W rządzie szykują grzywnę za utrudnianie lub brak kontaktów z dzieckiem

Wykonanie wyroku Trybunału Konstytucyjnego w sprawie sankcji za utrudnianie kontaktów z dzieckiem wymaga zmiany prawa - napisał Rzecznik Praw Obywatelskich do Ministra Sprawiedliwości. Jest odpowiedź.

Publikacja: 07.04.2023 19:45

W rządzie szykują grzywnę za utrudnianie lub brak kontaktów z dzieckiem

Foto: Adobe Stock

TK w czerwcu 2022 r. wydał wyrok dotyczący przepisów art. 598[16] § 1 w związku z art. 598[15] § 1 Kodeksu postępowania cywilnego. Dotyczą one osoby, której sąd opiekuńczy zagroził nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej, a która nie wypełnia nadal swego obowiązku wykonywania kontaktów z dzieckiem. W takiej sytuacji sąd opiekuńczy nakazuje zapłatę określonej kwoty, ustalając jej wysokość stosownie do liczby naruszeń. Trybunał uznał te przepisy za niezgodne z Konstytucją RP, gdy są stosowane w sytuacji, kiedy do kontaktu rodzica z dzieckiem nie dochodzi z woli samego dziecka.

Czytaj więcej

TK o sankcji pieniężnej za blokowanie kontaktów z dzieckiem

W ocenie TK, choć przepisy te odnoszą się do rodzica, to wkraczają w sferę autonomii dziecka wtedy, gdy to ono nie chce kontaktu z rodzicem (sygn. akt SK 3/20).

Realizacja wyroku TK może napotykać trudności i prowadzić do wzrostu liczby spraw w sądach. 

- Sam Trybunał podkreślił w uzasadnieniu, że skutkiem wyroku nie jest utrata mocy zaskarżonych przepisów, a tylko wyeliminowanie wskazanego zakresu. Tym samym sądy opiekuńcze obowiązane będą z urzędu wziąć pod uwagę, czy do niewykonania albo niewłaściwego wykonania obowiązków przez osobę, pod której pieczą znajduje się dziecko, doszło w wyniku uwzględnienia woli dziecka - wyrażonej samodzielnie, bez wpływu osoby, pod której pieczą się ono znajduje. Oznacza to, że aktualnie ocena, czy dany sąd realizuje wyrok Trybunału Konstytucyjnego, możliwa jest wyłącznie w postępowaniu odwoławczym -  tłumaczy RPO.

Tymczasem kwestia woli dziecka powinna być oceniana przez sąd w tym postępowaniu merytorycznym, w którym sąd orzeka o sposobie realizacji kontaktów. Efekt jest taki, że sąd musi ponownie prowadzić postępowanie dowodowe na tę samą okoliczność - twierdzi RPO.  Zwiększyć się może również znacząco liczba postępowań odwoławczych w tych sprawach. A postępowania w sprawach dotyczących opieki nad dziećmi i wykonywania władzy rodzicielskiej są długotrwałe, co samo w sobie nie służy ochronie dobra dziecka.

 RPO Marcin Wiącek poprosił więc Ministra Sprawiedliwości o podjęcie działań legislacyjnych, które miałyby zagwarantować właściwą realizację  wyroku TK.

Minister-członek Rady Ministrów Michał Wójcik odpisał, że w podległym mu Departamencie Praw Obywatelskich i Tożsamości Europejskiej w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów  podjęto prace legislacyjne nad projektem mechanizmu umożliwiającego skuteczną reakcję na niewykonywanie albo niewłaściwe wykonywanie obowiązków ws. kontaktów z dzieckiem. Chodzi o zastąpienie zapłaty sumy pieniężnej na rzecz drugiego rodzica instytucją grzywny należnej Skarbowi Państwa.

TK w czerwcu 2022 r. wydał wyrok dotyczący przepisów art. 598[16] § 1 w związku z art. 598[15] § 1 Kodeksu postępowania cywilnego. Dotyczą one osoby, której sąd opiekuńczy zagroził nakazaniem zapłaty oznaczonej sumy pieniężnej, a która nie wypełnia nadal swego obowiązku wykonywania kontaktów z dzieckiem. W takiej sytuacji sąd opiekuńczy nakazuje zapłatę określonej kwoty, ustalając jej wysokość stosownie do liczby naruszeń. Trybunał uznał te przepisy za niezgodne z Konstytucją RP, gdy są stosowane w sytuacji, kiedy do kontaktu rodzica z dzieckiem nie dochodzi z woli samego dziecka.

Pozostało 81% artykułu
2 / 3
artykułów
Czytaj dalej. Kup teraz
Prawo drogowe
Nowe fakty ws. wypadku na A1. Będą zarzuty dla kierowcy BMW
Materiał Promocyjny
Nowe finansowanie dla transportu miejskiego w Polsce Wschodniej
Prawo drogowe
Egzaminacyjna turystyka ma się dobrze. Gdzie najłatwiej zdać na prawo jazdy
Prawo karne
Ważne dla kierowców: nowy typ przestępstwa od 1 października
Prawo karne
Kierowca autobusu przejechał 19-latkę. Usłyszał wyrok za zabójstwo
Materiał Promocyjny
Sieć kampusowa 5G dla bezpieczeństwa danych
Prawo dla Ciebie
Jak oddać głos w wyborach do Sejmu i Senatu oraz w referendum. Objaśniamy
Prawo dla Ciebie
Wybory 2023: głosowanie za granicą. Formalności i ważne terminy