HFPC podkreśla, że jawność postępowań sądowych należy do konstytucyjnych cech działalności sądów. Tym samym, wstęp publiczności na posiedzenia i rozprawy sądowe w celu zasięgnięcia wiedzy o przebiegu i wynikach sprawy powinien być powszechnie dostępny.
Fundacja podaje, że w dobie koronawirusa prawie wszystkie z 369 sądów w Polsce ograniczyły możliwość udziału publiczności w jawnych postępowaniach sądowych. Ponad połowa z nich, a dokładnie 190 sądów (51,5%), zezwala na udział publiczności w rozprawach i posiedzeniach. Jednakże znaczna część z nich wprowadziła konieczność wcześniejszego zgłoszenia w celu uzyskania karty wstępu lub zezwolenia osoby uprawnionej (najczęściej prezesa sądu, dyrektora sądu lub przewodniczącego wydziału). W części zarządzeń sądowych zastrzeżono możliwość ograniczenia lub uniemożliwienia dostępu publiczności do sal rozpraw, w sytuacji, gdy ilość osób w budynku sądu przekroczyłaby określone normy. Ponadto, wiele sądów uzależniło możliwość wejścia na salę rozpraw od decyzji przewodniczącego składu orzekającego, przy uwzględnieniu konieczności zachowania zasad bezpieczeństwa oraz spełnieniu wymogów sanitarnych.
Całkowite wyłączenie udziału publiczności w posiedzeniach i rozprawach sądowych wprowadzone zostało w 27 sądach (7,3%). W 127 (34,4%) nie wprowadzono wprost zakazu udziału osób trzecich w posiedzeniach i rozprawach, publiczność nie została jednak wymieniona na liście osób uprawnionych do wejścia do budynku. W 18 sądach (4,9%) umożliwiono wstęp dla „pozostałych osób" jedynie za zgodą prezesa lub dyrektora sądu. W 25 sądach (6,8%) nie podano natomiast żadnej informacji na temat możliwości udziału publiczności w rozprawach i posiedzeniach - podaje HFPC.
Fundacja zwraca uwagę, że informacje o dostępności do posiedzeń i rozpraw sądowych w większości stron internetowych są trudne do znalezienia. Co więcej, zarządzenia prezesów oraz dyrektorów sądów, nawet w tych samych okręgach, nie są tożsame. Każdy z sądów wprowadza odmienne zasady udziału publiczności, które niejednokrotnie również nie są precyzyjne. - W bardzo wielu przypadkach, należy z wyprzedzeniem zgłosić chęć udziału w posiedzeniu lub rozprawie sądowej. Jednakże w większości przypadków nie podano informacji, kiedy i w jaki sposób trzeba ubiegać się o zezwolenie na wejście do budynku sądu - wskazuje HFPC.
Czytaj także:
