Kiedy można zmienić warunki emisji obligacji

Z żądaniem uchylenia uchwały obligatariuszy można wystąpić, gdy rażąco narusza ich interesy lub jest sprzeczna z dobrymi obyczajami.

Publikacja: 26.02.2016 05:00

Kiedy można zmienić warunki emisji obligacji

Foto: 123RF

Pod rządami poprzednio obowiązującej ustawy o obligacjach nie istniała instytucja zgromadzenia obligatariuszy, mimo że strony w warunkach emisji taką instytucję ustanawiały. Nowa ustawa o obligacjach z 15 stycznia 2015 r. (DzU z 2015 r, poz. 238; dalej: ustawa) instytucję zgromadzenia obligatariuszy wprowadziła, usuwając tym wątpliwości dotyczące skutecznej zmiany warunków emisji.

Podobieństwa do zgromadzenia akcjonariuszy

Instytucja zgromadzenia obligatariuszy zgodnie z ustawą jest w dużej mierze podobna do instytucji zgromadzenia akcjonariuszy określonej w kodeksie spółek handlowych, w zakresie: sposobu zwoływania zgromadzenia, możliwości uczestnictwa w zgromadzeniu czy sposobu zaskarżania uchwał.

Fakultatywny charakter

Powołanie zgromadzenia obligatariuszy dla danej serii obligacji zawsze ma charakter fakultatywny, a zatem to strony w warunkach emisji oświadczają o jego utworzeniu. W przypadku gdy warunki emisji przewidują zgromadzenie obligatariuszy, takie regulacje warunków emisji nie mogą wyłączyć lub ograniczyć postanowień rozdziału 5 ustawy (Zgromadzenie obligatariuszy), jeżeli zaś je wyłączą lub ograniczą, to postanowienia takie będą bezskuteczne.

Zasadą jest, że zgromadzenie zwołuje emitent i może tego dokonać z własnej inicjatywy, w przypadku i terminach określonych w warunkach emisji lub na żądanie obligatariuszy reprezentujących jedną dziesiątą łącznej wartości nominalnej obligacji. Wyjątkowo, jeśli emitent nie zwoła zgromadzenia, może ono zostać zwołane przez obligatariuszy, po uzyskaniu upoważnienia sądu rejestrowego. W każdym przypadku koszty zwołania i przeprowadzenia zgromadzenia ponosi emitent.

Prawo do uczestnictwa

Prawo do uczestnictwa w zgromadzeniu mają obligatariusze, którzy co najmniej na siedem dni przed terminem zgromadzenia złożą emitentowi dokument obligacji, zaświadczenie z ewidencji lub świadectwo depozytowe i nie odbiorą ich do daty zakończenia zgromadzenia. Obligatariusze mogą uczestniczyć w zgromadzeniu osobiście lub przez pełnomocnika.

Ustawa stanowi, iż zgromadzenie obligatariuszy jest ważne, gdy jest na nim reprezentowana co najmniej połowa łącznej wartości nominalnej obligacji danej serii. Do takiej wielkości nie wlicza się obligacji posiadanych przez podmioty wchodzące w skład grupy kapitałowej emitenta oraz obligacji umorzonych. Oznacza to, iż głos podmiotów powiązanych z emitentem nie jest brany pod uwagę przy liczeniu większości. Sytuacja taka likwiduje pole do nadużyć. Jednak trzeba pamiętać, że w przypadku emisji wewnątrz grupy kapitałowej dokonanie zmiany warunków emisji może się okazać niemożliwe lub utrudnione.

Zaskarżanie uchwał

Uchwały zgromadzenia obligatariuszy podobnie jak uchwały zgromadzenia akcjonariuszy mogą być kwestionowane. Ustawa przyznaje obligatariuszowi prawo żądania stwierdzenia nieważności uchwały lub jej uchylenia. W przypadku sprzeczności uchwały zgromadzenia obligatariuszy z ustawą daje ona prawo wystąpienia o stwierdzenia jej nieważności. Z żądaniem jej uchylenia można wystąpić, gdy rażąco narusza interesy obligatariuszy lub jest sprzeczna z dobrymi obyczajami.

Sposoby zmiany

Ustawa dopuszcza zmianę warunków emisji w trybach: oświadczenia emitenta, porozumienia z każdym obligatariuszem, uchwały zgromadzenia obligatariuszy wraz ze zgodą emitenta.

Nową regulacją są postanowienia ustawy, które dopuszczają dokonanie zmiany warunków emisji przez samego tylko emitenta. W taki sposób emitent będzie uprawniony do dokonania następujących zmian, gdy warunki emisji takich uprawnień emitenta nie wyłączą:

- wskazania podmiotu pełniącego obowiązki nowego administratora hipoteki lub zastawu,

- wskazania nowego podmiotu upoważnionego do prowadzenia ewidencji lub depozytu papierów wartościowych, z którymi emitent zawrze umowę o prowadzenie rejestracji obligacji,

- ustanowienia dodatkowego zabezpieczenia wierzytelności wynikających z obligacji.

Porozumienie z każdym

Ustawa dopuszcza zmianę warunków emisji poprzez zawarcie porozumienia przez emitenta z każdym z obligatariuszy. Taka metoda będzie mogła być stosowana, gdy obligację będą w posiadaniu niewielkiej grupy obligatariuszy. Jeśli obligatariuszy będzie więcej, zmiana warunków w taki sposób będzie trudna do wykonania lub niemożliwa.

Nowością w zakresie zmiany warunków emisji w ustawie jest wprowadzenie zgromadzenia akcjonariuszy – organu, który może dokonać takiej zmiany, jednak w każdym przypadku musi być ona zaakceptowana następczo przez emitenta. Oświadczenie o wyrażeniu zgody emitent ma obowiązek opublikować na stronie internetowej. Jeśli tego nie zrobi w terminie siedmiu dni od dnia zakończenia zgromadzenia obligatariuszy, to będzie to oznaczało, że zgody nie wyraził, a więc uchwała zgromadzenia obligatariuszy nie wejdzie w życie.

Zmiana warunków emisji może dotyczyć „postanowień kwalifikowanych warunków emisji", czyli wysokości świadczeń, sposobu ich ustalania, realizacji, wysokości, formy, warunków zabezpieczenia oraz zasad funkcjonowania zgromadzenia obligatariuszy. Zmiana innych postanowień wymaga zastrzeżenia w warunkach emisji. Uchwała o zmianie warunków emisji musi uzyskać kwalifikowaną większość trzech czwartych głosów, a w wypadku obligacji dopuszczonych do obrotu zorganizowanego (rynek regulowany albo Alternatywny System Obrotu) konieczna jest zgoda wszystkich obligatariuszy obecnych na zgromadzeniu. Wydaje się, że spełnienie ostatniego wymogu (uzyskanie zgody wszystkich obligatariuszy) może być bardzo utrudnione, a nawet niemożliwe, zatem zmiana warunków emisji na zgromadzeniu obligatariuszy po wprowadzeniu obligacji do obrotu może się okazać iluzorycznym uprawnieniem.

Komentarz eksperta

Aleksandra Petrykowska, radca prawny w Kancelarii Chajec, Don-Siemion & Żyto

Mimo że nowa ustawa przyznaje uprawnienie do dokonania zmiany warunków emisji, to ze względu na duże wymagania, które należy dla jej skuteczności spełnić, taka zmiana pozostanie raczej zdarzeniem wyjątkowym. Co zatem, gdy już na etapie negocjacji warunków emisji emitent wie, że warunki emisji będą musiały być zmienione? Taka zmiana może dotyczyć portfela zabezpieczeń ustanowionych na nieruchomościach, kiedy to wiadomo, że podczas programu emitent będzie chciał jedną z nieruchomości zbyć, a za środki z transakcji wykupić część obligacji. Należałoby zmienić postanowienie kwalifikowane warunków emisji, a zatem podpisać porozumienie ze wszystkimi obligatariuszami albo podjąć uchwałę przez zgromadzenie większością trzech czwartych głosów, albo nawet wszystkich obecnych obligatariuszy. Zmiana taka może być trudna, a zatem pytanie, czy możemy w opisanym obok stanie faktycznym określić już w pierwotnie negocjowanych i przyjmowanych warunkach emisji, iż taka zmiana w zakresie zabezpieczeń nie będzie stanowić zmiany warunków emisji. Należy raczej odpowiedzieć na to pytanie twierdząco. Wydaje się, że strony mogą skutecznie oświadczyć, iż taka zmiana nie będzie w istocie stanowić zmiany warunków emisji, bo to one same na takie rozwiązanie wyraziły zgodę w pierwotnie przyjmowanych warunkach emisji.

Przedstawiony problem i wiele innych z pewnością będą się rodziły w pierwszych latach funkcjonowania ustawy i dopóki nie wykształci się praktyka bądź nie zostaną wydane odpowiednie orzeczenia, mogą pozostać nierozwiązane.

Pod rządami poprzednio obowiązującej ustawy o obligacjach nie istniała instytucja zgromadzenia obligatariuszy, mimo że strony w warunkach emisji taką instytucję ustanawiały. Nowa ustawa o obligacjach z 15 stycznia 2015 r. (DzU z 2015 r, poz. 238; dalej: ustawa) instytucję zgromadzenia obligatariuszy wprowadziła, usuwając tym wątpliwości dotyczące skutecznej zmiany warunków emisji.

Podobieństwa do zgromadzenia akcjonariuszy

Pozostało 94% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Subskrybuj
Podatki
Nierealna darowizna nie uwolni od drakońskiego podatku. Jest wyrok NSA
Samorząd
Lekcje religii po nowemu. Projekt MEiN pozwoli zaoszczędzić na katechetach
Prawnicy
Bodnar: polecenie w sprawie 144 prokuratorów nie zostało wykonane
Cudzoziemcy
Rząd wprowadza nowe obowiązki dla uchodźców z Ukrainy
Konsumenci
Jest pierwszy wyrok ws. frankowiczów po głośnej uchwale Sądu Najwyższego
Materiał Promocyjny
20 lat Polski Wschodniej w Unii Europejskiej