Od selfie do seksualnej przemocy. Ujawniamy kulisy bulwersującej sprawy księdza Ryszarda G.

54-letni ksiądz Ryszard G. został zatrzymany 29 kwietnia tego roku i do dziś przebywa w areszcie. Kiedy nad ranem zatrzymywała go policja, nie pełnił już funkcji proboszcza parafii w maleńkiej miejscowości podlegającej diecezji sosnowieckiej. We wrześniu ubiegłego roku delegat biskupa ds. ochrony dzieci i młodzieży tej diecezji złożył w jego sprawie zawiadomienie do prokuratury w „związku z zachowaniami mogącymi wypełniać znamiona przestępstw seksualnych”. Ani Kościół, ani prokuratura nie ujawniły, czego i kogo dotyczą te podejrzenia. We wrześniu Prokuratura Okręgowa w Sosnowcu skierowała przeciwko Ryszardowi G. akt oskarżenia. Lakonicznie poinformowała, że „oskarżony odpowie za trzy czyny zabronione na szkodę osób małoletnich” – wszystkie dotyczą przestępstw seksualnych z czerwca 2024 r.

Dzięki zgodzie wydanej przez prezesa Sądu Okręgowego w Sosnowcu „Rzeczpospolita” poznała akt oskarżenia przeciwko duchownemu, co pozwala nam ujawnić kulisy sprawy. Jest efektem rozliczeń przestępstw seksualnych w diecezji sosnowieckiej, które bada prokuratura oraz specjalna kościelna komisja – pierwsza tego typu w Kościele w Polsce w randze diecezjalnej. 

Ksiądz Ryszard G. organizuje kolonie i w nocy wchodzi do pokoju trzech nastolatek

22 czerwca 2024 r. Ryszard G. jako proboszcz małej parafii diecezji sosnowieckiej wyjechał na tygodniowe kolonie z parafialną młodzieżą do Włoch. 26 czerwca ok. godz. 23 duchowny, od którego „wyczuwalna była woń alkoholu”, wszedł do pokoju hotelowego zajmowanego przez trzy dziewczynki (nie miały skończonych 15 lat). Prokuratura opisuje, że „oskarżony szukał kontaktu fizycznego, siadając tuż obok nich na balkonie”, a dziewczynki „niechętnie tolerowały jego obecność”, która miała wprowadzać je „w zakłopotanie”.

W pewnym momencie duchowny zażyczył sobie wspólnego zdjęcia, tzw. selfie. Ryszard G. usiadł pomiędzy nastolatkami i objął dwie z nich. Jedną z nich, „korzystając z bliskości, chwycił za pierś, a następnie wodził ręką po jej udzie”. Dziewczynka rękami i nogami próbowała zasłonić się i oswobodzić, jednak kapłan „przydusił ją i przytrzymywał za szyję, blokując jej ruchy”. I dalej – jak twierdzi prokuratura – próbował dosięgnąć jej „piersi i krocza”. Ryszard G. miał dzięki sile zablokować ucieczkę dziewczynce. Dopiero siostra i koleżanka pomogły jej wyrwać się z uścisku. Wszystkie trzy uciekły przed księdzem do łazienki. Ostatnią uciekającą nastolatkę Ryszard G. miał chwycić za nadgarstek, mówiąc: „Jak wygoniłaś koleżanki, zajmiesz ich miejsce”. Jednak i jej udało się wyrwać i ukryć w łazience.

Dopiero kiedy Ryszard G. wyszedł z pokoju, dziewczynki opuściły łazienkę. „Roztrzęsione i przerażone” wybiegły na korytarz i zaczęły dzwonić do rodziców. O tym, co je spotkało, poinformowały pozostałe dzieci z kolonii oraz opiekunów. „Ich relacja została jednak zbagatelizowana przez nauczycieli” – twierdzi prokuratura. 

Podczas śledztwa wyszło na jaw, że zanim Ryszard G. dotarł do pokoju dziewczynek, na korytarzu spotkał inną uczestniczkę kolonii, „wykorzystując to, że była sama”. Miał się zataczać i bełkotać. „W pewnej chwili objął pokrzywdzoną w talii, po czym przesunął rękę w dół, dotykając dziewczynkę w okolicy uda oraz pośladków. Jednocześnie pocałował małoletnią w czoło”. Podczas przesłuchania dziewczynka przyznała, że była tym faktem sparaliżowana, także z powodu „zależności i zaufania”. Dopiero po „kilkudziesięciu sekundach udało jej się wyswobodzić z uścisku kapłana i oddalić w bezpieczne miejsce”.

Ksiądz do niczego się nie przyznaje. Dotykał „przypadkiem”, bez skłonności pedofilnych

Ryszard G. w prokuraturze wyjaśniał, że do pokoju dziewczynek udał się, by spotkać się z parafiankami i wykonać wspólne zdjęcie, dlatego „zajął miejsce na kocu, przy ścianie, a następnie objął dziewczynki”. I jeśli doszło do kontaktu fizycznego, w tym dotknięcia piersi, to „było to niezamierzone i mogło nastąpić jedynie przypadkiem podczas podnoszenia się z podłogi”.

Ryszard G. kategorycznie zaprzeczył, że miało to „seksualny charakter” oraz że używał przy tym przemocy. Twierdził także, że nie był pod wpływem alkoholu. Nie przyznał się także do kontaktu z dziewczynką na korytarzu. Prokuratura nie dała temu wiary, uznając, że jest to wyłącznie linia obrony G., mająca mu pomóc w uniknięciu kary.

Czytaj więcej

Plus Minus

Raport specjalny. Skrzywdzeni w Kościele w czasach PRL

W czasach PRL władze państwowe zajmowały się co najmniej 121 sprawami, w których doszło lub mogło...

Ksiądz Ryszard G. w ramach śledztwa został przebadany przez biegłych pod kątem psychiatrycznym i seksuologicznym. Nie stwierdzili oni zaburzeń preferencji seksualnych, w tym parafilii i pedofilii. Biegły uznał, że czyny zarzucane Ryszardowi G. wynikają z jego osobowości, a bodźcami, które wyzwoliły jego zachowanie seksualne, były osoby w wieku pokwitania. Zidentyfikowano u niego niedojrzałość, egocentryzm, brak wglądu we własne emocje. „Stosowany przez oskarżonego mechanizm racjonalizacji powoduje, że zaistniałe zdarzenia tłumaczy atakiem na jego osobę”. Biegły ocenił, że istnieje „umiarkowane ryzyko” popełnienia podobnych czynów.

Czy Ryszard G. już wcześniej dopuszczał się podobnych zachowań, skoro organizował wyjazdy z dziećmi od 20 lat?

–  Nasze śledztwo nie wykazało szerszego charakteru takich zachowań, także w dokumentacji, jaką zgromadziliśmy w efekcie przeszukań w diecezji sosnowieckiej – przyznaje prok. Bartosz Kilian, prowadzący wielowątkowe śledztwo dotyczące przestępstw seksualnych wśród księży z diecezji sosnowieckiej, w tym Ryszarda G. Kilian podkreśla, że na poczet kar grożących G., jak również celem zadośćuczynienia za krzywdę, wyrządzoną jego małoletnim ofiarom, prokurator zabezpieczył mienie o wartości 75 tysięcy zł. 

Inne seksualne skandale w sosnowieckiej diecezji

Przed sądem w Dąbrowie Górniczej stanie inny ksiądz – 60-letni Dariusz L., który w dwóch szkołach podstawowych, w okresie od 2016 r. do 2021 r. jako katecheta molestował uczniów. W związku ze skargami dotyczącymi jego zachowania miał od 2023 r. zakaz posługi duszpasterskiej oraz zakaz kontaktu z dziećmi i młodzieżą. Niebawem sosnowiecka prokuratura oskarży także trzeciego duchownego – Jacka K., który aż przez kilkanaście lat dopuszczał się przestępstw seksualnych wobec dzieci poniżej 15. roku życia. Udało się ustalić siedem jego ofiar. W domu K. znaleziono materiały o charakterze pedofilskim.

Czytaj więcej

Opinie Prawne

Marcin Warchoł: Trzeba sprawiedliwej kary dla przestępców seksualnych

Polskie prawo karne, niezależnie od łagodnej praktyki, jest także zbyt pobłażliwe w warstwie norm...

Akt oskarżenia wobec Ryszarda G. obejmuje trzy czyny: obcowania płciowego wymuszonego przemocą lub mimo braku zgody, przy wykorzystaniu bezradności wobec małoletniego poniżej 15. roku życia, a także za usiłowanie wykorzystania seksualnego – wobec innej małoletniej. Zakwalifikowano to jako zbrodnię, za którą grozi od pięciu lat do dożywocia. Zaostrzenie przepisów karnych dotyczących przestępstw seksualnych wprowadził minister Zbigniew Ziobro. G. odpowie więc za to, co zrobił podczas wyjazdu do Włoch tak jak za gwałt na dziecku.