Zawarcie małżeństwa powinno nastąpić przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego lub duchownym. Nie zawsze jest to jednak możliwe. Obywatele polscy, którzy przebywają poza granicami kraju, mogą zawrzeć małżeństwo przed polskim konsulem lub przed osobą wyznaczoną do wykonywania jego funkcji. Konsul ma obowiązek przyjęcia od małżonków oświadczenia o ich nazwisku oraz o nazwisku ich dzieci. Małżeństwo zawarte w takiej formie wywiera takie same skutki jak zawarte przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego.
Zawarcie małżeństwa przed konsulem lub osobą wyznaczoną do pełnienia obowiązków konsula może nastąpić także wówczas, gdy obywatel polski chce zawrzeć małżeństwo poza granicami kraju z osobą, która nie ma obywatelstwa polskiego. Osoba taka musi jednak przedstawić konsulowi zaświadczenie, z którego będzie wynikało, że na gruncie jej prawa ojczystego nie ma przeszkód do tego, by zawarła ona małżeństwo. Zaświadczenie to powinno zostać przetłumaczone na język polski przez tłumacza przysięgłego. Jeśli cudzoziemiec nie może otrzymać takiego zaświadczenia (niektóre kraje go nie wydają), to może uzyskać zwolnienie z obowiązku jego przedłożenia. W tym celu powinien złożyć stosowny wniosek do sądu rodzinnego, który w postępowaniu nieprocesowym może dokonać zwolnienia z obowiązku przedłożenia tego dokumentu.
Cudzoziemiec planujący ślub z Polakiem powinien również przedłożyć przetłumaczone na język polski inne dokumenty wymagane do zawarcia związku małżeńskiego. Chodzi tu przede wszystkim o dokument potwierdzający tożsamość, jak np. aktualny paszport czy odpis aktu urodzenia.
Oczywiście obywatele polscy mogą pobierać się z cudzoziemcami nie tylko za granicą, ale także w Polsce. Wówczas cudzoziemiec powinien złożyć wszystkie wymagane dokumenty kierownikowi USC. Jeżeli przyszły małżonek nie włada językiem polskim, to do urzędu musi się zgłosić z tłumaczem.
Osoby planujące wziąć ślub z cudzoziemcem za granicą przed obcym urzędem powinny pamiętać o tym, że będą musiały spełnić warunki do zawarcia związku małżeńskiego wymagane przez władze tamtego kraju. Dla poszczególnych państw są one różne i dlatego przed wyjazdem trzeba dokładnie sprawdzić, jakie dokumenty trzeba ze sobą zabrać. Dla przykładu w niektórych regionach Turcji czy Meksyku przed ślubem trzeba zrobić sobie badanie krwi.
