Zbycie mieszkania w którym mieszka darczyńca to rażąca niewdzięczność

Przekazanie innej osobie otrzymanego w darowiźnie mieszkania w tajemnicy przed darczyńcą, który nadal w nim mieszka, jest rażącą niewdzięcznością i uzasadnia odwołanie darowizny. Zwrotu w naturze musi dokonać nowy właściciel lokalu.

Aktualizacja: 21.12.2014 11:00 Publikacja: 21.12.2014 10:00

Zbycie mieszkania w którym mieszka darczyńca to rażąca niewdzięczność

Foto: Fotorzepa/Rafał Guz

Tak wynika z wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 15 stycznia 2014 r. (sygn. akt I ACa 648/13), który rozpatrywał apelację wnuczka od wyroku nakazującego mu zwrot przedmiotu darowizny uczynionej przez babcię na rzecz innego wnuka.

Albo czynsz, albo wyprowadzka

Wiesława B. podarowała własne mieszkanie swojemu małoletniemu wtedy wnukowi Mariuszowi B. Warunkiem zawarcia umowy darowizny była możliwość dalszego niezakłóconego zamieszkiwania darczyńcy w tym lokalu aż do śmierci. To oznaczało, że obdarowany będzie mógł dysponować lokalem dopiero po śmierci babci. Strony miały do siebie zaufanie i dlatego w akcie notarialnym darowizny nie uregulowano tej kwestii formalnie np. poprzez ustanowienie służebności mieszkania na rzecz Wiesławy B.

Po niemal 20 latach Wiesława B. dostała od drugiego wnuka Bartosza B. wezwanie do podpisania umowy najmu zajmowanego mieszkania, z miesięcznym czynszem w kwocie 650 zł miesięcznie i z zagrożeniem, że w przypadku niepodpisania takiej umowy, będzie musiała mieszkanie niezwłocznie opuścić. Jak ustaliła, Bartosz B. był od 9 miesięcy nowym właścicielem mieszkania, bo przekazał mu je w darowiźnie Mariusz B. Nie informując o tym babci.

Wiesława B. uznała, że wnuk Mariusz dopuścił się wobec niej rażącej niewdzięczności. Pozew o zwrot mieszkania skierowała jednak przeciwko jego bratu Bartoszowi.

W odpowiedzi Bartosz B. stwierdził, że nabył przedmiot darowizny od osoby uprawnionej i nie ma powodu, żeby go teraz zwracać.

Wnuk chciał być na swoim

Sąd Okręgowy w Olsztynie uwzględnił jednak pozew. Ustalił, że darowizna między braćmi została dokonana bez jej wiedzy i zgody. Było to dla niej tym bardziej krzywdzące, że ma prawie 80 lat, żyje ze skromnej emerytury i nie ma innego lokalu, w którym mogłaby zamieszkać. To ona ponosi też wszystkie koszty utrzymania zajmowanego lokalu – uiszcza opłaty, przeprowadza remonty, a także uczestniczy w zebraniach wspólnoty mieszkaniowej. Dla negatywnej oceny zachowania Mariusza B. nie miał znaczenia podnoszony przez braci argument, że obdarowany musiał podarować mieszkanie bratu, bo chciał skorzystać z rządowego programu "Rodzina na swoim", którego wymogiem jest brak tytułu własności do nieruchomości. Taki cel, zdaniem Sądu, Mariusz B. mógł z powodzeniem uzyskać oddając lokal babci np. w drodze zwrotnej darowizny.

Sąd I instancji uznał, że ponieważ obdarowany darował przedmiot darowizny na rzecz brata, to obowiązek przeniesienia własności przedmiotu darowizny też przeszedł na brata.

Dostał darmo, zwróci w naturze

Bartosz B. wniósł apelację, lecz Sąd Apelacyjny ją oddalił. Przypomniał, że z istoty odwołania darowizny wynika, że możne ono dotyczyć tylko obdarowanego, więc Wiesława B. skierowała oświadczenie o odwołaniu darowizny do Mariusza B. Ponieważ jednak nie był on już wtedy właścicielem mieszkania, powództwo zmierzające do zwrotu przedmiotu darowizny skierowała przeciwko jego bratu jako nowemu właścicielowi nieruchomości. W ocenie SA było to prawidłowe działanie, gdyż Bartosz B. jest osobą trzecią w rozumieniu art. 407 kodeksu cywilnego. Przepis ten wskazuje, że jeżeli ten kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, rozporządził tą korzyścią na rzecz osoby trzeciej bezpłatnie, to wówczas obowiązek wydania korzyści przechodzi na tę osobę.

- W sytuacji nieodpłatnego rozporządzenia przez obdarowanego przedmiotem darowizny na rzecz osoby trzeciej, to na tę osobę przechodzi obowiązek zwrotu przedmiotu darowizny w razie skutecznego jej odwołania – stwierdził Sąd Apelacyjny powołując się na orzecznictwo Sądu Najwyższego.

Zaznaczył, że zasadą, wynikającą z art. 405 k.c., jest zwrot korzyści w naturze. Oznacza to, że Bartosz B. musi przenieść na babcię własność otrzymanego od brata mieszkania.

Tak wynika z wyroku Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 15 stycznia 2014 r. (sygn. akt I ACa 648/13), który rozpatrywał apelację wnuczka od wyroku nakazującego mu zwrot przedmiotu darowizny uczynionej przez babcię na rzecz innego wnuka.

Albo czynsz, albo wyprowadzka

Pozostało 94% artykułu
Konsumenci
Paliwo będzie droższe o 50 groszy na litrze, rachunki za gaz o jedną czwartą
Praca, Emerytury i renty
Krem z filtrem, walizka i autoresponder – co o urlopie powinien wiedzieć pracownik
Podatki
Wykup samochodu z leasingu – skutki w PIT i VAT
Nieruchomości
Jak kwestionować niezgodne z prawem plany inwestycyjne sąsiada? Odpowiadamy
Materiał Promocyjny
Mity i fakty – Samochody elektryczne nie są ekologiczne
Nieruchomości
Wywłaszczenia pod inwestycje infrastrukturalne. Jakie mamy prawa?