Reklama

Sprawy korupcyjne będą od teraz trafiać do sądów okręgowych

Ministerstwo Sprawiedliwości chce przekazać sądom okręgowym rozpoznawanie spraw korupcyjnych w I instancji. To rezultat zaleceń OECD. Jak to wpłynie na długość rozpoznawania takich spraw?

Publikacja: 21.08.2025 16:54

Sprawy korupcyjne będą od teraz trafiać do sądów okręgowych

Foto: Adobe Stock

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Jak zmieni się procedura rozpatrywania spraw korupcyjnych w wyniku nowych przepisów?
  • Jakie są zalecenia OECD dotyczące spraw dotyczących przekupstwa?
  • Dlaczego sądy okręgowe mają teraz rozpatrywać sprawy korupcyjne wszystkich funkcjonariuszy?
  • Jakie korzyści i wyzwania wiążą się z przekazaniem tych spraw sądom okręgowym?
  • Jaka jest obecna skala i czas trwania spraw korupcyjnych w Polsce?
  • Jak nowe przepisy mogą wpłynąć na czas trwania procesów korupcyjnych?

Dziś sądy okręgowe orzekają w pierwszej instancji w sprawach o zbrodnie, a także o występki wymienione w art. 25 § 1 pkt 2 kodeksu postępowania karnego. Resort sprawiedliwości proponuje, by katalog ten rozszerzyć o czyny z art. 228 § 1-5 i 6 k.k. (sprzedajność osoby pełniącej funkcję publiczną) oraz art. 229 § 1-4 i 5 k.k. (przekupstwo). Po części jest to realizacja rekomendacji w ramach współpracy z grupą roboczą Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD WGB) ds. przekupstwa w międzynarodowych transakcjach handlowych.

Czytaj więcej

Rusza proces w sprawie afery korupcyjnej w sądzie. W tle miliony złotych

Podczas marcowego posiedzenia grupy w Paryżu zalecono podjęcie działań w celu wyraźnego wskazania w przepisach, iż wszystkie sprawy dotyczące przekupstwa zagranicznych funkcjonariuszy publicznych w międzynarodowych transakcjach handlowych rozpoznawane były w I instancji przez sąd okręgowy.

Sądy okręgowe miały by się zająć korupcją wszystkich funkcjonariuszy 

Resort sprawiedliwości doszedł do wniosku, że do rozpoznawania w I instancji sądom okręgowym powinny być przekazane sprawy korupcji wszystkich funkcjonariuszy, a nie tylko tych zagranicznych. Do sądów tych mają być przekazane wszystkie czyny określone w art. 229 k.k., a także korupcji biernej (art. 288 k.k.).

Reklama
Reklama

– Orzekanie o odpowiedzialności za powyższe czyny powinno zostać przekazane sędziom z reguły o większym doświadczeniu zawodowym oraz życiowym, a rozpatrywanie środków zaskarżenia takich wyroków – sądom apelacyjnym – czytamy w uzasadnieniu projektu.

– Podkreślenia wymaga również to, że sprawy o omawiane czyny niejednokrotnie dotyczą funkcjonariuszy publicznych lub osób prowadzących działalność gospodarczą, znanych lokalnie, o silnej pozycji i koneksjach w danych społecznościach lokalnych, czy też lokalnych polityków. Przekazanie takich spraw do właściwości sądów okręgowych zmniejszy możliwość wpływu na rozstrzygnięcia sądów – wskazuje MS.

Czytaj więcej

Funkcjonariusze służb mniej podatni na korupcję. Tąpnięcie w statystykach

Projekt likwiduje również niespójność w obrębie 25 § 1 pkt 2 k.p.k., polegającą na tym, że obecnie sąd okręgowy orzeka w I instancji w sprawach o niektóre przestępstwa przeciwko mieniu, w których wartość przedmiotu przestępstwa przekraczała 200 000 zł (art. 294 k.k.), a przestępstwa korupcyjne, w których korzyść majątkowa przyjęta (udzielona, obiecana) była wyższa niż 200 000 złotych i nie przekraczała 1 mln złotych, rozpatrywane są w I instancji przez sąd rejonowy.

Jak przekazanie spraw dotyczących przestępstw z art. 288 i 299 k.k. wpłynie na obciążenie sądów?

Projektodawcy przekonują, że nieznacznie, bo choć wydziały pierwszoinstancyjne w sądach okręgowych zostaną dociążone, to jednocześnie dzięki temu, że w II instancji orzekać będą sądy apelacyjne, to odciążone zostaną wydziały odwoławcze sądów okręgowych.

Reklama
Reklama

Spraw korupcyjnych mało, ale za to są one długotrwałe

Spraw dotyczących przestępstw korupcyjnych nie jest dużo. Liczba osób sądzonych w ostatnich pięciu latach za przyjęcie korzyści majątkowej lub osobistej przez osobę pełniącą funkcję publiczną spadła o ponad połowę (z 289 w 2021 r. do 128 w ubiegłym roku). Jeśli zaś chodzi o liczbę osób sądzonych za przekupstwo, to w ostatnich czterech latach wynosi ona średnio 713 osób. Natomiast, co warto podkreślić, często są to sprawy długotrwałe, nierzadko ciągnące się po osiem lat.

– Wszelkie zmiany dotyczące właściwości rzeczowej sądów powinny być wprowadzone bardzo ostrożnie. Osobiście nie słyszałem o jakichkolwiek zastrzeżeniach co do jakości rozpoznawania spraw korupcyjnych w dotychczasowym trybie, a więc przez sądy rejonowe w I instancji. Jeżeli są jednak rekomendacje OECD, to nie będę z tym polemizował – mówi sędzia Rafał Lisak z Sądu Okręgowego w Krakowie.

Czytaj więcej

Czeka nas wzrost liczby podejrzanych? Nieoczekiwany skutek rządowej nowelizacji

Jak dodaje, co do zasady sądy okręgowe powinny rozpoznawać sprawy o najpoważniejsze przestępstwa, ponieważ orzekają w nich sędziowie z dłuższym stażem, a więc i większym doświadczeniem.

– Jednak trzeba sobie zdawać sprawę, że o ile rozpoznawanie spraw w sądach rejonowych przebiega dość sprawnie, to sprawy rozpoznawane w sądach okręgowych trwają dłużej, bo często wymagają większego namysłu – wskazuje sędzia.

To oznacza, że po przeniesieniu spraw korupcyjnych do sądów okręgowych zapewne będą one dłużej czekać na rozpoznanie, a co za tym idzie czas trwania procesów jeszcze się wydłuży.

Z tego artykułu dowiesz się:

  • Jak zmieni się procedura rozpatrywania spraw korupcyjnych w wyniku nowych przepisów?
  • Jakie są zalecenia OECD dotyczące spraw dotyczących przekupstwa?
  • Dlaczego sądy okręgowe mają teraz rozpatrywać sprawy korupcyjne wszystkich funkcjonariuszy?
  • Jakie korzyści i wyzwania wiążą się z przekazaniem tych spraw sądom okręgowym?
  • Jaka jest obecna skala i czas trwania spraw korupcyjnych w Polsce?
  • Jak nowe przepisy mogą wpłynąć na czas trwania procesów korupcyjnych?
Pozostało jeszcze 92% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Reklama
Sądy i trybunały
Plan ministra Żurka na reaktywację KRS. Konstytucjonalista: nielegalne działanie
Nieruchomości
Sąd Najwyższy wydał ważny wyrok ws. zasiedzenia służebności przesyłu
Sądy i trybunały
Przewodnicząca KRS: Sędzia Ulman nie znalazł czasu, by osobiście pojawić się w KRS
Prawo w Polsce
Karol Nawrocki chce zmienić ustrój. Są nieoficjalne informacje o nowej konstytucji
Matura i egzamin ósmoklasisty
CKE podała terminy egzaminów w 2026 roku. Zmieni się też harmonogram ferii
Reklama
Reklama