Dzieciobójczynie w kryminale

Katowicki Sąd Okręgowy skazał niedawno Katarzynę W. za zabójstwo córki na 25 lat więzienia. Następnego dnia w mediach pokazano zdjęcia z więzienia, w którym skazana najprawdopodobniej spędzi najbliższe lata.

Na łamach przetoczyła się także dyskusja na temat luksusu, jaki czeka W. w więzieniu, i warunków, w jakich naprawdę powinna karę odbywać. Przeważała opinia, że Katarzyna W. (mimo że jeszcze nieprawomocnie skazana) powinna przez najbliższe lata każdego dnia „płacić" za to, co zrobiła.

Nikt nie zastanawia się jednak, jakie życie czeka dzieciobójczynię w kryminale.

Zero szacunku

– Bardzo trudne. To sam dół hierarchii więziennej – uważa prof. Brunon Hołyst.

Sytuacja kobiet skazanych za taki czyn jest trudna między innymi dlatego, że trzeba je chronić przed agresją współwięźniarek – pobiciami, pluciem, wyzwiskami. Przedsmak takich zachowań Katarzyna W. odczuła już w areszcie śledczym.

Nie zawsze pomaga nawet monitoring w celi. Ten gwarantuje bezpieczeństwo, ale tylko w pojedynczej celi. Podczas wspólnego spaceru czy zajęć już nie.

– Traktuje się je tak samo, jak pozostałe skazane, ale nie można z nich na moment spuścić oka – mówi „Rz" jeden z wychowawców. Wspomina trudne chwile sprzed wielu lat, kiedy do zakładu karnego, w którym wówczas pracował, trafiła kobieta skazana za zabójstwo czteroletniego synka. Pech chciał, że kilka dni wcześniej do tego samego zakładu przyjęto kobietę (recydywistkę), która po raz kolejny w swoim życiu straciła (poroniła) dziecko.

Według badań przeprowadzonych w polskich więzieniach zabójczynie dzieci to kobiety, z którymi trudno się pracuje. Najczęściej wypierają z pamięci to, co zrobiły, i tracą kontakt z rzeczywistością. Zazwyczaj są słabo wykształcone, biedne, pochodzą z  domów, w których znęcanie się i pijackie burdy były codziennością, często są uzależnione od partnera.

Wiele z nich nie chce rozmawiać w celi, chyba że trafią na bratnią duszę, czyli oskarżoną czy skazaną za taki sam czyn. – Wówczas można mówić nawet o przyjaźni, wymianie doświadczeń, zwierzeniach –dodaje prof. Hołyst. I choć, jego zdaniem, pogarda innych więźniarek nie jest mniejsza, to we dwie takie skazane czują się bezpieczniej i pewniej.

Kobietom więźniarkom dużo łatwiej jest się dogadać za kratkami

Fryzjer, siłownia i telewizja

Nawet skazane na najwyższe wyroki w więzieniu mogą czuć się kobietami. Raz w miesiącu mają prawo skorzystać z usług fryzjera, dwa razy w tygodniu wziąć prysznic, co kilka tygodni spotkać się z bliskimi.

Wolno im się także dotlenić na spacerniaku, obejrzeć film czy nauczyć się robić na drutach.

Dla chętnych jest także nauka zawodu lub szkoła. Te, które tego potrzebują, mogą liczyć na pomoc psychologa, terapię leczącą z uzależnień, opiekę medyczną.

Firanki w oknach, tusz na rzęsach

Ich cele są namiastką mieszkania, rodzinnego domu. W oknach wiszą firanki, stoją maskotki, kwiaty, na stolikach leżą serwetki. Łóżka są porządnie pościelone. Pełno jest też ramek ze zdjęciami najbliższych.

– To dlatego, by poczuć bliskość rodziny – tłumaczy psycholog Maria Więckiewicz.

Kobiety za kratkami nie noszą jednakowych, więziennych mundurów. Mogą korzystać z własnych ubrań i kosmetyków. Te markowe są dobrą kartą przetargową w kryminale. Dobry tusz do rzęs czy puder może poprawić nie najlepsze relacje w celi. Więźniarki bardzo dbają o swój wygląd.

– Podczas procesów, kiedy przebywają w aresztach, skupiają się na tym, by jak najlepiej wyglądać w dniach rozpraw. Kiedy już trafią do odsiadki, każdy dzień staje się tak samo ważny – tłumaczy „Rzeczpospolitej" Marian Kopiński, psycholog.