SN: Musi być czas na decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu spadku

Sądowe ogłoszenie nie rozpoczyna biegu terminu na oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku po zmarłym.

Publikacja: 23.10.2023 03:00

SN: Musi być czas na decyzję o przyjęciu lub odrzuceniu spadku

Foto: Adobe Stock

Liczy się sześciomiesięczny termin, od kiedy spadkobierca dowiedział się o powołaniu do dziedziczenia.

To sedno uchwały Sądu Najwyższego ważnej dla wielu spraw spadkowych i spadkobierców nieznanych z miejsca pobytu.

Szukanie spadkobierców

O rozstrzygnięcie tej kwestii zwrócił się do SN krakowski Sąd Okręgowy, rozpatrując sprawę o stwierdzenie nabycia spadku, w której część krewnych zmarłej odrzuciła spadek, ale miejsca pobytu dwóch sióstr zmarłej nie udało się ustalić (a było pewne, że je miała). Nie udało się to też ustanowionemu przez sąd kuratorowi, który oświadczył, że nie wiadomo, czy siostry dowiedziały się o śmierci spadkodawczyni i czy biegnie nadal dla nich sześciomiesięczny termin do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku.

Zasadą w takiej sprawie jest zaś to, że kiedy nie ma zgodnego oświadczenia potencjalnych spadkobierców, to sąd musi ustalić, czy wszyscy wiedzą o sprawie, aby zapewnić im prawo do sądu.

Czytaj więcej

Przyjęcie spadku i obowiązek podatkowy

W tej sytuacji Sąd Rejonowy dla Krakowa-Śródmieścia zawiesił postępowanie. Wskazał, że trzeba ustalić spadkobierców i odebrać od nich oświadczenia, czy przyjmują spadek wprost, a więc z długami zmarłego, czy z tzw. dobrodziejstwem inwentarza, lub go odrzucają, na co mają pół roku od dowiedzenia się o śmierci spadkodawcy lub że wchodzą w rachubę jako spadkobiercy.

Dodajmy, że tym bardziej nie można takiego postępowania przeprowadzić u notariusza, gdyż rejent, aby wydać poświadczenie dziedziczenia, musi dysponować zgodnymi oświadczeniem wszystkich potencjalnych spadkobierców.

Przepisy i uchwała

Jeżeli tzw. zapewnienie (czyli jakby zeznanie) uczestników postępowania spadkowego nie było złożone albo zapewnienie lub inne dowody nie będą uznane przez sąd za wystarczające, postanowienie w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku może zapaść dopiero po wezwaniu spadkobierców przez ogłoszenie. Ogłoszenie powinno zawierać: imię, nazwisko, zawód oraz ostatnie miejsce pobytu i datę śmierci spadkodawcy, wskazanie majątku, jaki pozostawił, oraz wezwanie, aby spadkobiercy w ciągu trzech miesięcy od dnia wskazanego w ogłoszeniu zgłosili i udowodnili nabycie spadku, w przeciwnym razie mogą być pominięci w postanowieniu o stwierdzeniu nabycia spadku (art. 672–673 kodeksu postępowania cywilnego).

Rozpatrując zażalenie na to postanowienie, krakowski Sąd Okręgowy w osobie sędzi Katarzyny Oleksiak powziął wątpliwości, które zawarł w pytaniu prawnym do Sądu Najwyższego: czy wezwanie spadkobierców przez ogłoszenie skutkuje rozpoczęciem biegu terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu i odrzuceniu spadku dla spadkobierców nieznanych z miejsca pobytu?

Sąd Najwyższy – w składzie: Paweł Grzegorczyk, Karol Weitz i Dariusz Dończyk – podjął w piątek uchwałę, stwierdzając, że wezwanie spadkobierców przez ogłoszenie (art. 672 wz. 673 k.p.c.) nie wywołuje skutku w postaci rozpoczęcia biegu terminu do złożenia oświadczenia o przyjęciu lub o odrzuceniu spadku dla spadkobierców nieznanych z miejsca pobytu.

– Uchwała SN zasługuje na aprobatę, dlatego że termin trzymiesięczny wskazany w sądowym ogłoszeniu służy poszukiwaniu spadkobierców i umożliwieniu im udziału w sprawie, natomiast termin sześciomiesięczny na złożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku liczony jest od chwili, w której spadkobierca dowiedział się o swoim powołaniu do dziedziczenia. Opublikowanie zaś ogłoszenia, że sąd poszukuje spadkobierców, nie oznacza jeszcze, że zainteresowany dowiaduje się o tym ogłoszeniu i swoim powołaniu do spadku – wskazuje prof. Bogudara Kordsiewicz, radca prawny.

Liczy się sześciomiesięczny termin, od kiedy spadkobierca dowiedział się o powołaniu do dziedziczenia.

To sedno uchwały Sądu Najwyższego ważnej dla wielu spraw spadkowych i spadkobierców nieznanych z miejsca pobytu.

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Praca, Emerytury i renty
Koniec 500+. Kiedy ostatnie wypłaty? 800+ na koncie już w grudniu?
Prawo dla Ciebie
Koniec abonamentu RTV. Ma go zastąpić opłata w wysokości 8-9 zł miesięcznie
Konsumenci
Będą zmiany w zakazie handlu w niedziele. Prezydent Duda podpisał ustawę
Prawo dla Ciebie
Trybunał: koła łowieckie nie muszą płacić rolnikom za każdą szkodę
Sądy i trybunały
Po wyroku TK rząd Morawieckiego chce szybko wyrównać krzywdy sędziom
Materiał Promocyjny
Jakie technologie czy też narzędzia wspierają transformację cyfrową biznesu?