuszczenia miejsca pobytu ?stałego było konieczne (por. też np. wyroki NSA z 11 kwietnia 2013 r., II OSK 2407/2011 oraz 29 lutego 2012 r., II OSK 2398/10).
Zdaniem NSA wyrażonym w wyroku z 22 lutego 2013 r. (II OSK 1996/2011) zamiar stałego pobytu pod oznaczonym adresem nie musi się przejawiać w podejmowaniu środków prawnych w celu przywrócenia naruszonego posiadania. Podejmowanie tego typu działań jest jednak oceniane w toku postępowania administracyjnego w przedmiocie wymeldowania jako okoliczność uzasadniająca przyjęcie, że strona wbrew własnej woli ?opuściła lokal, z którego jest ?wymeldowywana. Z opisanego stanu faktycznego nie wynika, by żona podejmowała jakiekolwiek kroki prawne wobec męża. Przeciwnie nie zamierza ponownie wrócić do ich wspólnego mieszkania.
podstawa prawna: art. 15 ust. 2 ustawy z 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jedn. DzU z 2006 r. nr 139, poz. 993 ze zm.)
