Szukanie alkoholu we krwi pracownika na koszt ZUS

Koszt ustalenia, czy podwładny w chwili wypadku przy pracy był trzeźwy, obciąża ZUS. Ten zwróci je tylko wtedy, gdy pracodawca wystąpi o to z wnioskiem

Aktualizacja: 08.09.2011 04:56 Publikacja: 08.09.2011 03:00

Z badania pracownika alkomatem będzie musiał być sporządzony protokół

Z badania pracownika alkomatem będzie musiał być sporządzony protokół

Foto: Fotorzepa, MW Michał Walczak

Pracownik ma wypadek przy pracy. Na oko widać, że może być pod wpływem alkoholu. Zespół powypadkowy musi sprawdzić, czy spożyty trunek w znacznej mierze przyczynił się do zdarzenia.

Ale kto ponosi koszt badania krwi czy moczu? Kiedy jest to ZUS, a kiedy pracownik?

Wypadek po kielichu

Okoliczności i przyczyny wypadku przy pracy ustala i bada powoływany przez pracodawcę zespół powypadkowy. Ma on obowiązek zebrać wszelkie dowody i dokonać niezbędnych czynności, które pozwolą na właściwe, prawne zakwalifikowanie zdarzenia. Od tego w głównej mierze zależy, czy poszkodowany otrzyma świadczenia z ubezpieczenia wypadkowego: zasiłek, odszkodowanie, a nawet rentę. Ale nie tylko od tego.

Prawo do świadczeń może przepaść, gdy podwładny w chwili wypadku był nietrzeźwy lub pozostawał pod wpływem środków odurzających bądź substancji psychotropowych i przyczynił się w znacznej mierze do jego spowodowania. Jeśli do takich ustaleń dojdzie zespół powypadkowy i zbierze stosowne dowody, delikwent traci przywileje należne z ustawy wypadkowej.

Jeżeli zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w chwili wypadku pracownik był w stanie nietrzeźwości (lub pod wpływem środków odurzających/substancji psychotropowych), płatnik składek, a więc zakład pracy kieruje go na badanie. Podwładny ma obowiązek poddać się testom.

Jeśli odmówi lub w jakikolwiek inny sposób uniemożliwi ich przeprowadzenie, również traci prawo do świadczeń, chyba że udowodni, że miały miejsce przyczyny, które przeszkodziły w zrobieniu badania.

Kiedy „pod wpływem”

Człowiek jest w stanie nietrzeźwości, gdy stężenie alkoholu we krwi wynosi powyżej 0,5 promila alkoholu lub obecność alkoholu w wydychanym powietrzu wynosi powyżej 0,25 mg w 1 dm3 (art. 46 ust. 3 ustawy z 26 października 1982 o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi; DzU z 2002 r. nr 147, poz. 1231 ze zm.). Wskazać na nietrzeźwość mogą badania:

- krwi,

- moczu,

- wydychanego powietrza.

Przeprowadzenie badania krwi lub moczu zleca pracodawca. Badania są odpłatne. Ich koszt ponosi zakład pracy lub pracownik, w zależności od wyniku i wpływu alkoholu na spowodowanie wypadku. Ale tylko ten pierwszy może ubiegać się w ZUS o ich zwrot.

Jeśli wynik badania jest pozytywny i zespół powypadkowy stwierdzi, że dominującym powodem wypadku była nietrzeźwość pracownika, koszty badań obciążają pracownika. Natomiast przy wyniku negatywnym ponosi je pracodawca.

To on opłaca badanie również wtedy, gdy ujawniło alkohol bądź inne używki, ale zespół powypadkowy uznał, że pracownik nie przyczynił się w znacznym stopniu do spowodowania wypadku.

ZUS zwraca na wniosek

W obydwu sytuacjach, gdy koszt badania uregulowała firma, może ubiegać się o ich zwrot w ZUS. Tak wynika z rozporządzenia ministra gospodarki, pracy i polityki społecznej z 10 kwietnia 2003 w sprawie dokonywania rozliczeń kosztów badań niezbędnych do ustalenia zawartości alkoholu, środków odurzających lub substancji psychotropowych w organizmie (DzU nr 70, poz. 646 ze zm.).

Do wniosku składanego w ZUS (którego wzór znajduje się w powyższym rozporządzeniu) płatnik składek musi dołączyć:

- kserokopię lub odpis protokołu powypadkowego albo karty wypadku,

- kserokopię wyników badań ubezpieczonego, na które ubez- pieczony został skierowany przez płatnika składek,

- oryginał dowodu stwierdzającego wysokość poniesionych kosztów badań.

Wskazane kserokopie płatnik powinien poświadczyć za zgodność z oryginałem. ZUS zwraca mu wówczas poniesione koszty badań w terminie 30 dni od dnia otrzymania wniosku wraz z załącznikami.

Pieniądze przelewa na wskazany we wniosku rachunek bankowy płatnika. Gdy wniosek lub dokumenty mają braki formalne bądź merytoryczne, 30-dniowy termin na zwrot liczony jest od dnia wyjaśnienia ostatniej wątpliwości.

Od pracownika za zgodą

Jeżeli koszty badań obciążają podwładnego, zakład pracy może od niego wyegzekwować wniesioną opłatę. Jednak jeśli miałoby się to odbyć w drodze potrącenia, muszą być zachowane przepisy kodeksu pracy w zakresie ochrony wynagrodzenia za pracę.

Koszt badań na zawartość alkoholu jest potrąceniem dobrowolnym na rzecz pracodawcy. To oznacza konieczność uzyskania pisemnej zgody zatrudnionego. Wówczas trzeba zachować kwotę wolną od potrąceń w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę netto (art. 91 § 2 pkt 1 k.p.).

Gdy pracownik nie wyrazi zgody na potrącenie, pozostaje cywilna droga sądowa.

Pracownik ma wypadek przy pracy. Na oko widać, że może być pod wpływem alkoholu. Zespół powypadkowy musi sprawdzić, czy spożyty trunek w znacznej mierze przyczynił się do zdarzenia.

Ale kto ponosi koszt badania krwi czy moczu? Kiedy jest to ZUS, a kiedy pracownik?

Pozostało 94% artykułu
Prawo karne
Słynny artykuł o zniesławieniu ma zniknąć z kodeksu karnego
Prawo karne
Pierwszy raz pseudokibice w Polsce popełnili przestępstwo polityczne. W tle Rosjanie
Podatki
Kiedy ruszy KSeF? Ministerstwo Finansów podało odległy termin
Konsumenci
Sąd Najwyższy orzekł w sprawie frankowiczów. Eksperci komentują
Podatki
Ministerstwo Finansów odkryło karty, będzie nowy podatek. Kto go zapłaci?
Materiał Promocyjny
Wsparcie dla beneficjentów dotacji unijnych, w tym środków z KPO