Mec. Jacek Dubois: Trybunał Stanu jest instytucją martwą

Wskrzeszenie Trybunału pozostaje niemożliwe bez zmiany spojrzenia na tę instytucję, a więc – bez zmiany przepisów. Aktualnie decyzje polityczne są strażnikiem bezpieczeństwa polityków – mówi sędzia Trybunału Stanu adwokat Jacek Dubois.

Publikacja: 22.11.2023 09:38

Jacek Dubois

Jacek Dubois

Foto: tv.rp.pl

Czy możemy mówić o realnych szansach na postawienie kogokolwiek przed Trybunałem Sprawiedliwości? Zwłaszcza biorąc pod uwagę aktualny układ sił politycznych.

Ze sprawiedliwościowego punktu widzenia, pociągnięcie danej osoby do odpowiedzialności powinno być wynikiem wyłącznie zarzucanych jej czynów i zawinień, a nie politycznego układu. Jest to niestety wyidealizowany obraz, niesprawdzający się w życiu politycznym. Musimy liczyć się z tym, że głosy oddawane w debacie na temat Trybunału oraz w ewentualnym sejmowym głosowaniu nad postawieniem przed nim konkretnych osób nie będą głosami sprawiedliwości, a w większości głosami interesu politycznego.

Czy w takim razie przepisy dotyczące Trybunału Stanu nie wymagają zmian, a sama ta instytucja – reform? Wszyscy znamy historię dotychczasowych jego działań.

Czas pokazał, że Trybunał Stanu jest instytucją martwą. W historii III RP mieliśmy jeden tylko przypadek merytorycznego orzeczenia TS w związku z tzw. aferą alkoholową. Decyzje Sejmu są tu bowiem decyzjami politycznymi a nie prawnymi, co powoduje, że wskrzeszenie Trybunału pozostaje niemożliwe bez zmiany spojrzenia na tę instytucję, a więc – bez zmiany przepisów. Do tego dochodzi jeszcze ogromna polaryzacja polityczna i społeczna, sprawiająca, że jakakolwiek odpowiedzialność przed TS pozostaje iluzoryczna. Decyzje polityczne są tu strażnikiem bezpieczeństwa polityków, co wymaga zmian – m.in. zmiany ewidentnie blokującej działanie TS większości 3/5 głosów, wymaganej do pociągnięcia do odpowiedzialności członka Rady Ministrów, czy też powołania pozasejmowego organu, który mógłby odebrać izbie część kompetencji związanych ze stawianiem osób przed Trybunałem.

W debacie publicznej często przypisuje się Trybunałowi rolę egzekutora, który ostatecznie rozliczy wrogów politycznych. Jaką więc rolę pełnić może Trybunał w tej kadencji Sejmu?

W polskim prawie obowiązuje zasada skargowości. Oznacza ona, że to nie Trybunał wybiera osoby, które należy pociągnąć do odpowiedzialności – czyni to Sejm (lub Zgromadzenie Narodowe w przypadku odpowiedzialności Prezydenta), który podejmuje uchwałę, wystosowuje akt oskarżenia i wyznacza oskarżycieli. Wszystko sprowadza się więc do układu sił politycznych. Gdy siły te zdecydują się postawić kogoś przed Trybunałem, naszym celem będzie działanie sprawiedliwe i zgodne z prawem, a nie z politycznym interesem którejkolwiek strony.

Rozmawiał Jan Skoumal

Czytaj więcej

13 adwokatów, w tym prezes NRA, zostało sędziami Trybunału Stanu

Czy możemy mówić o realnych szansach na postawienie kogokolwiek przed Trybunałem Sprawiedliwości? Zwłaszcza biorąc pod uwagę aktualny układ sił politycznych.

Ze sprawiedliwościowego punktu widzenia, pociągnięcie danej osoby do odpowiedzialności powinno być wynikiem wyłącznie zarzucanych jej czynów i zawinień, a nie politycznego układu. Jest to niestety wyidealizowany obraz, niesprawdzający się w życiu politycznym. Musimy liczyć się z tym, że głosy oddawane w debacie na temat Trybunału oraz w ewentualnym sejmowym głosowaniu nad postawieniem przed nim konkretnych osób nie będą głosami sprawiedliwości, a w większości głosami interesu politycznego.

W sądzie i w urzędzie
Czterolatek miał zapłacić zaległy czynsz. Sąd nie doczytał, w jakim jest wieku
https://track.adform.net/adfserve/?bn=77855207;1x1inv=1;srctype=3;gdpr=${gdpr};gdpr_consent=${gdpr_consent_50};ord=[timestamp]
Spadki i darowizny
Podział spadku po rodzicach. Kto ma prawo do majątku po zmarłych?
W sądzie i w urzędzie
Już za trzy tygodnie list polecony z urzędu przyjdzie on-line
Zdrowie
Ważne zmiany w zasadach wystawiania recept. Pacjenci mają powody do radości
Materiał Promocyjny
Do 300 zł na święta dla rodziców i dzieci od Banku Pekao
Sądy i trybunały
Bogdan Święczkowski nowym prezesem TK. "Ewidentna wada formalna"