Czytelniczka otrzymała działkę budowlaną od rodziców jako darowiznę jeszcze przed ślubem. Jest wpisana jako właścicielka w księdze wieczystej i na nią figuruje decyzja o pozwoleniu na budowę. Jednakże dom został wybudowany po ślubie ze wspólnych pieniędzy jej i męża. Czytelniczka pyta, jak w tej sytuacji przedstawiają się prawa do domu jej oraz męża.
W opisanej sytuacji działka stanowi majątek osobisty (odrębny) żony, gdyż ta otrzymała ją jeszcze przed ślubem. Wyłącznie żona jest też właścicielem domu - wynika to z fundamentalnej zasady prawa cywilnego, że budynki są częściami składowymi gruntu (art.48 k.c.). Zatem właściciel gruntu jest także właścicielem tego, co zostało z tym gruntem trwale związane, w tym przede wszystkim budynków i innych urządzeń.
Nie oznacza to oczywiście, że drugi małżonek nie ma z racji ponoszonych wspólnie w trakcie małżeństwa wydatków na budowę żadnych uprawnień. Jest to jego nakład z majątku wspólnego, dorobkowego na majątek osobisty jego żony. W razie podziału majątku wspólnego, w wyniku ustania wspólności majątkowej (np. na skutek rozwodu lub podpisania przez małżonków intercyzy), małżonek, który uzyskał takie nakłady (w tym przypadku - żona), będzie musiał je zwrócić (art. 45 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego).
Sąd może nakazać wcześniejszy niż przy podziale majątku dorobkowego ich zwrot, jeśli wymaga tego dobro rodziny. Drugi małżonek niebędący właścicielem ma oczywiście prawo do korzystania z domu w celu zaspokojenia potrzeb mieszkaniowych rodziny (art.281 k.r.o.).
W praktyce, skoro udziały w majątku dorobkowym małżonków są równe, nakłady męża z majątku wspólnego na budowę domu, czyli na majątek osobisty żony, wynoszą 1/2 wydatków na budowę poniesionych w trakcie małżeństwa.
