Projekt powstał na kanwie wyroku TSUE z 16 lutego 2023 r. dotyczącego nakazu przekazania do Irlandii dzieci wywiezionych wcześniej do Polski przez ich matkę. Pytanie prejudycjalne zadane w tej sprawie dotyczyło tego, czy art. 388(1) k.p.c., przewidujący wstrzymanie wykonalności prawomocnego wyroku wydanego na podstawie konwencji haskiej, a dotyczącego odebrania osoby, która podlega władzy rodzicielskiej lub pozostaje pod opieką, na wniosek podmiotów uprawnionych do złożenia skargi kasacyjnej w takich sprawach – tj. rzecznika praw obywatelskich, rzecznika praw dziecka i prokuratora generalnego. TSUE uznał w swoim wyroku, że taka konstrukcja narusza prawo UE, gdyż podmioty te nie są sądem, a ich wniosek wstrzymujący prawomocny wyrok powinien podlegać kontroli sądowej.
Ponadto projektodawcy wskazali, że niezgodnie z prawem Unii taki wniosek nie wymaga uzasadnienia. W związku z tym projekt zakłada, że powinien zawierać uzasadnienie wskazujące szczególne powody wstrzymania wykonalności tego postanowienia.
Czytaj więcej
Wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie sankcji za utrudnianie kontaktów z dzieckiem wymaga zmiany prawa - napisał Rzecznik Praw Obywatelskich do Ministra Sprawiedliwości. Jest odpowiedź.
Takie doprecyzowanie przepisów, zdaniem projektodawców (propozycja została przedłożona przez ministra Michała Wójcika, członka Rady Ministrów) ma pozwolić na dalsze korzystanie z uprawnień wspomnianych podmiotów, bez obawy, że takie prawomocne orzeczenie, nakazujące powrót dziecka do państwa stałego pobytu zostanie wykonane jeszcze przed wniesieniem skargi kasacyjnej (termin na to wynosi cztery miesiące) lub też przed rozpatrzeniem takiej skargi przez Sąd Najwyższy. W takiej sytuacji skarga ta stawałaby się bezprzedmiotowa.
Przed nowelą z kwietnia ubr. o wstrzymaniu wykonania takiego wyroku decydował Sąd Apelacyjny w Warszawie. Mógł go wstrzymać, gdy postanowił, że w razie powrotu dziecko mogłoby być narażone na poważne ryzyko szkody fizycznej lub psychicznej.
