Afera GetBack: bankowcy pod sąd

„Łowienie” klientów jak w filmie „Wilk z Wall Street" tylko w rodzimym wydaniu. Czyli „kiwki sprzedażowe”, specjalne schematy rozmów, i cała gama niedozwolonych technik – wszystko, by wcisnąć ryzykowny produkt. Prokuratura Regionalna w Warszawie skierowała trzeci już akt oskarżenia przeciwko bankowcom zajmującym się bezpośrednią sprzedażą obligacji Getbacku. „Rzeczpospolita” poznała jego główne tezy.

– 12 byłym pracownikom Idea Banku SA zarzucamy popełnienie 15 przestępstw. W wyniku nabycia oferowanych przez nich obligacji Getbacku 136 klientów banku poniosło szkodę na kwotę 17,7 mln zł – mówi nam prok. Marcin Saduś, rzecznik prokuratury.

Masowy charakter

Obecny akt oskarżenia inaczej niż wcześniejsze trafił do Sądu Okręgowego w Łodzi, bo objął grupę pracowników banku z tego regionu, Torunia, Kielc i Płocka. – Sposób, w jaki urabiano klientów, to już nie była jazda po bandzie, ale jazda poza lodowiskiem – wskazuje jeden ze śledczych.

Najpierw był telefon z „ciekawą ofertą” lub „atrakcyjnym rozwiązaniem”, które – jak zachwalał pracownik banku – miało być pewne i bezpieczne niczym lokata terminowa, ale z lepszym oprocentowaniem. Jak ognia unikano słowa „obligacje”. Bankowcy przekonywali: zysk jest gwarantowany, a środki do wycofania w każdej chwili bez straty – co było nieprawdą. Często sami podpisywali formularze.

36-letni Paweł G., „bankier klienta zamożnego”, miał oszukać 21 osób na 3,6 mln zł (zyskał 21 tys. zł prowizji). Jednej z klientek wcisnął obligacje aż za 600 tys. zł. Kolejna, emerytka, kiedyś mająca biznes, straciła 400 tys. zł, choć zakazała lokowania w Getbacku.

Oskarżeni wciskali produkt nawet sędziwym seniorom, jak 88-letniemu rolnikowi – stracił 90 tys. zł. Oszukani to m.in. budowlaniec, elektryk, lekarz, nauczyciel – żadne „rekiny biznesu”. – Praktyka wprowadzania klientów w błąd niezależnie od miasta wszędzie była podobna. Do tego część bankierów fałszowała formularze nabycia obligacji – mówi Artiom Bujan, prezes Stowarzyszenia Poszkodowanych Obligatariuszy GetBack.

– Tego rodzaju oszukańcze manipulacje w procesie oferowania i nabywania obligacji GetBacku za pośrednictwem Idea Banku miały charakter odgórnie sterowany i masowy – mówi nam prok. Przemysław Ścibisz, który wraz z prok. Piotrem Bednarzem jest autorem 300-stronicowego aktu oskarżenia. – Bankierzy mieli świadomość, że klienci „zamrażają” często oszczędności życia na długi czas – dodaje.

Zgodnie z instrukcją

Był instruktaż, jak podejść klienta – na szkoleniach mówiono o „kiwkach sprzedażowych”, czyli wymyślonych formułkach. W „scenkach sprzedażowych” w klienta wcielał się dyrektor sprzedaży – dzięki wideokonferencji trafiało to do oddziałów banku w całym kraju. W jednym z wymownych e-maili dyrektor oddziału, zapraszając na „warsztaty”, pisał: „Tematyka może być tylko jedna – przypomnienie kiwek i procesu na obligacje gb”. Sprzedawcy słyszeli zapewnienia, że „prędzej bank zbankrutuje niż Getback”.

Przełożeni wywierali presję na sprzedaż „obligacji GB”, tworzono rankingi, najlepszych nagradzano. Na wynagrodzenia sprzedawców bank przeznaczył 9,5 mln zł – podaje prokuratura.

Były prezes Getbacku Konrad K. w śledztwie szeroko mówił o tym, dlaczego stosowano misseling – niedozwolone techniki sprzedażowe – i nie oszczędzał właściciela banku miliardera Leszka Czarneckiego. Także KNF i UOKiK uznały, że sposób sprzedaży obligacji GB był skrajnym przejawem misselingu.