Druga wojna o ustecką syrenkę

W projekcie syrenka miała seksowny ogon i usta jak Scarlett Johansson. Ale gdy w sierpniu 2010 r. odsłonięto pomnik, przypominała raczej starzejącą się gwiazdę po nieudanym liftingu.

“Odlana w brązie figura syrenki jest niezgodna z wykonanym przeze mnie modelem autorskim – napisał w oświadczeniu autor projektu Jerzy Michał Rosa. – Fakt ten jest nie do zaakceptowania (...) podjąłem stosowne kroki w celu (...) doprowadzenia do wykonania odlewu figury w brązie, zgodnego z moim autorskim modelem”.

Gdy po raz pierwszy zobaczył pomnik, artysta miał stwierdzić, że jego filigranowa syrenka okazała się “zgrabiałą teściową”, a zamiast żywego łososia “obejmuje zreumatyzowanymi dłońmi zdechłego karpia”.

W kurorcie zawrzało. Do dziś nie wiadomo, dlaczego syrenka wyszła z hutniczego pieca tak nieładnie odmieniona.

[srodtytul]Miała być zgoda[/srodtytul]

Ustecka kobieta-ryba od 1922 r. jest postacią herbowa. Jej brązowy pomnik na nabrzeżu miał być dumą miasteczka. W budowę zaangażowała się młodzież, pieniądze – ponad 80 tys. zł – zebrano z datków, a miejsca na promenadzie ustąpił syrence sam św. Nepomucen, strażnik wzburzonych wód, którego figurę parafia przeniosła. Formalnie pomnikiem zajęła się Lokalna Organizacja Turystyczna (LOT).

Gdy w 2009 r. projekt Rosy jednogłośnie wybrano w konkursie, na lokalnym forum internauta Grabarz donosił: “Przez moment zapadła absolutna cisza, po czym odezwały się entuzjastyczne brawa, aż mnie ciarki przeszły po plecach (...). Niech wszyscy ci, którzy będą odwiedzać nasze małe miasteczko, wiedzą o tym, że jest to “syrenka absolutnej zgody” i taka pozostanie dla potomnych – na wieki wieków!!!”. Ale gdy pomnik odsłonięto, zrobiła się awantura. – To ewidentny skandal, a niewykluczone, że nadużycie – mówi Łukasz Kowalczyk, jeden z liderów odporu obywatelskiego przeciw sfuszerowanej syrence. – Ktoś ośmieszył miasto, jego mieszkańców i artystę, którego prawa autorskie zostały bezczelnie złamane.

– Szkaradztwo i ohyda – wtóruje mu kolega Artur Grabarczyk. – Chcemy takiego pomnika, na jaki mieszkańcy zbierali pieniądze. Ten pomnik to nie wizytówka miasta, lecz symbol buty i niekompetencji władz.

[srodtytul]Zemsta Nepomucena[/srodtytul]

Niezgodności projektu z oryginałem są elementarne i liczne. Według artysty nie zgadzają się faktura i detale – w sumie 90 proc. powierzchni dzieła.

Kowalczyk: – Poza tym, że syrenka wygląda jak nocny koszmar, to nie patrzy na wschód, jak było w projekcie, nie trzyma pionu, wykonano ją prymitywną metodą “na piasek”, a nie “na wosk”, nie ma też postarzającego pokrycia grynszpanową patyną.

Z projektem nie zgadza się nawet cokół. Miał być delikatny, z zielonego marmuru. Jest ciężki, szary, na dodatek z imienną tablicą sponsorów. Jeden z radnych mówił, że przypomina mu “takie mauzoleum”, które “stoi na placu Czerwonym”.

Emocje wokół syrenki sięgnęły zenitu, gdy kilka dni po odsłonięciu ktoś nocą, z użyciem prawdopodobnie szlifierki kątowej, poharatał jej twarz i biust. Informacja, że pod zniszczonym pomnikiem znaleziono list z sugestią, że to “zemsta Nepomucena”, uruchomiła w sieci nowy, “religijny” poziom dyskusji. “Jest to miejsce wybrane i poświęcone dla Nepomucka, a nie dla jakiej gołej świeckiej baby, co cyce wywala na widok publiczny” – pisał Gość.

Prokuratura umorzyła dochodzenie w sprawie oszpecenia syrenki. Formalnie – z powodu nieustalenia sprawców. Wiadomo jednak, że to koordynator budowy pomnika wycofał skargę. Dlaczego? “Aby nie dopuścić do rozbudzania negatywnych emocji, plotek, sensacji (...). Chcielibyśmy uniknąć złej sławy” – pisał w oświadczeniu zarząd LOT.

Pomnik, który zdemontowano do remontu, wrócił naprawiony, a po liftingu nawet nieco bliższy oryginałowi. Wciąż jednak mało go przypomina.

Pomnik budowany był pod patronatem burmistrza Ustki. Ale Jan Olech – jak informuje jego rzecznik Jacek Cegła – “nie zajął jeszcze stanowiska”. – To LOT jest stroną sporu, a nie my – mówi Cegła.

Lokalna Organizacja Turystyczna upiera się, żeby syrenkę zostawić taką, jaka jest, rzeźbiarz twardo żąda jej przetopienia i już konsultuje się z prawnikami, żeby przymusić do tego władze. Nie obejdzie się zatem chyba bez sądu. Internauci nie zostawiają suchej nitki na władzach, radni wzięli sprawę na tapetę w komisji rewizyjnej, a ustecką syrenkę co rusz pokazują w telewizji.